Το υπόγειο δίκτυο που άλλαξε για πάντα την Ευρώπη – Ποια πόλη έκρυψε πρώτη ένα τρένο κάτω απ’ τη γη;

Από τα γοητευτικά μάρμαρα των σταθμών μέχρι τις πρώτες ηλεκτρικές αμαξοστοιχίες που κυλούσαν κάτω από τα πόδια των περαστικών, το μετρό δεν είναι απλώς ένα μέσο μετακίνησης — είναι το ζωντανό χρονικό της εξέλιξης των πόλεων.

Η Ευρώπη, άλλωστε, είναι η ήπειρος που γέννησε το πρώτο υπόγειο σιδηροδρομικό δίκτυο στον κόσμο.

Ας δούμε ποια είναι τα δέκα αρχαιότερα μετρό της Ευρώπης, που συνεχίζουν μέχρι σήμερα να μεταφέρουν εκατομμύρια επιβάτες κάθε μέρα.

1. Το υπόγειο θαύμα του Λονδίνου (1890)

Το περίφημο London Underground, γνωστό και ως The Tube, δεν είναι μόνο το πρώτο μετρό της Ευρώπης — είναι το παλαιότερο στον κόσμο. Η λειτουργία του ξεκίνησε ήδη από το 1863, ενώ το ηλεκτρικό του τμήμα εγκαινιάστηκε το 1890. Με 270 σταθμούς και περισσότερα από 400 χιλιόμετρα γραμμών, εξυπηρετεί πάνω από ένα δισεκατομμύριο επιβάτες τον χρόνο. Από τότε μέχρι σήμερα, το Λονδίνο εξακολουθεί να κινείται στους ρυθμούς του «Tube».

2. Το μετρό-κόσμημα της Κεντρικής Ευρώπης (1896)

Μπορεί να μην είναι η μεγαλύτερη πρωτεύουσα, αλλά κατάφερε να γίνει η δεύτερη στον κόσμο που δημιούργησε μετρό. Το μετρό της Βουδαπέστης, εγκαινιασμένο το 1896, θεωρείται Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Η πρώτη γραμμή του, η Μ1 (κίτρινη), περνά κάτω από τη λεωφόρο Andrassy και ακόμη λειτουργεί με τη ρετρό γοητεία του 19ου αιώνα. Κι αν κάτι αξίζει να θυμάσαι, είναι ότι το μετρό αυτό χτίστηκε σε μόλις δύο χρόνια!

3. Η υπόγεια «δαχτυλίδα» της Σκωτίας (1896)

Το Glasgow Subway είναι μικρό, αλλά θρυλικό. Με μόλις 15 σταθμούς και κυκλική γραμμή, λειτουργεί εξ ολοκλήρου κάτω από τη γη εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα.
Σήμερα βρίσκεται σε πλήρη εκσυγχρονισμό με νέα τρένα και αυτόματο σύστημα λειτουργίας — απόδειξη ότι ακόμη και ένα δίκτυο του 19ου αιώνα μπορεί να κοιτάζει το μέλλον.

4. Η γαλλική φινέτσα κάτω από το Παρίσι (1900)

Το Paris Métro είναι ίσως το πιο αναγνωρίσιμο σύστημα στον κόσμο, με τις εισόδους του σε στυλ Art Nouveau.
Από το 1900 που ξεκίνησε, έχει εξελιχθεί σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα μετρό της Ευρώπης, εξυπηρετώντας πάνω από 1,8 δισεκατομμύρια επιβάτες τον χρόνο.
Το πιο εντυπωσιακό; Οι γραμμές του πλέον λειτουργούν πλήρως αυτόματα.

5. Το μετρό του Βερολίνου (1902)

Το Berlin U-Bahn δεν είναι μόνο μέσο μετακίνησης — είναι κομμάτι της ιστορίας της πόλης. Από το 1902 που άνοιξε, έχει επεκταθεί σε 173 σταθμούς και 151 χιλιόμετρα γραμμών. Μεταξύ των δεκαετιών του Ψυχρού Πολέμου, πολλά τμήματα παρέμειναν «παγωμένα» στο χρόνο — σήμερα όμως είναι σύμβολο ενότητας και προόδου.

6. Το μετρό της Αθήνας (1904)

Η πρώτη γραμμή της ελληνικής πρωτεύουσας ξεκίνησε ως σιδηρόδρομος το 1869 και ηλεκτροδοτήθηκε το 1904, ενώ είναι στο μεγαλύτερο μέρος της επίγεια — μόνο ένα τμήμα της στο κέντρο της πόλης είναι υπόγειο και κάποιοι σταθμοί της στα βόρεια, όπως ο σταθμός Νερατζιώτισσα και ο σταθμός Μαρούσι, είναι υπέργειοι, τύπου γέφυρας. Εξελίχθηκε σε ένα σύγχρονο δίκτυο τριών γραμμών. Σήμερα διαθέτει γραμμή που φτάνει ως το λιμάνι του Πειραιά και το αεροδρόμιο, φέρνοντας την Αθήνα πιο κοντά από ποτέ.

7. Το μετρό του Αμβούργου (1912)

Το U-Bahn του Αμβούργου ήταν το δεύτερο που λειτούργησε στη Γερμανία, και ακόμη ξεχωρίζει για την αρχιτεκτονική των σταθμών του.
Με 106 χιλιόμετρα δικτύου και συνδυασμό υπέργειων και υπόγειων γραμμών, είναι από τα πιο καλοδιατηρημένα και οργανωμένα μετρό στην Ευρώπη.

8. Το μετρό της Μαδρίτης (1919)

Η πρωτεύουσα της Ισπανίας διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα στον κόσμο: 293 χιλιόμετρα και 302 σταθμούς!
Από τη στιγμή που άνοιξε το 1919, η Μαδρίτη έγινε πρότυπο αστικής ανάπτυξης. Και παρότι μετρά πάνω από έναν αιώνα, εξακολουθεί να επεκτείνεται με νέες γραμμές και σταθμούς.

9. Το καλλιτεχνικό μετρό της Βαρκελώνης (1924)

Με 12 γραμμές και 189 σταθμούς, το μετρό της Βαρκελώνης είναι γνωστό για την καθαριότητα, την ακρίβεια και την αισθητική του.
Ακόμα κι αν δεν το πιστεύεις, η πρώτη του γραμμή άνοιξε σχεδόν έναν αιώνα πριν, το 1924, και συνεχίζει να αναπτύσσεται με νέα τμήματα.

10. Το υπόγειο παλάτι της Μόσχας (1935)

Κανένα άλλο μετρό δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτό της Μόσχας σε πολυτέλεια. Μαρμάρινοι σταθμοί, πολυέλαιοι και μωσαϊκά κάνουν κάθε στάση να μοιάζει με μουσείο τέχνης. Από το 1935 μέχρι σήμερα, το Moscow Metro μεταφέρει πάνω από 9 εκατομμύρια επιβάτες καθημερινά, ενώ επεκτείνεται συνεχώς με νέες, εντυπωσιακές γραμμές.