Σαν σήμερα: Η Κωνσταντινούπολη μετονομάζεται σε Ιστανμπούλ

Θεωρείται μια ευλογημένη περιοχή. Εκεί ενώνεται η Ευρώπη με την Ασία, την διαπερνούν τα στενά του Βοσπόρου που ενώνουν την Μεσόγειο με την Μαύρη Θάλασσα και εκεί άνθισε ένα από τους μεγαλύτερους πολιτισμούς στην ιστορία της ανθρωπότητας: ο Βυζαντινός.

Όλα ξεκίνησαν το 667 π.Χ. Όταν ένας άνθρωπος από τα Μέγαρα, ίδρυσε μια αποικία στην περιοχή. Το όνομά του ήταν Βύζας και προς τιμήν του η πόλη ονομάστηκε Βυζάντιο. Μια περιοχή και ένα όνομα που σημάδεψε την παγκόσμια ιστορία για αιώνες.

Στα τέλη του τρίτου μετά Χριστόν αιώνα, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κωνσταντίνος αποφασίζει να μεταφέρει την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας προς ανατολάς, φοβούμενος την απειλή στα ανατολικά σύνορα της αυτοκρατορίας. Αρχικά ονόμασε την πόλη Νέα Ρώμη, αλλά αυτή η ονομασία ποτέ δεν χρησιμοποιήθηκε ευρέως. Οι Έλληνες συνήθιζαν (και συνηθίζουν) να ταυτίζουν τις πόλεις με το όνομα του ιδρυτή τους. Είναι τότε που η πόλη πήρε το όνομά του Κωνσταντίνου και μετονομάστηκε σε Κωνσταντινούπολη, η πόλη του Κωνσταντίνου.

Από τότε και για αρκετούς αιώνες η Κωνσταντινούπολη - η οποία είχε αρκετά παρατσούκλια, όπως «Βασιλεύουσα» και «Επτάλοφος» - είναι το κέντρο του πολιτισμού, του χριστιανικού κυρίως αλλά και γενικότερα, και η πιο θαυμαστή πρωτεύουσα σε όλο τον κόσμο.

Η πρώτη της άλωση έγινε το 1204 από τους Σταυροφόρους, ενώ η δεύτερη και φαρμακερή, από τους Οθωμανούς Τούρκους το Μάιο του 1453. Τότε, ο σουλτάνος Μωάμεθ ο πορθητής, θα την ονομάσει Islambul, δηλαδή η πόλη του Ισλάμ ή αλλιώς «εκεί που το Ισλάμ αφθονεί».

Το όνομα αυτό δεν χρησιμοποιήθηκε πολύ, και για κάτι λιγότερο από έξι αιώνες η πόλη κράτησε την κυρίαρχη ονομασία της. Κωνσταντινούπολη. Όμως μετά την μικρασιατική καταστροφή του 1922 και την γενικότερη έξαρση εθνικισμού που προκάλεσε ο κεμαλισμός, στις 28 Μαρτίου του 1930, η Κωνσταντινούπολη μετονομάζεται σε Ιστανμπούλ, ονομασία που τελικά επικράτησε και χρησιμοποιείται πλέον σήμερα σε όλον (σχεδόν) τον κόσμο.

Από που προέκυψε η ονομασία Ιστανμπούλ, δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί πλήρως. Η επικρατούσα άποψη λέει πως προέκυψε από την δωρική απόδοση της φράσης «εις την πόλη» / «εις ταν πόλιν» με βαριά τούρκικη προφορά. Άλλοι πάλι λένε πως η Κωνσταντινούπολη λεγόταν απλά και «Πόλη», λόγω της σπουδαιότητας και της μοναδικότητας της, όπως και συνεχίζουν πολλοί Έλληνες να το κάνουν μέχρι σήμερα. Οπότε με το «εις την πόλην» εννούσαν αυτόματα την Κωνσταντινούπολη. Στην ταινία «Πολίτικη Κουζίνα», ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης έδωσε την δική του εκδοχή γιατί επικράτησε το όνομα «Πόλη»:

Μια άλλη εκδοχή λέει πως η ονομασία προέκυψε από το Islambul που είχε προσπαθήσει να καθιερώσει ο Μωάμεθ. Όμως αυτή η εκδοχή σκοντάφτει στην προηγούμενη χρήση της λέξης αλλά και στην διαφορά των δυο λέξεων Ιστανμπούλ – Ισλάμπουλ.

Οι Έλληνες την αποκαλούν ακόμα Κωνσταντινούπολη και οι Έλληνες που ήρθαν από εκεί απλά «Πόλη». Χαϊδευτικά. Η Κωνσταντινούπολη ή Ιστανμπούλ, παραμένει μέχρι σήμερα κέντρο πολιτισμού και προσελκύει τουρίστες απ’ όλο τον κόσμο. Όσον αφορά το όνομα; Το τραγούδι που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1953 (500 χρόνια μετά την άλωση, οι περίεργες... συμπτώσεις) ίσως μας μπερδεύει ακόμα περισσότερο. Ή μήπως όχι;