Σαν σήμερα: Μια ιστορική ημέρα για την ιατρική και την ανθρωπότητα

Ήταν 2 Δεκεμβρίου του 1967, όταν οι γιατροί του νοσοκομείου του Κέιπ Τάουν ενημέρωσαν την Άννα Βασκάνσκι. Ότι η καρδιά του συζύγου της θα αντέξει το πολύ δυο εβδομάδες.

Η ελπίδα που του είχε απομείνει ήταν ο γιατρός Κρίστιαν Μπάρναρντ, ο οποίος του είχε προτείνει μια αβέβαια θεραπεία. Να ζήσει με άλλη καρδιά. Ο γιατρός αυτός έμεινε στην ιστορία ως ο «γιατρός με τα χρυσά χέρια». Έπειτα από πολλές μεταμόσχευσης καρδιών σε ζώα, θεωρούσε πως ήταν έτοιμος να επιχειρήσει για πρώτη φορά μια μεταμόσχευση καρδιάς και σε άνθρωπο.

Η μεταμόσχευση διαρκώς αναβαλλόταν αφού έπρεπε να βρεθεί μια υγιείς καρδιά από συμβατό δότη. Η Άννα Βασκάνσκι όμως έγινε χωρίς να το θέλει μάρτυρας ενός βίαιου ατυχήματος, όταν μια νέα γυναίκα και η μητέρα της παρασύρθηκαν από αυτοκίνητο. Οι δυο γυναίκες μεταφέρθηκαν στο πλησιέστερο νοσοκομείο, όπου πήγε και η Βασκάνσκι, θέλοντάς να μάθει περισσότερα για το φρικτό ατύχημα. Η 25χρονη ήταν εγκεφαλικά νεκρή, όμως η καρδιά της παρέμενε δυνατή και μπορούσε να μεταμοσχευθεί στον λιθουανικής καταγωγής σύζυγό της.

Ο πατέρας της πήρε την γενναιά απόφαση. Έδωσε την καρδιά της στον Βασκάνσκι και τα νεφρά της σε έναν 11χρονο με σοβαρή πάθηση. Η εγχείρηση ξεκίνησε. Αρχικά, η καρδία είχε πρόβλημα προσαρμογής στο νέο της σώμα και οι γιατροί «έχασαν» για λίγο τον ασθενή. Ύστερα από πέντε ώρες όμως, τα ξημερώματα της 3ης Δεκεμβρίου, ο Μπαρνάρντ βγήκε ικανοποιημένος από τον θάλαμο. Η πρώτη φάση είχε τελειώσει.

@iol.co.za

Η πιο δύσκολη ήταν όμως μπροστά. Η ιατρική κοινότητα υποδέχθηκε εν μέρει με ενθουσιασμό το νέο εγχείρημα και εν μέρει με καχυποψία. Ο Βασκάνσκι ξύπνησε λίγες ώρες αργότερα και είπε πως ένιωθε περίφημα. Δυο ημέρες αργότερα, πήρε για πρώτη φορά πρωινό στο κρεβάτι του. Τα καλά νέα έκαναν τον γύρο του κόσμου, με ισχυρή δόση υπερβολής.

Ο Μπάρναρντ ήταν πιο επιφυλακτικός. Στις 6 Δεκεμβρίου μια απόπειρα μεταμόσχευσης καρδιάς στις ΗΠΑ, απέτυχε. Την επόμενη ημέρα, ο Βασκάνσκι ένιωσε αρρυθμία. Στις 9 Δεκεμβρίου ο οργανισμός του άρχισε να παράγει αντισώματα, με τους γιατρούς να σημάνουν συναγερμό, αφού ο οργανισμός έμοιαζε να θέλει να αποβάλλει το ξένο σώμα.

@mauritiustimes.com

Η κρίση ξεπεράστηκε και 5 ημέρες αργότερα, ο ασθενής έκανε την πρώτη του βόλτα μέσα στο δωμάτιο του. Έδωσε μάλιστα και συνέντευξη τύπου. Όμως, οι γιατροί ανακάλυψαν λίγες ημέρες αργότερα λοίμωξη του αναπνευστικού. Η θεραπεία για τα αντισώματα εξασθένισε το ανοσοποιητικό του σύστημα. Ο Βασκάνσκι έχασε την μάχη για τη ζωή στις 21 Δεκεμβρίου, 18 ημέρες μετά την μεταμόσχευση. Η καρδιά του όμως λειτουργούσε περίφημα.

Μπορεί ο Βασκάνσκι να έζησε 18 ημέρες, αλλά οι επόμενοι ασθενείς του Μπάρναρντ ζούσαν όλο και περισσότερο. Ο Νταρκ βαν Ζιλ ήταν ο ασθενής του Μπάρναρντ που έσπασε το ρεκόρ επιβίωσης και έπειτα από 23 χρόνια ζωής με μόσχευμα καρδιάς πέθανε το 1996 από διαβήτη, που δεν συνδεόταν με την επέμβαση.