Mr Jumbo: Μοιράζει την περιουσία στις κόρες του

Ο κ. Απόστολος Βακάκης δεν είναι ένας εύκολος και συνηθισμένος άνθρωπος. Δύσκολα μπορεί να αποδώσει κάποιος, με την κλασική έννοια, τι ήταν αυτό που τον ώθησε να δημιουργήσει το μεγαλύτερο επιχειρηματικό success story των τελευταίων 20 χρόνων.

Εξάλλου, μόνο συμβατικός δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ένας άνθρωπος που ταίριαξε την πώληση παιχνιδιών με διάφορα άλλα αξεσουάρ που προωθεί στα μαγαζιά του, είτε κουβαδάκια, είτε αμαξάκια έως κάλτσες και τσιμπιδάκια, σοκολάτες ή αναψυκτικά, δημιουργώντας έναν κολοσσό με 600 εκατ. ευρώ τζίρο και παρουσία σε πολλές χώρες. Πολλοί, λοιπόν, εξαιτίας αυτής της «ιδιαιτερότητας» του χαρακτήρα του θεωρούσαν ότι δύσκολα θα τον άλλαζε ακόμα και ο τραγικός θάνατος του γιου του Γιώργου στο πρόσφατο δυστύχημα, το οποίο δυστυχώς κόστισε τις ζωές άλλων τριών ανθρώπων. Να, όμως, που τα πράγματα τελικά δεν έγιναν έτσι. Ο σκληρός στα όρια της αλαζονείας επιχειρηματίας, ο αυστηρός μα εμπνευσμένος εργοδότης, ο δύστροπος ανταγωνιστής, μετά από όλο αυτό μπορεί να μην έκανε πίσω ούτε βήμα στη δουλειά, να μην άλλαξε στάση στον τρόπο που αντιμετωπίζει το επιχειρείν, όμως σε οικογενειακό επίπεδο έδειξε ένα τελείως διαφορετικό πρόσωπο.

Η είδηση της πώλησης μεγάλου πακέτου μετοχών του, άρα και μέρους της εταιρείας Jumbo μόλις την περασμένη εβδομάδα, είναι απότοκο της τραγικής μοίρας που τον χτύπησε. Η πώληση 4,8 εκατομμυρίων μετοχών, δηλαδή του 3,5% του κεφαλαίου της Jumbo αντί 72 εκατ. ευρώ ήταν η κατάληξη μιας τραγωδίας. Ή, πιο σωστά, η αρχή της κατάληξής της, καθώς κανείς δεν γνωρίζει αν θα ρευστοποιηθεί και άλλο μέρος των μετοχών της επιχείρησης προς χάριν των δύο θυγατέρων του δαιμόνιου επιχειρηματία, πράγμα που, σύμφωνα με πληροφορίες μας, διακρίνεται καθαρά στον ορίζοντα.

Είναι παραπάνω από βέβαιο ότι η αγορά αντιμετώπισε με μεγάλη έκπληξη τη σχετική χρηματιστηριακή είδηση. Η μείωση της μετοχικής παρουσίας του κ. Βακάκη από 26,72% σε 23,22% στην εταιρεία που δημιούργησε άνοιξε ουκ ολίγες συζητήσεις. Αναλυτές με πείρα έσπευσαν να κάνουν λόγο για ένα ποσό που θα διατεθεί σε νέες αγορές και επενδύσεις. Οπως, όμως, μας αναφέρει άνθρωπος του στενού περιβάλλοντος του επιχειρηματία, «θα πρέπει να δούμε το θέμα με άλλη ματιά». Και διευκρινίζει: «Πρόκειται ξεκάθαρα για έναν οικογενειακό διακανονισμό και όχι για μια επιχειρηματική κίνηση. Ο Απόστολος έχει επηρεαστεί από τον θάνατο του γιου του και γι’ αυτό επιδιώκει να δώσει στα άλλα δύο παιδιά του -τη Σοφία που εργάζεται στην εταιρεία και τη Χριστίνα που ζει στο Μαϊάμι- χρηματικά ποσά αρκετά για να κάνουν αυτό που θέλουν. Ενδεχομένως θεωρεί ότι ένα μέρος της τραγικής μοίρας του γιου του είχε να κάνει και με την ίδια την εταιρεία και την επιτυχία της».

Πολύπλοκες σχέσεις

Είναι δυνατόν, όμως, η πλέον επιτυχημένη επιχείρηση των τελευταίων ετών να έχει κάποιο καρμικό στοιχείο σύνδεσης της με την κακή τύχη του Γιώργου Βακάκη; Και κατά πόσο ένα τόσο απροσδόκητο γεγονός μπορεί να επηρεάσει την πορεία των πραγμάτων σε έναν τόσο μεγάλο όμιλο;

«Ανέκαθεν ο επιχειρηματίας ξεχώριζε την εταιρεία από την οικογένειά του, αν και ο Γιώργος με τη Σοφία, τα δύο από τα τρία παιδιά του δηλαδή, εργάζονταν σε αυτήν. Για να φανταστείτε, εάν τύχαινε η πρώην σύζυγός του Εφη ή τα ίδια του τα παιδιά να έπαιρναν από τα ράφια της Jumbo ένα κουκλάκι π.χ., το πλήρωναν. Ισως αυτή η επιλογή της αποστασιοποίησης να έχει να κάνει με τη σχέση του κ. Βακάκη με τον ίδιο του τον πατέρα. Μια σχέση δύσκολη και πολύπλοκη, μια σχέση που οδήγησε σε ρήγμα», αναφέρει καλά ενημερωμένη πηγή. Ενα ρήγμα, όμως, που μετά την απώλεια του γιου του, σαν να προερχόταν από σεισμό, ενεργοποιήθηκε.

Αστικοί μύθοι του παρελθόντος φέρνουν ακόμα και τώρα στην επιφάνεια τους καθημερινούς τσακωμούς του κ. Βακάκη με τον πατέρα του Γεώργιο, δημιουργό της επιτυχημένης εταιρείας των 80s El Greco. Οι ίδιοι αστικοί μύθοι αναφέρονταν στον τρόπο με τον οποίο ο κ. Βακάκης εξώθησε τον ίδιο του τον πατέρα εκτός της επιχείρησής του. Αλλοι πάλι αναφέρονται σε δύο αγαπημένους μεν ανθρώπους, με ισχυρούς, όμως, χαρακτήρες, που έφταναν στα άκρα. Με ειλικρίνεια μάλιστα ο ίδιος ο επιχειρηματίας σε παλαιότερη συνέντευξή του είχε παραδεχτεί τη δυσκολία της σχέσης αυτής. Ολα αυτά, προφανώς, ήρθαν στο μυαλό του κ. Βακάκη με το που έχασε τον γιο του, ο οποίος έφερε και το όνομα του πατέρα του. Και οπωσδήποτε η ώρα της αυτοκριτικής για πράξεις, λάθη, παραλείψεις και αστοχίες ή συμπεριφορές να ήταν ως έναν βαθμό και η κινητήριος δύναμη για να παρθεί η απόφαση πώλησης μέρους των μετοχών της εταιρείας του.

Η εντολή του επιχειρηματία αμέσως μετά τον θάνατο του γιου του να μην τον συλλυπείται κανείς και η εταιρεία να δουλέψει «σαν να μην έχει συμβεί τίποτε» σωστά θεωρήθηκε ως μια κίνηση άμυνας από έναν συντετριμμένο ψυχικά άνθρωπο. Η εργασιοθεραπεία εξάλλου είναι γνωστό ότι αποτελεί συχνά αντίδοτο σε όσα δυσάρεστα γεγονότα μπορεί να συμβούν στον καθένα μας. Ο ίδιος ο κ. Βακάκης μάλιστα, λίγα 24ωρα μετά τον χαμό του γιου του και παρότι ύστερα από δική του επιθυμία στην κηδεία του άτυχου νέου παραβρέθηκαν μόλις 5 άτομα του στενού οικογενειακού του περιβάλλοντος, έστειλε ένα μήνυμα στα κινητά των φίλων του Γιώργου Βακάκη με την υποσημείωση: «Διδαχθείτε από αυτό που έπαθε ο Γιώργος, από αυτό που συνέβη στο παιδί μου, στον φίλο σας. Μην τρέχετε και προσέχετε πολύ όταν οδηγείτε».

Το θέμα της διαδοχής

Οσο πάντως και αν επιχειρήθηκε η προσπάθεια αποστασιοποίησης από το συγκεκριμένο συμβάν, η αλήθεια είναι ότι η πορεία των πραγμάτων στην εταιρεία Jumbo επηρεάστηκε. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι στο μυαλό του κ. Βακάκη υπάρχει το σενάριο ακόμα και της μη διαδοχής του (αν και ο ίδιος είναι νέος ακόμα, με μεγάλα περιθώρια επιχειρηματικής δράσης) στην εταιρεία, όχι τόσο γιατί η κόρη του Σοφία δεν μπορεί (αν και ως διάδοχό του όλοι θεωρούσαν τον αδικοχαμένο γιο του), όσο επειδή πιστεύει ότι ο κύκλος της οικογένειάς του στον όμιλο πρέπει κάποτε να κλείσει. Τέτοιου είδους αποχωρήσεις μέσω πώλησης πακέτων μετοχών εξάλλου δεν είναι πρωτόγνωρες στο ελληνικό επιχειρείν. Ολοι θυμούνται την πώληση της Vivartia από τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο, έναν από τους κορυφαίους επιχειρηματίες της γενιάς του, ο οποίος, όμως, επέλεξε να μην τον διαδεχθεί κάποια από τις δύο κόρες του, αλλά να αποχωρήσει πουλώντας τις μετοχές του. Αν και η συζήτηση είναι πολύ πρόωρη, οι εξελίξεις που συντελέστηκαν στην Jumbo τροφοδοτούν τέτοιου είδους σενάρια.

Ο κ. Βακάκης άλλωστε δεν είναι το είδος του επιχειρηματία που ακολουθεί την κλασική γραμμή που θέλει σώνει και καλά να τον διαδεχτεί κάποιος από την οικογένεια. Είναι ένας μοντέρνος μπίζνεσμαν που γνωρίζει πολύ καλά ότι πολλές φορές η οικογενειακή λογική στις business δεν είναι η καλύτερη προοπτική. Και είναι γνωστό τοις πάσι ότι παγκοσμίως η τάση που ακολουθούν οι δημιουργοί των μεγάλων επιχειρήσεων είναι να μην παραδίδουν τα σκήπτρα στους οικείους τους, αλλά σε μετόχους με οικονομική δύναμη. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι ήδη από το 2014 ο κ. Βακάκης, σε μια κίνηση που και τότε έτυχε πολλών και διαφορετικών αναγνώσεων, είχε αποχωρήσει από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου του ομίλου του, μετά από ένα εντυπωσιακό ράλι της μετοχής του στις αρχές του συγκεκριμένου έτους, το οποίο φυσικά αντανακλούσε την πολύ καλή πορεία της εταιρείας του.
Επενδύοντας σε νέες αγορές

Ο επιχειρηματίας τόνιζε τότε ότι ήθελε να αποδεσμευτεί από τον φόρτο των υποχρεώσεών του στην Ελλάδα και να αφοσιωθεί περισσότερο στις δραστηριότητές του στο εξωτερικό. Αλλοι πάλι έλεγαν ότι έβλεπε τις αρνητικές εξελίξεις που έρχονταν και επεδίωκε απεγκλωβισμό από μια δύσκολη ελληνική πραγματικότητα, αφήνοντας χώρο στα παιδιά του. Τελικά η πορεία έδειξε ότι δεν είχε κατά νου κάτι τέτοιο. Δεν θα πρέπει πάντως να ξεχνάμε ότι ακόμα και τα ξένα funds είχαν δώσει απεριόριστη ψήφο εμπιστοσύνης στην Jumbo, ακόμα και όταν όλοι μιλούσαν για έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Καθόλου τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι ο Μαρκ Μόμπιους με το fund Franklin Templeton, η αμερικανική Fidelity και η First Eagle Investment Management του Τζον Αρνολντ, μια επενδυτική εταιρεία στη διοίκηση της οποίας υπάρχουν πολλά πρώην στελέχη της Lehman Brothers, τοποθετήθηκαν στην ελληνική εταιρεία, με τον κ. Βακάκη να διατηρεί ποσοστό προσωπικά μέσω της Karpathia Foundation.

Πάντως, αυτή τη στιγμή η Jumbo σημειώνει άνοδο και απίστευτη οικονομική υγεία. Για το 2017 η αύξηση πωλήσεών της αναμένεται να είναι κοντά στο 6% με 7%, ενώ οι επενδύσεις σε νέες αγορές συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς. Ηδη έχουν τοποθετηθεί 50 εκατ. ευρώ προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Οπως και να ’χει, λοιπόν, ο γνωστός επιχειρηματίας εξακολουθεί να εργάζεται μανιωδώς, να βρίσκεται ατελείωτες ώρες στα γραφεία του ομίλου στην οδό Κύπρου στο Μοσχάτο, να πραγματοποιεί συσκέψεις επί συσκέψεων αναζητώντας ίσως την ψυχική λύτρωση μέσω της δουλειάς.