«Ο Ευαγγελισμός της Κασσάνδρας» είναι ο πιο ποιητικός μονόλογος των ημερών

Το έργο του Δημήτρη Δημητριάδη «Ο Ευαγγελισμός της Κασσάνδρας», έναν φρενήρη θεατρικό μονόλογο δεμένο γύρω από έναν φλεγόμενο ποιητικό ιστό, επιλέγει ο Θάνος Σαμαράς για την πρώτη του θεατρική σκηνοθεσία.

Η Κασσάνδρα του Δημήτρη Δημητριάδη είναι ένα πρόσωπο που πια δεν ευαγγελίζεται καταστροφές. Αντιθέτως. Ευαγγελίζεται την επικράτηση του έρωτα και την επερχόμενη αυτοκρατορία του πόθου.

Γνωστός τόσο για τις ερμηνείες του σε θεατρικές παραστάσεις και ταινίες, όσο και για την πολύ ιδιαίτερη καλλιτεχνική του ματιά, όπως αποτυπώθηκε στο σχεδιασμό της καμπάνιας «The Greeks» για λογαριασμό της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, ο Θάνος Σαμαράς παρουσιάζει τη δική του εκδοχή της Κασσάνδρας με πρωταγωνίστρια την Έλλη Τρίγγου. 

Κείμενο Σκηνοθέτη

Ο θεός Απόλλωνας ερωτεύεται την Κασσάνδρα, η οποία ζητάει ως αντάλλαγμα του έρωτά της την ικανότητα να μαντεύει αλάνθαστα το μέλλον. Ο Απόλλωνας της εκπληρώνει την επιθυμία, αλλά η Κασσάνδρα αθετεί την υπόσχεσή της και αρνείται να του δοθεί. Της ζητάει μόνο ένα φιλί. Εκείνη δέχεται και ο Απόλλωνας, ως τιμωρία θεού και εκδίκηση εραστή, φτύνει στο στόμα της μια κατάρα, να λέει την αλήθεια αλλά να μη την πιστεύει κανείς.

Η Κασσάνδρα, ασφυκτιώντας στις συνέπειες αυτής της κατάρας αλλά και στο πείσμα της να ταυτίζεται μόνο με την αμόλυντη πνευματική και ιερατική της υπόσταση, συνειδητοποιεί το λάθος να αρνείται την ανθρώπινη φύση της και κάνει έρωτα με τον Απόλλωνα. Η διαύγεια που την κατακλύζει από την ένωση αυτή, την οδηγεί στην υπέρβαση των απαγορεύσεων, των φόβων, της στέρησης και θέλει να προλάβει το κακό. Και το κακό είναι να μην είσαι έντιμος απέναντι στη φύση σου, όποια κι αν είναι αυτή, όποια συνέπεια κι αν έχει αυτό.

Η γνώση που αποκτά την πλημμυρίζει με τη διάσταση εκείνη, που αυτό που λέει δεν είναι πια πρόγνωση κακού αλλά πρόγνωση καλού, μόνο. Αυτή είναι και η βαθύτερη μεταστροφή. Στον μονόλογο αυτό, εξαγγέλλει στο παρόν πια, ένα μέλλον στους ανθρώπους: να είναι πνεύμα και σώμα, μαζί.

O Δημήτρης Δημητριάδης για τον Ευαγγελισμό της Κασσάνδρας και τον Θάνο Σαμαρά

Η Κασσάνδρα είναι το πρόπλασμα τής ξένης, όχι μόνο γιατί είναι Ασιάτισσα, έστω Μικρασιάτισσα, αλλά κι επειδή η μαντική της ιδιότητα την τοποθετεί αυτομάτως σ’ ένα άλλο επίπεδο, κυρίως την θέτει απέναντι στους άλλους στους οποίους απευθύνει τις προβλέψεις της. Στο πρόσωπό της συναιρείται το πρόβλημα τής καταγωγής και της γλώσσας, στοιχεία και τα δύο καθοριστικά για την αποδοχή και την ένταξη.

Στον «Ευαγγελισμό», αυτά τα δύο στοιχεία δοκιμάζονται ριζικά από την ανατρεπτική δύναμη τού πόθου. Εδώ, η Κασσάνδρα αναλαμβάνει η ίδια την διαπραγμάτευση τού προσωπικού της μύθου, που την θέλει ανέραστη και εχθρική προς την ερωτική προσφορά, και ανασκευάζει άρδην την γνωστή και καθιερωμένη εικόνα της. Γίνεται το αντίθετό της.

Απευθυνόμενη και πάλι προς όλους, αφηγείται την μεταστροφή της και τους λόγους που την οδήγησαν σ’αυτήν. Η απόρριψη τού έρωτα που ένιωθε ο Απόλλων γι’ αυτήν, απόρριψη για την οποία εκείνος την καταράστηκε να προλέγει την αλήθεια αλλά να μην γίνεται από κανέναν πιστευτή, διακόπτεται και αντικαθίσταται από την απόλυτη παράδοση στο ερωτικό πάθος τού άντρα που, με την ανταπόκριση αυτή, την κάνει γυναίκα, αλλά κι από το γεγονός ότι τώρα πια, χάρις στην αποδοχή τού πόθου και στην ανταπόδοσή του, ό,τι λέει γίνεται από όλους πιστευτό.

Ωστόσο, αυτό που συμβαίνει στην Κασσάνδρα, παίρνει, μέσα από τα λόγια της κι από τον τρόπο με τον οποίο αφηγείται την μεταστροφή της, πολύ ευρύτερες διαστάσεις: γίνεται μία παράφορη εξαγγελία υπέρ τής ερωτικής προσφοράς στην οποία η Κασσάνδρα αποδίδει τον καταλυτικό ρόλο για την επίτευξη μιάς ριζικής τομής. Η ιστορία τής ανθρωπότητας χωρίζεται σ’ ένα πριν την προσφορά και σ’ ένα μετά απ’ αυτήν.

Το προσωπικό πριν της Κασσάνδρας είναι το πριν όλων των ανθρώπων, και το προσωπικό της μετά είναι το μετά όλων των ανθρώπων. Το καταδικασμένο πριν και το αναγεννητικό μετά γίνονται, μέσα από τον ενθουσιώδη μονόλογό της, τα δύο άκρα όπου ο κάθε άνθρωπος μπορεί να βρεθεί αλλά και όπου μπορεί να επιλέξει ποιο από τα δύο θα ακολουθήσει, αφού πρόκειται πάντα για θέμα προσωπικής επιλογής και όχι έξωθεν καταναγκασμού.

Με την φρενήρηαφήγησήτης η Κασσάνδρα καταρρίπτει όλες τις δεσμεύσεις τού παρελθόντος αποκαλύπτοντάς τες αποτυχημένες, και διακηρύσσει, ως φλεγόμενη συνήγορος, την ολική επικράτηση τής προσφοράς και τής αποδοχής του πόθου στην ζωή τού κάθε ανθρώπου.

-//-

 “Τον Θάνο Σαμαρά τον γνωρίζω προ πολλού. Όσα όμως κι αν γνωρίζω από αυτόν, και δεν είναι καθόλου λίγα – λέω μερικά : πρωτοφανής οξυδέρκεια, ακατάβλητη τόλμη, αμιγής διανοητική, ψυχική και συναισθηματική παραβατικότητα, παντελής έλλειψη κοινοτοπίας και συμβατικότητας, αβυθομέτρητη ανάγκη υπέρβασης και αναζήτησης, εξίσου βαθιά ανάγκη δημιουργικότητας πέρα από στερεότυπα και συνήθειες.

Όλα τα εξαιρετικά χαρίσματά του, με προεξάρχον την ανένδοτα απρόσφορη ενδοτικότητά του σε οτιδήποτε φτηνό και τετριμμένο, άτολμο και περιορισμένο, τρέχον και ανούσιο, μόλις τώρα αρχίζουν να εκδηλώνονται, να μορφοποιούνται.

Θα τον χαρακτήριζα επίσης με όρους ανατρεπτικούς, ριζοσπαστικούς, δίνοντας στις λέξεις αυτές αυθεντικό νόημα, γιατί ο Θάνος Σαμαράς είναι φορέας εκρηκτικών υλών, είναι ένας καλλιτέχνης-βομβιστής, δεν χωράει σε σχήματα και πλαίσια κοινώς αποδεκτά και συνεπώς ανώδυνα, δεν χωράει παρά μόνο στο απεριόριστο άγνωστο.

Είναι πάνοπλος για υπερβάσεις και συγκρούσεις, προικισμένος για ό,τι αντιτίθεται στην ρουτίνα και στην μετριότητα. Η φύση του είναι το Εκπληκτικό.»