Οι 12 Ένορκοι, του Reginald Rose

Κάθε ψηφοφορία τους είναι και μία μάχη, αλλά… μία μάχη που πρέπει να κερδηθεί με μόνο όπλο την αλήθεια!

Ποια θα είναι η ετυμηγορία τους; Και με τι «κόστος» για τον καθένα από τους 12;

ΟΙ 12 ΕΝΟΡΚΟΙ, η sold-out παράσταση των τελευταίων χρόνων που έχει αποσπάσει εξαιρετικές κριτικές και βραβεία, συνεχίζει για 4^η συνεχή χρονιά, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνας Νικολαΐδη.

Το θέατρο Αλκμήνη μετατρέπεται για άλλη μια χρονιά σε δικαστικό μέγαρο, φέρνοντας ενόρκους και θεατές αντιμέτωπους με τη συνείδησή τους.

Στη Νέα Υόρκη του 1957, ένα αλλοδαπό αγόρι δεκαέξι χρόνων κατηγορείται για φόνο. Η τύχη του είναι στα χέρια 12 ενόρκων οι οποίοι θα αποφασίσουν αν είναι ένοχο. Σ' αυτή την περίπτωση η θανατική ποινή είναι υποχρεωτική. Οι 12 άντρες κλειδωμένοι σ’ ένα δωμάτιο, άλλοτε ταυτίζονται και άλλοτε συγκρούονται. Πρέπει να αποφασίσουν ομόφωνα για τη ζωή ενός ανθρώπου, αντιμετωπίζοντας, ο καθένας από αυτούς, τη συνείδησή του αλλά και τις συνειδήσεις των υπολοίπων. Οι 12 ένορκοι αντικατοπτρίζουν τις προκαταλήψεις της κοινωνίας, μέσα από 12 πεντακάθαρα ψυχογραφήματα που ξετυλίγονται «βίαια» μπροστά στα μάτια του θεατή.

Σημείωμα της σκηνοθέτριας

Η ιδέα να παρουσιάσω το έργο «ΟΙ 12 ΕΝΟΡΚΟΙ» ήρθε πριν τέσσερα χρόνια περίπου όταν είδα την ταινία “12 angry men” του Sidney Lumet. Στο site www.tocinemadaki.gr (που ασχολείται με τον κινηματογράφο) είχε γραφτεί μία κριτική για το “the Μan from Earth” (την προηγούμενη μου σκηνοθετική δουλειά) όπου εκφραζόταν στο τέλος η επιθυμία να δει και το “12 angry men” το φως ελληνικής σκηνής. Είχα ξανακούσει για την ταινία από έναν φίλο μου, που μου είχε προτείνει να την σκηνοθετήσω, οπότε όταν διάβασα κι αυτό, πείστηκα ότι πρέπει να τη δω. Χαίρομαι για τις παροτρύνσεις αυτές, γιατί η ταινία με άγγιξε και θέλησα κι εγώ να τη δω επί σκηνής. Θέλησα να δω 12 ηθοποιούς, σε απόσταση αναπνοής από τον θεατή, να κορυφώνουν και να ηρεμούν σ’ ένα καρδιογράφημα 120 παλμών και άνω.

Στη θεατρική του μεταφορά, κράτησα την εποχή που γράφτηκε το έργο, γιατί βρίσκω πολύ ελκυστικό όταν το θέατρο, μας παίρνει από το τώρα και το εδώ και μας ταξιδεύει σε άλλα μέρη και χρόνους. Αυτό το ταξίδι στο παρελθόν, παρά τη χιλιομετρική και χρονική του απόσταση από το εδώ και το τώρα, μας δείχνει ότι οι άνθρωποι δεν αλλάζουν στην ουσία τους. Οι ίδιες απόψεις θα μπορούσαν να εκφραστούν και σήμερα, ειδικά όσον αφορά τον ρατσισμό κι αυτό δεν το λες καθόλου «ευτυχώς». Και δεν μιλάμε μόνο για φυλετικό ρατσισμό, αλλά επίσης κοινωνικό, θρησκευτικό, σεξιστικό και οπουδήποτε χωράει η έννοια του διαφορετικού. Δηλαδή παντού.

Στην παγκόσμια πραγματικότητα του σήμερα βλέπουμε να ξεπηδούν έντονα φασιστικά μανιφέστα, που προφανώς δεν ήταν πολύ καλά θαμμένα. Ακόμη, γίνονται προτάσεις για επαναφορά της θανατικής ποινής σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως και στη δική μας. Απόψεις και πιστεύω που εκφράστηκαν σ’ ένα έργο του ’57 το οποίο γράφτηκε ωκεανούς μακριά από την Ελλάδα, μεταφέρονται αυτούσια στο τώρα και στο εδώ και τίποτα δεν σου «χτυπάει». Ο άνθρωπος συνεχίζει να επιλέγει να είναι αστόχαστος και να καταδικάζει -είτε μεταφορικά, είτε κυριολεκτικά- με την πρώτη ευκαιρία τον συνάνθρωπο του. Αυτό, κάνει το έργο επίκαιρο και διαχρονικό, δείχνοντας μας ότι ο ρατσισμός αντιστέκεται σθεναρά ακόμη σε ιδέες περί φιλελευθερισμού. Αλλά, οι ιδέες αυτές παρά του ότι απαιτούν σθένος, καίνε ακόμη μέσα σε Ανθρώπους που αγωνίζονται για την αλήθεια, την αγάπη και τη συγχώρεση με όλο τους το είναι.

Κείμενο: Reginald Rose
Μετάφραση / Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνα Νικολαΐδη
Δραματουργική Επεξεργασία: Κωνσταντίνα Νικολαΐδη & Νότης Παρασκευόπουλος
Σκηνικά: David Negrin
Κοστούμια: Κική Μήλιου
Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Πρωτότυπη μουσική: Γιώργος Περού
Κίνηση: Χριστίνα Φωτεινάκη
Φωτογραφία: Γιάννης Πρίφτης
Γραφιστική επιμέλεια: Γιάννης Στιβανάκης / Σπύρος Δαπέργολας
Α’ βοηθός σκηνοθέτη: Μαγδαληνή Παλιούρα
Β’ βοηθός σκηνοθέτη: Κατερίνα Κωνσταντέλλου
Βοηθός ενδυματολόγου: Δανάη Ανεζάκη
 

Οι 12 ένορκοι είναι:

Μάνος Ζαχαράκος, Παντελής Παπαδόπουλος, Θανάσης Κουρλαμπάς, Γιώργος Γιαννόπουλος, Περικλής Λιανός, Μανώλης Ιωνάς, Κωνσταντίνος Μπάζας, Ορέστης Τρίκας, Αλέξανδρος Πέρρος, Κωνσταντίνος Μουταφτσής, Κωνσταντίνος Αρνόκουρος

Συμμετέχει: Αλέξης Σταυριανός

Τη φωνή της χαρίζει η Νένα Μεντή