Σαν σήμερα: Η θρυλική φράση «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν»

Πρόκειται για μια φράση που αποδίδεται στον πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη, την οποία και χρησιμοποίησε σε ομιλία του στην Βουλή στις 10 Δεκεμβρίου του 1893. 125 χρόνια έχουν περάσει από την στιγμή εκείνη, κι όμως η φράση χρησιμοποιείται ακόμα, από πολιτικούς, δημοσιογράφους αλλά και από μεγάλη μερίδα του λαού.

Εκείνη την ημέρα ο Τρικούπης ανέβηκε στο βήμα της Βουλής και αναφέρθηκε στην κακή οικονομική κατάσταση του κράτους και στην αδυναμία του να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του, ειδικά για την εξόφληση του δημόσιου χρέους.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι η φράση δεν ειπώθηκε από το βήμα της Παλαιάς Βουλής, καθώς τα πρακτικά της συνεδρίασης δεν την συμπεριλαμβάνουν στην συζήτηση. Ο Ανδρέας Συγγρός στα απομνημονεύματα του, αναφέρει πως άκουσε τον Τρικούπη να την λέει, με διάφορες άλλες μαρτυρίες να το επιβεβαιώνουν, χωρίς να γίνεται σαφές αν ειπώθηκε εντός ή έκτος Βουλής.

Στην πραγματικότητα ο Χαρίλαος Τρικούπης χρησιμοποίησε την φράση απευθυνόμενος στο Σώμα της Βουλής, αλλά όχι ως επίσημη διακήρυξη, αλλά «εν τη ρύμη του λόγου», αναφερόμενος στους δανειστές που πίεζαν για διαπραγματεύσεις και ρυθμίσεις του χρέους.

Η αντιπολίτευση εκμεταλλεύτηκε αυτήν την φράση, λέγοντας πως ο πρωθυπουργός παραδέχτηκε και επίσημα την χρεοκοπία της Ελλάδας. Τα έντυπα της εποχής υιοθέτησαν την ίδια θέση, προκαλώντας μεγαλύτερη απογοήτευση στον λαό και στους οπαδούς του Τρικούπη.

Ο τρόπος που χρησιμοποιήθηκε από την αντιπολίτευση και ο ειρωνικός χαρακτήρας που απέκτησε, έδωσαν στην φράση διαχρονική αξία με αποτέλεσμα να χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα. Παρόμοια φράση χρησιμοποίησε και ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1932, ύστερα από τα χρέη που δημιουργήθηκαν στην χώρα από την Μικρασιατική Καταστροφή και το παγκόσμιο Κραχ του 1929.

Το 2009, όταν και ξεκίνησε στην Ελλάδα μια ακόμα οικονομική κρίση, η φράση επανήλθε στο προσκήνιο και χρησιμοποιήθηκε ευρέως από την εκάστοτε αντιπολίτευση και από τα ΜΜΕ.