Krampus: Το τρομακτικό πλάσμα των Χριστουγέννων που τιμωρεί τα «κακά» παιδιά

Η περίοδος των Χριστουγέννων μεγαλώνει όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Αλλά όσο μεγάλη κι αν είναι, μάλλον δεν χωράει τον Krampus, το μυθικό τρομακτικό πλάσμα που μόνο η όψη του μπορεί να σε τρομάξει. Κι όμως σύμφωνα με την γερμανική και την αυστριακή παράδοση, ο Krampus έχει έναν σημαντικό ρόλο στα Χριστπύγεννα.

Δεν θα τον δείτε λοιπόν, γιατί είναι μισός άνθρωπος- μισός τράγος, μισός άνθρωπος μισός δαίμονας και ο ρόλος του είναι συγκεκριμένος: να χτυπάει τον κόσμο ώστε α είναι καλός και όχι κακός.

Στον Καθολικισμό, ο Saint Nicolas είναι ο άγιος των παιδιών. Η γιορτή του είναι στις αρχές Δεκεμβρίου. Πολλές Ευρωπαϊκές παραδόσεις, όχι μόνο καλοδέχονται τον ενάρετο αυτόν άγιο ως μια φιγούρα γενναιοδωρίας και ανταμοιβής του καλού, αλλά και με τον φόβο των τρομακτικών ομολόγων του που είναι έτοιμοι να τιμωρήσουν το κακό. Για κάποια μέρη της Αυστρίας και της Γερμανίας αυτός είναι ο Krampus. Άλλες περιοχές της Γερμανίας έχουν τους Belsnickle και Knecht Ruprecht, ενώ στην Γαλλία υπάρχουν οι Hans Trapp και Père Fouettard.

@abc.net.au

Το όνομα του Krampus προέρχεται από την γερμανική λέξη «krampen», που σημαίνει «νύχι», και λέγεται πως είναι ο γιος του Hel από την νορβηγική μυθολογία. Μοιράζεται χαρακτηριστικά με άλλα πλάσματα διάφορων μυθολογιών, όπως με τον Πάνα από την ελληνική.

Ο θρύλος του κρατάει εδώ και αιώνες. Στην Γερμανία οι εορτασμοί των Χριστουγέννω ξεκινούν στις αρχές Δεκεμβρίου. Ο Krampus δημιουργήθηκε ωσάν το αντίπαλο δέος του Saint Nicholas, ο οποίος δίνει γλυκά στα παιδιά. Ο Krampus από την άλλη δεν είναι τόσο ευγενικός, γιατί χτυπάει τα «κακά» παιδιά, τα βάζει στον σάκο του και τα παίρνει μαζί του.

Σύμφωνα λοιπόν με τον μύθο, ο Krampus εμφανίζεται σε πόλεις και χωριά τη νύχτα της 5ης Δεκεμβρίου, η οποία έχει επικρατήσει με το όνομα «Krampusnacht» ή «Νύχτα του Krampus». Η επόμενη μέρα είναι η γιορτή του Saint Nicholas (όπως και στην Ορθόδοξη θρησκεία). Τα παιδιά το πρωί της 6ης Δεκεμβρίου κοιτολυν έξω από το παράθυρο για να δουν αν το παπούτσι που άφησαν την προηγούμενη νύχτα έξω είναι γεμάτο με γλυκά ή με ένα ραβδί.

Μια πιο μοντέρνα παράδοση στην Αυστρία, την Γερμανία, την Ουγγαρία, την Σλοβενία και την Τσεχία, θέλει τους άνδρες να μεθούν ντυμένοι ως Krampus, να γεμίζουν τους δρόμους και να «κυνηγούν» ανθρώπους για να τους τρομάξουν. Κι αυτά είναι κυρίως παιδιά, τα οποία φοβίζουν, ειδικά αν καταλάβουν πως ήταν «κακά» την χρονιά που πέρασε.

@tumblr.com

Αλλά γιατί να φοβίζεις τα παιδιά με έναν παγανιστικό δαίμονα; Πολλοί πιστεύουν πως αυτή η παράδοση είναι ένας τρόπος οι άνθρωποι να έρθουν πιο κοντά στην ζωική τους πλευρά. Τέτοιες παρορμήσεις μπορεί να αφορούν την «διπλή προσωπικότητα», σύμφωνα με τον António Carneiro, ο οποίος μιλώντας στο περιοδικό National Geographic έκανε λόγο για αναζωογονημένες ειδωλολατρικές παραδόσεις. Το άτομο που ντύνεται ως το τέρας «γίνεται μυστηριώδες», είπε.

Πράγματι η καθολική εκκλησία προσπάθησε για αιώνες να καταπιέσει την συγκεκριμένη παράδοση. Κάποια εποχή απαγόρευσε μάλιστα αυτούς τους εορτασμούς. Κάτι που έκαναν και οι Ναζί, θεωρώντας τον Krampus δημιούργημα των σοσιαλιστών.

Αλλά ο Krampus έχει επανέλθει τα τελευταία χρόνια. Κι αυτό οφείλεται κυρίως σε ανθρώπους που αναζητούν την περίοδο των Χριστουγέννων με μη παραδοσιακούς τρόπους που έχουν προκύψει από την θρησκεία. Στις ΗΠΑ, το κοινό αγκαλιάζει την σκοτεινή πλευρά των Χριστουγέννων, με ταινίες και σειρές για τον Krampus. Κάνουν πάρτι όπου μεταμφιέζονται σε αυτόν, συμμετέχουν σε τοπικές Krampusnachtsκαι τρέχουν σε αγώνες δρόμου.

Από την πλευρά της, η Αυστρία προσπαθεί να εμπορευματοποιήσει το σκληρό πρόσωπο του Krampus, πουλώντας σοκολάτες, φιγούρες και συλλεκτικά κέρατα. Υπάρχουν ήδη καταγγελίες ότι ο Krampus γίνεται πολύ εμπορευματοποιημένος και χάνει το «πλεονέκτημά» του λόγω της νέας του δημοτικότητας.