Ο πλανήτης Δίας όπως δεν τον έχουμε δει ποτέ ξανά

Την τεράστια ατμόσφαιρα που διαθέτει ο πλανήτης Δίας αποτυπώνουν φωτογραφίες του παρατηρητηρίου Gemini North που βρίσκεται στη Χαβάη και το διαστημικό τηλεσκόπιο NASA Hubble. Οι ερευνητές κατάφεραν να δείξουν τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού συστήματος σε μια σειρά από μήκη φωτός. Οι εικόνες ενώ αποκαλύπτουν λεπτομέρειες της ατμόσφαιρας, που δεν είναι ορατή με το ανθρώπινο μάτι.

Οι φωτογραφίες δείχνουν επίσης λεπτομέρειες των ατμοσφαιρικών χαρακτηριστικών, όπως τη Μεγάλη Κόκκινη Κηλίδα, τις καταιγίδες και τους τεράστιους κυκλώνες που εκτείνονται σε όλον τον δίσκο του πλανήτη.

Ο πλανήτης Δίας είναι γίγαντας αερίων, με μάζα λίγο μικρότερη από το ένα χιλιοστό της ηλιακής, αλλά δυόμισι φορές μεγαλύτερη του αθροίσματος της μάζας των υπόλοιπων πλανητών του ηλιακού συστήματος. Μαζί με τον Κρόνο, τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα, αναφέρονται ως αέριοι γίγαντες.

Η προβολή πλανητών σε διαφορετικά μήκη κύματος φωτός επιτρέπει στους επιστήμονες να συλλέξουν μη διαθέσιμες με άλλον τρόπο πληροφορίες, όπως τα χαρακτηριστικά καταιγίδων. Οι εικόνες τραβήχθηκαν ταυτόχρονα, στις 11 Ιανουαρίου 2017, ανακοίνωσε η ομάδα.

Οι ορατές και υπεριώδεις προβολές καταγράφηκαν από την Wide Field Camera 3 του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, ενώ η υπέρυθρη εικόνα προέρχεται από το Near-InfraRed Imager (NIRI)
του παρατηρητηρίου στη Χαβάη.

Οι εκπλήξεις από την παρατήρηση της Μεγάλης Κόκκινης Κηλίδας

Η Μεγάλη Κόκκινη Κηλίδα του Δία είναι η πιο μαζική και μελετημένη καταιγίδα στο ηλιακό σύστημα και θεωρείται αρκετά μεγάλη για να «καταπιεί» ολόκληρη τη γη. Στις ορατές και υπεριώδεις εικόνες είναι εμφανής, αλλά είναι σχεδόν αόρατη για τις υπέρυθρες εικόνες. Από την άλλη, οι αντίθετες περιστρεφόμενες ζώνες του Δία είναι ορατές και στις τρεις προβολές.

Η παρατήρηση της Μεγάλης Κόκκινης Κηλίδας οδήγησε και σε νέες εκπλήξεις. Η σκοτεινή περιοχή στην υπέρυθρη εικόνα είναι μεγαλύτερη από το αντίστοιχο κόκκινο ωοειδές, στην ορατή εικόνα. Η ασυμφωνία προκύπτει λόγω των διαφορετικών δομών που προέρχονται από διαφορετικά μήκη κύματος. Οι υπέρυθρες εικόνες δείχνουν περιοχές καλυμμένες με πυκνά σύννεφα, ενώ οι ορατές και υπεριώδεις δείχνουν τις θέσεις των χρωμοφόρων. Τα συγκεκριμένα σωματίδια δίνουν στη Μεγάλη Κόκκινη Κηλίδατην ιδιαίτερη απόχρωση, απορροφώντας μπλε και υπεριώδες φως.

Ορατή και η Μικρή Κόκκινη Κηλίδα

Ορατή είναι και η Μικρή Κόκκινη Κηλίδα, στην κάτω δεξιά πλευρά των φωτογραφιών. Η καταιγίδα σχηματίστηκε από τη συγχώνευση τριών καταιγίδων παρόμοιου μεγέθους το 2000 και διαθέτει καθορισμένη κόκκινη εξωτερική περίμετρο σε ορατό φως. Ωστόσο, στις υπέρυθρες φωτογραφίες, η Μικρή Κόκκινη Κηλίδα είναι αόρατη και χάνεται στη μεγαλύτερη ζώνη ψυχρότερων νεφών, που εμφανίζονται σκοτεινά σε αυτήν την προβολή.

Όπως και η Μεγάλη Κόκκινη Κηλίδα, έτσι και η μικρή διαθέτει χρωμοφόρα στοιχεία, που απορροφούν την ηλιακή ακτινοβολία, με αποτέλεσμα να υπάρχει ένα κόκκινο χρώμα, λιγότερο ορατή στην υπεριώδη εικόνα.

Πέραν της όμορφης περιήγησης του Δία, οι παρατηρήσεις που προέρχονται από τις φωτογραφίες παρέχουν πληροφορίες για την ατμόσφαιρα του πλανήτη, καθώς κάθε μήκος κύματος μπορεί να ανιχνεύει διαφορετικά στρώματα νεφών και σωματιδίων.