Σαν σήμερα: Ο αγώνας ποδοσφαίρου που μετατράπηκε σε πόλεμο
Η «Ματωμένη Κυριακή» του 1920
Γράφει ο ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΛΟΓΕΡΑΣ
Ο όρος «Ματωμένη Κυριακή» στην ιστορία της Ιρλανδίας, δυστυχώς, δεν συναντάται μια φορά, αλλά τέσσερις. Η τελευταία έγινε τον Ιανουάριο του 1972, όμως η τρίτη κατά σειρά, είναι η μόνη που έχει άμεση σχέση με τον αθλητισμό. Στις 21 Νοεμβρίου του 1920, οι νεκροί έφτασαν τους 32, σε μια σύρραξη που ξεκίνησε το πρωί και έληξε αργά το βράδυ.
Από το 1919, είχαν αρχίσει οι συγκρούσεις μεταξύ Άγγλων και Ιρλανδών, όταν οι δεύτεροι διακήρυξαν μονομερώς την ανεξαρτησία τους από την βρετανική αυτοκρατορία. Ο δημοκρατικός στρατός της Ιρλανδίας, ο IRA, πολεμούσε με αντάρτικο κατά των Βρετανών. Το αντάρτικο αυτό οδήγησε τους Βρετανούς στο να δημιουργήσουν δυο παραστρατιωτικές ομάδες. Τους «Black and Tans» και τους «Auxiliary Division». Η δράση τους ήταν εξαιρετικά βίαιη και έφταναν στο σημείο να σκοτώνουν αθώους με απίστευτη ευκολία. Η αντίδραση ήρθε από τους Ιρλανδούς πολίτες που διαδήλωσαν στο Δουβλίνο, αλλά και από τον τακτικό βρετανικό στρατό που δεν είχε συνηθίσει σε τέτοιες πρακτικές.
Black and Tans και Auxiliary Division
@wikipedia.org
Ο IRA αναγκάστηκε να αλλάξει την τακτική του. Ο Μάικλ Κόλινς, ο μεγάλος ηγέτης και οραματιστής των Ιρλανδών, μπορεί να ήταν επίσημα υπουργός Οικονομικών, όμως στην πραγματικότητα ήταν επικεφαλής μιας μυστικής ομάδας μελών του IRA, που εκτελούσε Βρετανούς και προδότες Ιρλανδούς. Στα τέλη του 1920, στο Δουβλίνο είχαν εγκατασταθεί υψηλόβαθμοι Βρετανοί αξιωματικοί – κατάσκοποι, που ονομάζονταν «Cairo Gang», επειδή υπηρέτησαν στην Αίγυπτο κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το σχέδιο του Κόλινς, που ονομάστηκε «Οι 12 απόστολοι», ήταν να σκοτώσουν τους Βρετανούς πράκτορες μέσα στα σπίτια τους.
Michael Collins
@thejournal.ie
Cairo Gang
@dermotmcevoy.com
Τα ξημερώματα της 21ης Νοεμβρίου, τα μέλη του IRA έκαναν εφόδους σε σπίτια, εκτελώντας 13 από αυτούς, ενώ άλλοι 6 τραυματίστηκαν σοβαρά. Οι Βρετανοί φοβούμενοι την συνέχιση της επιχείρησης, απέσυραν τους πράκτορές τους από το Δουβλίνο. Όμως τα αντίποινα ήρθαν το μεσημέρι. Στο «Croke Park» διεξαγόταν ένας αγώνας ιρλανδικού ποδοσφαίρου. Ο πόλεμος για τους Ιρλανδούς ήταν κάτι το καθημερινό, οπότε 5.000 απτόητοι φίλαθλοι, πήγαν να παρακολουθήσουν τον αγώνα ανάμεσα στο Δουβλίνο και στο Τιπερέιρι.
Στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δυνάμεις συγκεντρώθηκαν στον χώρο του γηπέδου και ανακοίνωσαν πως όλοι οι θεατές θα περνούσαν από σωματικό έλεγχο και πως αν αντιστέκονταν θα τους πυροβολούσαν. Όμως οι πυροβολισμοί άρχισαν με την είσοδο τους στο γήπεδο. Οι ανταποκριτές των βρετανικών εφημερίδων διέψευσαν αργότερα ότι οι μαχητές του IRA, επιτέθηκαν πρώτοι.
Τα οπλοπολυβόλα άδειαζαν. 7 άτομα έχασαν την ζωή τους ενώ πέντε τραυματίες πέθαναν λίγο αργότερα. Δυο θεατές ποδοπατήθηκαν από το πανικοβλημένο πλήθος. Συνολικά, οι νεκροί του αναίτιου μακελειού στο «Croke Park» έφτασαν τους 16.
Οι ταραχές συνεχίστηκαν όλη την ημέρα. Τα όπλα που βρέθηκαν στο γήπεδο αποδείχθηκε ότι τοποθετήθηκαν εκεί από τους «Auxiliaries». Μέχρι το βράδυ δεν υπήρξε άλλος νεκρός. Όμως την νύχτα, στον πύργο του Δουβλίνου που λειτουργούσε ως φυλακή, τρεις Ιρλανδοί πολιτικοί κρατούμενοι βρέθηκαν νεκροί, υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες. Ο συνολικός αριθμός των θυμάτων είχε ανέβει στους 32. Τα συμπεράσματα από τα στρατοδικεία που ακολούθησαν έμειναν κρυφά για δεκαετίες. Η τρίτη «Ματωμένη Κυριακή» έγραψε ένα ακόμα μαύρο κεφάλαιο στον πόλεμο μεταξύ Άγγλων και Ιρλανδών. Και δεν ήταν το τελευταίο...