Όταν ο Μάνος Ελευθερίου έγραψε τραγούδι για την Πέγκυ Ζήνα και προκάλεσε σάλο

Υπάρχουν πολλές συνεργασίες συνθετών, στιχουργών και ερμηνευτών που κατά καιρούς έχουν δεχθεί κριτική. Ο Μάνος Ελευθεριού συνεργάστηκε με ένα ευρύ φάσμα καλλιτεχνών από όλα τα είδη μουσικής, όμως μια ειδικά συνεργασία του προκάλεσε συζητήσεις και στάθηκε αφορμή για να δεχθεί αρνητικά σχόλια από μερίδα του λεγόμενου έντεχνου τραγουδιού.

Ήταν το 2009, όταν ο Μάνος Ελευθερίου έγραψε τους στίχους για τη μεγάλη επιτυχία της Πέγκυς Ζήνα, Αναθεώρησα. Με μουσική του Γιώργου Σαμπάνη, το τραγούδι υπήρξε από τα μεγαλύτερα hits εκείνου το καλοκαιριού.

Το pop/dance ύφος του τραγουδιού, που θύμιζε και τις πρώτες επιτυχίες της Lady Gaga, φάνηκε να ενοχλεί το κοινό και τους καλλιτέχνους που αυτοαποκαλούνται "έντεχνοι" καθώς δεν μπορούσαν να δεχθούν πως ένας τόσο σπουδαίος στιχουργός έγραφε για μια τραγουδίστρια που αντιπροσώπευε το "εμπορικό" τραγούδι.

Τι έλεγε όμως ο ίδιος ο Μάνος Ελευθερίου για τη συνεργάσια του αυτή αλλά τη διαμάχη ανάμεσε σε "έντεχνο" και "ελαφρύ" ή " εμπορικό" τραγούδι;

Ο ίδιος τα είπε όλα μέσα από ένα καταπληκτικό σημείωμα του που συνόδευσε ένα δίσκο της Πέγκυς Ζήνα:

Για την Πέγκυ Ζήνα

Τα σημειώματα που γράφονται για κάποιο καλλιτέχνη στο ένθετα των CD, πάντα σχεδόν έχουν κάτι που μυρίζει αμηχανία και στάχτη. Συνήθως είναι λέξεις στη σειρά, υμνητικές βεβαίως, οι οποίες εξαντλούν όλη την υπερβολή και το μεγάλο τίποτα. Ελπίζω γράφοντας κι εγώ για την Πέγκυ Ζήνα να μην έπεσα στην ίδια παγίδα. Η καραμέλα λοιπόν δίχως ζάχαρη που πιπιλίζεται τα τελευταία χρόνια σε απύλωτα στόματα είναι η μοιραία λέξη «έντεχνος» (συνθέτης ή τραγουδιστής) και φυσικά «έντεχνο» τραγούδι. Το τι ακριβώς σημαίνει κάτι τέτοιο ο καθένας έχει τη δική του πρόταση, δικαιολογία, απολογία και ερμηνεία. Με λίγα λόγια, για πολλούς «ειδικούς» δεν συγχωρείται ένας επώνυμος τραγουδιστής αν δεν ξυπνάει το πρωί με Όρθρο και δεν τραγουδάει μελοποιημένους στίχους του Σεφέρη ή δεν τελειώνει τη μέρα του γονυκλινής, τραγουδώντας στίχους του Ελύτη.
(Πρέπει να σημειώσω ότι έχω εντοπίσει ορισμένους «δυστυχισμένους», οι οποίοι επί χρόνια τραγουδούν αυτά τα «ιερά» τραγούδια και δεν είδαν ποτέ άσπρη μέρα. Χώρια που περιπαίζονται στα σημειώματα αθλίων δημοσιογράφων και ειδικά εκείνων που ζητούσαν επιτακτικά επί χρόνια κάτι τέτοιο. Αφήνω στην άκρη για την ώρα την επιδημία να γελοιοποιούνται βάναυσα με πρόστυχα σχόλια και σε συνέχειες, από Σάββατο σε Σάββατο, τραγουδιστές που δεν έδωσαν καμία αφορμή. Και όσοι δίνουν αφορμή θέλω να τους σκέφτομαι «ιερά πρόσωπα», δηλαδή αθώοι, αγαθοί και φιλάνθρωποι, ό,τι σημαίνουν σι λέξεις. Αυτά χοντρά, χωρίς ιδιαίτερες σημειώσεις και ερμηνείες).
Σκέφτεται όμως κανείς με τρόμο πόσα χρόνια πια μπορεί να τραγουδάει κάποιος επί τέσσερις ώρες - όσο η διάρκεια ενός προγράμματος - τα ελάχιστα μελοποιημένα ποιήματα των δύο λαμπρών ποιητών και πόσες φορές, επιτέλους, πρέπει να επανεκτελεστούν αυτά τα ίδια τραγούδια, προκειμένου να ευρανθούν οι κήνσορες και οι μεγάλοι διδάσκαλοι του Γένους και της Φυλής. Και αυτό όμως αν συμβεί, πάλι θ' ακουστούν τα πικρά κι απαξιωτικά σχόλια ή το χειρότερο: η πρόστυχη σιωπή, ακόμα και αν η ερμηνεία ενός «αποδιοπομπαίου» τραγουδιστή είναι πολύ καλύτερη από τους πρώτους διδάξαντες.

Τελικά ποιος μοιράζει τίτλους και παράσημα σ' αυτόν τον τόπο; Και παράσημα από ποια νίκη κι από ποια μάχη; Με ποια αρματωσιά και σταδιοδρομία, με ποιο ήθος και κυρίως με ποιο ΕΡΓΟ αποφασίζει να εξοστρακίσει (πάντα το θέμα μου είναι και η Ζήνα) έναν τραγουδιστή μόνο και μόνο επειδή δεν τραγουδά τα τραγούδια της αρεσκείας του ή των φίλων του; Κάτι που μένει στον αέρα στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού, είναι η παλαιά υστερική και λυσσαλέα επίθεση εναντίον του λαϊκού και ρεμπέτικου τραγουδιού από τους συνθέτες και τραγουδιστές του λεγόμενου ελαφρού τραγουδιού. Δεν υπήρξε βρωμερό επίθετο που να μην γράφτηκε. Οι «ελαφροί» ούτε λίγα ούτε πολύ έφθασαν να ζητούν, καλυμμένα βέβαια, ακόμα και το θάνατο, τον εξ' ασιτίας θάνατο των λαϊκών». Υπάρχουν τα κείμενα!

Φυσικά δεν υπάρχει «δικαστήριο» για να βάλει τάξη σε τέτοιες ιστορίες, ούτε «Σέχτα» τιμωρών και θα ήταν τουλάχιστον ηλίθιο και πρόστυχο να ζητήσει κανείς τη συνδρομή τους. Ας ελπίσουμε στο χρόνο που όλα τα βοηθά και τα γλυκαίνει στο πέρασμά του και αποδίδει τα παράσημα μόνο σ' εκείνους που πραγματικά πολέμησαν.
Για την ώρα η Πέγκυ Ζήνα πολεμά. Το ότι μόνο εκείνη με μερικούς ακόμα συναδέλφους της, ανάμεσα στην «αγέλη» των πεντακοσίων τραγουδιστών, έγινε ξαφνικά παράδειγμα προς αποφυγήν, είναι ένα από τα πολλά ακατανόητα της ζωής μας.