Σαν σήμερα: Πέθανε η γυναίκα που άλλαξε για πάντα την εκπαίδευση

Η Ιταλίδα γιατρός και παιδαγωγός έμεινε στην ιστορία για το σύστημα εκπαίδευσης που δημιούργησε και φέρει το όνομά της. Τα μοντεσοριανα σχολεία και οι μοντεσοριανές σχολές υπάρχουν παντού, με το πρωτοπόρο σύστημα της Μαρίας Μοντεσόρι να αλλάζει για πάντα την εκπαίδευση.

Η Μαρία Μοντεσόρι γεννήθηκε στις 31 Αυγούστου του 1870 στο Κιαρανάλε, ένα χωριό κοντά στην Άνκόνα. Ο πατέρας της δούλευε στο υπουργείο Οικονομικών και διηύθυνε ένα καπνεργοστάσιο, ενώ η μητέρα της ήταν ιδιαίτερα μορφωμένη αν και νοικοκυρά.

Στα 3 μετακόμισε στη Φλωρεντία και στα 5 στη Ρώμη. Μετά το δημοτικό σχολείο, γράφτηκε στο Τεχνικό Σχολείο «Μικελάντζελο Μπουοναρότι», όπου διδάχθηκε μαθηματικά, ιστορία και γεωγραφία, ενώ τρία χρόνια αργότερα γράφτηκε στο Τεχνικό Σχολείο «Λεονάρντο Ντα Βίντσι», όπου εκτός από τα προηγούμενα διδάχθηκε και ιταλικά, φυσική, χημεία, ζωολογία, φυτολογία και ξένες γλώσσες.

Όταν αποφοίτησε στα 20 της χρόνια, προσπάθησε να γραφτεί στην Ιατρική Σχολή της Ρώμης, κάτι που δεν συνηθιζόταν από γυναίκα εκείνη την εποχή. Δεν έγινε όμως δεκτή αμέσως και για τρία χρόνια παρακολούθησε διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα. Όταν πλέον πληρούσε τις προϋποθέσεις γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή της ιταλικής πρωτεύουσας.

Οι συμφοιτητές της στην αρχή της φέρονταν εχθρικά, αλλά σιγά - σιγά οι επιδόσεις της κέρδισαν τον σεβασμό τους. Τρία χρόνια αργότερα αποφοίτησε με ειδικότητα της παιδιάτρου και της ψυχιάτρου και έγινε η πρώτη γυναίκα που πήρε πτυχίο ιατρικής στην Ιταλία.

Διορίστηκε στην Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου της Ρώμης, όπου έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα εκπαιδευτικά προβλήματα των παιδιών με νοητική υστέρηση. Από το 1900 μέχρι και το 1907 δίδαξε παιδαγωγική στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης. Στα τέλη του 1906, κλήθηκε να αναλάβει την εκπαίδευση των παιδιών σε μια φτωχή γειτονιά της Ρώμης, το Σαν Λορέντζο. Η Μοντεσόρι θεώρησε πως κάτι τέτοιο θα ήταν μια χρυσή ευκαιρία να δοκιμάσει στην πράξη τη μέθοδο εκπαίδευσής της και σε παιδιά χωρίς νοητική υστέρηση. Στις αρχές του 1907, άνοιξε το πρώτο Σπίτι των Παιδιών (Casa dei Bambini), δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στα εποπτικά διδασκαλίας δικής της εμπνεύσεως και κατασκευής, για να γίνονται μέσω των αισθήσεων κατανοητά τα μαθήματα του σχολείου.

Η συγκεκριμένη τάξη, ήταν ένα πείραμα, με τη Μοντεσόρι να παρακολουθεί τις αντιδράσεις των παιδιών και να διαμορφώνει το εκπαιδευτικό της σύστημα. Αυτό αποτυπώθηκε στο βιβλίο της «Η μέθοδος της επιστημονικής παιδαγωγικής», το οποίο εκδόθηκε το 1909. Η Μοντεσόρι εμπνεύστηκε τη μέθοδό της από τα νηπιαγωγεία του Φρέμπελ, την ψυχολογία των αισθήσεων των Ιτάρ και Σεγκέν και τις εκπαιδευτικές θεωρίες του Πεσταλότσι.

@catholicherald.co.uk

Η μέθοδος Μοντεσόρι, το παιδί θα πρέπει να συμμετέχει στην εκπαίδευση και με τις 5 αισθήσεις του και να μην υπάρχει κανένας σχολικός καταναγκασμός. Αντικείμενα βοηθούν το παιδί να κατανοήσει διάφορες έννοιες, όπως τα σχήματα και το βάρος, ενώ πιο περίπλοκες κατασκευές πυροδοτούν την καλλιτεχνική του έφεση. Ο παιδαγωγός δεν πρέπει να επιβάλλεται ποτέ με τη φωνή ή προκαλώντας φόβο. Ένα «μάθημα σιωπής» ασκεί στον αυτοέλεγχο και την αυτοσυγκράτηση τα παιδιά.

Το σύστημα της αναγνωρίστηκε αρχικά στη χώρα της αλλά και σε όλον τον κόσμο. Για 4 δεκαετίες, ταξίδεψε σε Ευρώπη, Αμερική και Ασία, ανοίγοντας παντού σχολεία. Το πρώτο μοντεσοριανό σχολείο στην Ελλάδα άνοιξε το 1936 στην Αθήνα από την ελληνορωσίδα εκπαιδευτικό Μαρία Εντελστάιν-Γουδέλη.

Η Μαρία Μοντεσόρι διορίστηκε κυβερνητικός επιθεωρητής σχολείων το 1922, αλλά το 1934 εγκατέλειψε τη χώρα εξαιτίας της ανόδου του Μουσολίνι. Μετακόμισε αρχικά στην Ισπανία αλλά μετά την επικράτηση του Φράνκο, πήγε για λίγο στην Ολλανδία, για να φύγει το 1939 για την Ινδία όπου έμεινε μέχρι το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1949 επέστρεψε στην Ολλανδία, όπου έζησε τα επόμενα τρία χρόνια. Στις 6 Μαΐου του 1952, άφησε την τελευταίας της πνοή στα 81 της χρόνια, μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο. Το παιδαγωγικό της έργο άλλαξε για πάντα της εκπαίδευση και της έδωσε εφόδια να εξελιχθεί προς το καλύτερο.