Γιατί ο Ερντογάν ζήτησε ξαφνικά να δει τον Νίκο Δένδια

Έπειτα από μια μεγάλη κρίση με την Τουρκία που διήρκεσε σχεδόν ένα χρόνο και έφερε την Ελλάδα σε κατάσταση «μη πολέμου» με τους γείτονες, ο υπουργός των Εξωτερικών Νίκος Δένδιας αναλαμβάνει μια επικίνδυνη αποστολή: Να επισκεφθεί την Άγκυρα για συνομιλίες με τον Ταγίπ Ερντογάν και τον ομόλογο του Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Η συνάντηση του Νίκου Δένδια με τον πρόεδρο της Τουρκίας ανακοινώθηκε αργά το βράδυ της Τετάρτης έπειτα απο πρωτοβουλία του Ταγίπ Ερντογάν και πραγματοποιείται σε μια περίοδο που οι σχέσεις της Άγκυρας με τις Βρυξέλλες έχουν διαταραχθεί, ενώ ο Ταγίπ Ερντογάν προσπαθεί με νύχια και με δόντια να θέσει υπό έλεγχο τις αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας του και να ελέγξει την οικονομική κρίση που έχει εξαϋλώσει την αξία της λίρας.

«Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με την Τουρκία διαφωνώντας» σημειώνει κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος με το οποίο συνομίλησε το protothema.gr εν όψει της μετάβασης του υπουργού Εξωτερικών στην Άγκυρα.

Αρμόδια διπλωματικά στελέχη που έχουν εμπλακεί στην προετοιμασία των συνομιλιών που θα έχει ο Νίκος Δένδιας με τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου την Τετάρτη στην Άγκυρα δεν διστάζουν να αναφέρουν ότι «η συνεννόηση με την Τουρκία είναι πάρα πολύ μακριά».

Στην χρονική περίοδο που διανύουμε, όπου οι σχέσεις ανάμεσα στις χώρες της περιοχής στην Ανατολική Μεσόγειο αναδιατάσσονται, ένα μεγάλο ζήτημα είναι πώς βλέπουν οι Τούρκοι τον εαυτό τους και πώς θα διαμορφωθούν οι σχέσεις του καθεστώτος Ερντογάν με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δεν έχει κρύψει την πρόθεσή του να πιέσει την Άγκυρα με σκοπό να απομακρυνθεί από τον άξονα που έχει δημιουργηθεί με την Μόσχα και με την απειλή κυρώσεων να κρατήσει την Τουρκία αγκριστρωμένη στο δυτικό στρατόπεδο. Παραλλήλως, Αμερικανοί διπλωμάτες «παροτρύνουν» την ελληνική κυβέρνηση να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου με την κυβέρνηση Ερντογάν.

Η ελληνική τακτική για την επίσκεψη Δένδια

«Αν περιμένουμε να ηρεμήσουν και να αποκατασταθούν πλήρως τα πράγματα η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών στην Τουρκία θα γίνει ποτέ»
τονίζει κυβερνητικό στέλεχος σε ερώτημα για το αν υπάρχει προβληματισμός για την σκοπιμότητα των συνομιλιών που θα έχουν την Πέμπτη στην Άγκυρα ο Νίκος Δένδιας με τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Την τελευταία εβδομάδα ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών με τα αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη, τους συνεργάτες του και το πρωθυπουργικό γραφείο προετοιμάζουν γραμμή-γραμμή κάθε λεπτό της επίσκεψης στην Τουρκία. Στην ελληνική διπλωματία εξετάζουν λεπτομερώς σενάρια για όλα τα ενδεχόμενα.

Από το να πρόκειται για μια κατ’ ιδίαν συνάντηση των δύο υπουργών που θα εξελιχθεί καλά μέχρι του υποθετικού σεναρίου ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να πάνε «κατά διαόλου». Άλλωστε, μέσα στα πολιτικά θέματα, στον πολιτικό διάλογο του Νίκου Δένδια με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, μπορούν να τεθούν όλα τα θέματα διμερούς ενδιαφέροντος. Από τους τουρκικούς ισχυρισμούς για την μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, τον τρόπο ανάδειξης των μουφτήδων, τα μουσουλμανικά τεμένη στην Ελλάδα, μέχρι το θέμα των Τούρκων στρατιωτικών που διέφυγαν μετά το πραξικόπημα του 2016, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν, πέντε χρόνια μετά, δεν φαίνεται να έχει πειστεί ότι η απόφαση της ελληνικής δικαιοσύνης να μην εκδοθούν οι οκτώ φυγάδες Τούρκοι στρατιωτικοί είναι θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων με βάση το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Στις συναντήσεις του Έλληνα πρέσβη στην Άγκυρα Μιχάλη Διάμεση με ανώτατους Τούρκους διπλωμάτες όσο και στις συζητήσεις του πρέσβη της Τουρκίας στην Αθήνα Μπουράκ Οζούγκεργκιν με την ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών έχουν προσδιοριστεί τα θέματα της ατζέντας των διμερών συνομιλιών που θα τεθούν στην διευρυμένη συνάντηση της ελληνικής με την τουρκική αντιπροσωπεία την Τετάρτη 14 Απριλίου.

Η ελληνική πλευρά θα ήθελε εγγυήσεις των Τούρκων ότι δεν θα συνεχιστούν ερευνητικές δραστηριότητες από τουρκικά πλοία σε περιοχές ελληνικής υφαλοκρηπίδας –ή σε θαλάσσιες ζώνες αδιευκρίνιστης κυριαρχίας, όπως είναι η στερεότυπη διατύπωση Αμερικανών διπλωματών- και στο πλαίσιο αυτό αναμενεται να εξηγηθεί στους Τούρκους ότι πιθανές εργασίες από το Oruc Reis ή άλλα τουρκικά ερευνητικά πλοία τορπιλίζουν τις πιθανότητες συνέχισης της πορείας εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων.

Βεβαίως πριν από λίγες μόλις ωρες ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε πως η Άγκυρα έχει στόχο να κάνει σεισμικές έρευνες και γεωτρήσεις στις περιοχές που περιλαμβάνονται στο παράνομο τουρκολιβυκο μνημόνιο. «Η Ελλάδα δεν έχει και δικαιώματα στην περιοχή όπως έχουμε εμείς» ισχυρίστηκε ο προεδρος της Τουρκίας.

«Αναμφίβολα, η επίσκεψη του Νίκου Δένδια στην Τουρκία θα είναι μια πολύ δύσκολη επίσκεψη. Ακόμη όμως οι Τούρκοι έχουν ανάγκη να δείχνουν καλό πρόσωπο, όσο τους παίρνει. Για μας θα είναι μια ευκαιρία να βάλουμε κάποια θέματα δικού μας ενδιαφέροντος» τονίζει αρμόδιος κυβερνητικός παράγοντας.

Το μεγάλο ερώτημα πια είναι τι θα συζητηθεί στη συνάντηση του Ταγίπ Ερντογαν με τον Νίκο Δένδια στις 15:00 ώρα Ελλάδας την Πέμπτη. Εκτιμάται ότι ο Τούρκος προεδρος ζήτησε να συναντήσει τον Νίκο Δένδια για να του μεταφέρει κάποιου ειδους μήνυμα προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

Στην πιο ελεύθερη κατ’ ιδίαν συνάντηση των δύο υπουργών Εξωτερικών, θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι ο Νίκος Δένδιας και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου θα συζητήσουν και για τις διερευνητικές επαφές, εν αναμονή της ανακοίνωσης για πραγματοποίηση του 63ου.

Ένα κρίσιμο ερώτημα είναι αν η συνάντηση Δένδια-Ερντογάν και οι συνομιλίες των δύο υπουργών Εξωτερικών στην Άγκυρα θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τις συνθήκες για να προγραμματιστεί ένα ραντεβού του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν σε επίπεδο κορυφής. «Όλες οι συναντήσεις, σε όποιο επίπεδο και να γίνονται, ουσιαστικά με κάποιο τρόπο είναι προπαρασκευαστικές για την επόμενη συνάντηση» απαντά κυβερνητικός παράγοντας στο ερώτημά μας αν γίνονται ήδη συζητήσεις για πιθανή ελληνοτουρκική συνάντηση σε επίπεδο κορυφής. «Αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει κάτι στον ορίζοντα για συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν» σπεύδει να διευκρινίσει ο ίδιος παράγοντας τονίζοντας ότι το επίπεδο της συνεννόησης στις συνομιλίες του Νίκου Δένδια με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου και στη συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν θα κρίνουν το μέλλον.

Στην ελληνική κυβέρνηση τηρούν μεγάλες επιφυλάξεις για το αποτέλεσμα των συνομιλιών της επόμενης Τετάρτης στην Άγκυρα και δεν διακινδυνεύουν προβλέψεις. Ουδείς θα το εκστομίσει εύκολα δημοσίως αλλά δύσκολα θα μπορούσε να εντοπιστεί κάποιος μεταξύ των υπηρεσιακών στελεχών του υπουργείου Εξωτερικών ή στο πρωθυπουργικό επιτελείο που να πιστεύει ότι οι Τούρκοι έχουν αλλάξει στρατηγική. Είναι ωστόσο κοινή αντίληψη ότι όσο δεν προκαλούνται εντάσεις, όσο δεν γίνονται αερομαχίες μεταξύ ελληνικών και τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών και όσο οι Τούρκοι δεν προγραμματίζουν εργασίες ερευνητικών πλοίων σε περιοχές ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων τόσο το καλύτερο.