Μυστηριώδεις ιοί που θα σας κάνουν να χάσετε τον... ύπνο σας

Οι ιοί είναι τόσο περίεργες υπάρξεις που απειλούν να ανατρέψουν τους ανθρώπινους ορισμούς της ζωής.

Ούτε ζωντανοί ούτε νεκροί, η δική τους γυροβολιά στον κόσμο κρίνεται από την ικανότητά τους να παραμένουν λειτουργικοί ή όχι.

Κι αυτό γιατί ο ιός δεν διαθέτει τα μέσα να αναπαράγεται μόνος του, αν και σε πολλά σημεία παραμένει ως οργανισμός σαφώς πιο εξελιγμένος από τον άνθρωπο, την κορωνίδα της δημιουργίας.

Και βέβαια κάθε φορά που η επιστήμη ανακαλύπτει έναν καινούριο ιό, τόσο περισσότερο παραδέχεται την άγνοιά της για την ακυτταρική αυτή μορφή ζωής που έχει αλλάξει συχνά τη μοίρα της ανθρώπινης ιστορίας…

Ιός της Αβύσσου

Σήμερα οι επιστήμονες υποθέτουν ότι υπάρχει περισσότερη βιομάζα μέσα στα κατάμαυρα βάθη της θάλασσας από οπουδήποτε αλλού πάνω στον πλανήτη. Στα θαλάσσια ρήγματα της Καλιφόρνια ανακαλύφθηκε μάλιστα -και σχετικά πρόσφατα- μια μυστηριώδης τέτοια μάζα, ένας ιός του βυθού που προσβάλει βακτηριδιακούς οργανισμούς που τρέφονται με μεθάνιο.

Τα δείγματα συλλέχθηκαν μάλιστα με κοπιώδεις διαδικασίες, αν και ήταν στο εργαστήριο που θα ανταμείβονταν οι κόποι, γιατί ο περίεργος αυτός ιός στοχεύει στα ίδια του τα γονίδια για μετάλλαξη. Όταν έρθει σε επαφή με τον ξενιστή του, ο ιός προβαίνει σε μια αρκούντως παράξενη γενετική μετάλλαξη για να προστατευτεί από τους αμυντικούς μηχανισμούς του ξενιστή του.

Η μετάλλαξη μάλιστα του ιού έχει επιφέρει μια μάχη γονιδίων στα βάθη των ωκεανών, καθώς το γεγονός ότι αντίστοιχου τύπου ιοί έχουν βρεθεί στη Νορβηγία υποδεικνύει παγκοσμιοποίηση της μεταμορφωτικής αυτής διαδικασίας…

Γιγαντιαίος Ιός της Σιβηρίας

Ομάδα γάλλων επιστημόνων έφερε πρόσφατα στο φως στην τούνδρα της Σιβηρίας έναν ιό 30.000 ετών, ο οποίος παρέμενε μάλιστα κολλητικός! Το δείγμα προήλθε από δείγμα χώματος που συλλέχθηκε αρκετές δεκάδες μέτρα κάτω από την επιφάνεια της Γης. Ήταν πολύ μεγαλύτερος από άλλους γιγαντιαίους ιούς, τόσο μεγάλος που μπορούσε να φανεί ακόμα και από κανονικό μικροσκόπιο.

Η ομάδα χρησιμοποίησε αμοιβάδες ως δόλωμα. Όταν άρχισαν να πεθαίνουν, οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως είχαν προσβληθεί από τον αρχαίο αυτό ιό, ο οποίος δεν προσβάλλει το κυτόπλασμα του ξενιστή, αλλά τον ίδιο τον κυτταρικό πυρήνα, στον οποίο στήνει τα εργοστάσια αναπαραγωγής του.

Παρά το γεγονός ότι αυτό το είδος του αρχαίου πελώριου ιού προσβάλει τις αμοιβάδες, βρέθηκε πρόσφατα σε 11χρονο αγοράκι στη Γαλλία, κάτι που υποδεικνύει ότι μπορεί οι επικίνδυνοι αυτοί ιοί να καραδοκούν κάτω από την επιφάνεια της Γης και αλλού. Και να βγαίνουν φυσικά στο προσκήνιο από ανασκαφικές και εξορυκτικές διεργασίες…

Ανθρώπινος Ενδογενής Ρετροϊός

Ξέρουμε εδώ και κάποιον καιρό πως προϊστορικοί ιοί που ενσωμάτωσαν το γενετικό υλικό τους στο DNA των προγόνων μας επιζούν ακόμα και σήμερα μέσα μας. Κάπου 8% του ανθρώπινου γονιδιώματος προέρχεται εξάλλου από τέτοιους πανάρχαιους ιούς. Κι αυτό γιατί με τον τρόπο αυτό αναπαράγονται οι ρετροϊοί, εγχέοντας το γενετικό τους υλικό μέσα στον ξενιστή και καταλαμβάνοντας τον αναπαραγωγικό μηχανισμό του.

Συχνά μάλιστα αυτοί οι ιοί προσβάλλουν σπέρμα και ωάριο κι αν τα νέα κύτταρα επιβιώσουν, τότε θα δημιουργήσουν έναν οργανισμό που θα περιέχει το DNA του ιού σε κάθε κύτταρό του.

Αυτούς αποκαλούμε «ενδογενείς ρετροϊούς», αν και στην πλειονότητά τους είναι ανενεργά «απολιθώματα» του παρελθόντος. Η πλειονότητα όμως και όχι η ολότητα, καθώς υπάρχει μια μικρή μειοψηφία που είναι ακόμα άθικτοι και μολυσματικοί.

Παρά το γεγονός ότι πολλοί έχουν ηλικία ακόμα και μερικών εκατομμυρίων ετών, δεν έχουν χάσει τη δραστικότητα και την αναπαραγωγική ικανότητα, παραμένοντας «ζωντανοί» μέσα στους ξενιστές τους υπό τη μορφή γενετικών αλληλουχιών που πολλαπλασιάζονται εντός του γονιδιώματος.

Κι έτσι δεν αποκλείεται να επανέλθουν στη ζωή μέσα από τη φαινομενική αδράνειά τους, κι αυτό φαίνεται να είναι το μεγάλο εξελικτικό τους προτέρημα…

Επιζήσαντες Ιοί

Τίποτα δεν ζει αν περάσει πρώτα από βρασμό, έλεγαν παλιότερα οι άνθρωποι μιλώντας για αυτοσχέδια αποστείρωση. Κι όμως, η επιστήμη έχει ήδη αποκρυπτογραφήσει τα μυστικά ενός ιού που μπορεί να επιβιώσει ακόμα και σε βραστό οξύ! Ο ιός προσβάλλει ένα μικρόβιο που ζει σε όξινες θερμές πηγές πάνω από 80 βαθμούς Κελσίου.

Με τη βοήθεια ειδικού τύπου μικροσκοπίου, οι ερευνητές κατάφεραν να αποκαλύψουν τον βασικό μηχανισμό του αντίστασης στη ζέστη και την υπεριώδη ακτινοβολία. Ο ιός αναγκάζει το γενετικό υλικό του να περιέλθει σε μια προστατευτική κατάσταση ώστε να επιβιώσει από τις ακραίες συνθήκες του περιβάλλοντός του. Ο μηχανισμός είναι παραπλήσιος με τους σπόρους που σχηματίζουν τα βακτήρια σε αντίστοιχα αφιλόξενα περιβάλλοντα. Σπόρους που προκαλούν επίμονες παθήσεις όπως ο άνθρακας φυσικά…

Ιός της Μαύρης Χήρας

Και πάλι πρόσφατα ανακαλύφθηκε ένας ιός που περιέχει το γενετικό υλικό του δηλητηρίου του διαβόητου αραχνοειδούς. Ο ιός στοχεύει συγκεκριμένο είδος βακτηρίου στα αρθρόποδα. Όσο για τη νευροτοξίνη του δηλητηρίου της «Μαύρης Χήρας», σκοτώνει ανοίγοντας τρύπες στις κυτταρικές μεμβράνες.

Η επιστήμη πιστεύει τώρα πως το δηλητηριώδες γονίδιο επιτρέπει στον ιό να διαπερνά τα κύτταρα αποφεύγοντας έτσι το ανοσοποιητικό σύστημα του ξενιστή. Αυτή ήταν μάλιστα η πρώτη φορά που παρατηρήθηκε το φαινόμενο σε βακτηριοφάγους, ιούς που προσβάλλουν βακτήρια δηλαδή.

Όσο για τη γέννησή του, υποτίθεται ότι ο ιός τσίμπησε το γενετικό υλικό βγαίνοντας από βακτήριο και τρυπώνοντας σε κύτταρο Μαύρης Χήρας. Αν και εξίσου πιθανό (ή απίθανο) είναι το να έκλεψε η αράχνη το γονίδιο από τον ιό…