Έλλη Στάη: «Οι συνδικαλιστές έφεραν σε αδιέξοδο τους εργαζομένους στην ΕΡΤ»

Τις παθογένειες που οδήγησαν τη Δημόσια Ραδιοτηλεόραση στη σημερινή της κατάσταση επισημαίνει η Έλλη Στάη, η οποία εξιστορεί παράλληλα τις τελευταίες μέρες που έζησε πριν πέσει το μαύρο στις οθόνες. Μάλιστα, εξηγεί σε συνέντευξή της στο «Έθνος της Κυριακής» ότι ο κυβερνητισμός στη δημοσιογραφική λειτουργία, ο ακραίος συνδικαλισμός που κατέβαζε διακόπτες και ο κομματισμός αποτέλεσαν άλλοθι για τη μαζική απόλυση χιλιάδων εργαζομένων.

Ακολουθούν αποσπάσματα από τη συνέντευξη.

Ποια είναι τα συναισθήματά σας τώρα που έχει περάσει καιρός από το κλείσιμο της ΕΡΤ;
Η μετάλλαξη των πρώτων συναισθημάτων είναι μια τεράστια απογοήτευση της επιβεβαίωσης των φόβων που είχα. Των φόβων ότι δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός, πέρα από την ΕΡΤ, και αυτό με κάνει να είμαι πάρα πολύ θυμωμένη και ενοχλημένη. Αυτή η προχειρότητα τέτοιου τύπου αποφάσεων οδηγεί τελικά στη διάλυση του δημόσιου τομέα και όχι στη μεταρρύθμισή του.

Αποδείχτηκε πως δεν υπάρχει πλάνο για την επόμενη μέρα.
Γι' αυτό σοκαρίστηκα και εξοργίστηκα. Ήταν τελείως ανόητη αυτή η επιλογή και ως πολιτική τοποθέτηση αυτοαναιρείται. Τότε ειπώθηκε πως ειδικά ο τομέας της ΕΡΤ είχε πολύ μεγάλες παθογένειες στον τρόπο που λειτουργούσε και ασκήθηκε ακραίος συνδικαλισμός, ο οποίος ήταν από τους πλέον αυταρχικούς και ειδικά τον τελευταίο χρόνο κατέβαζε συνεχώς τους διακόπτες.

Είδα μία πολιτική απόφαση, η οποία δικαιολογήθηκε ως μεγάλη μεταρρύθμιση και ειπώθηκε ότι δεν μπορεί να γίνει με ανοιχτή τη δημόσια ραδιοτηλεόραση. Οπότε την κλείνουμε, φτάνοντας στο ακραίο και αντιδημοκρατικό «μαύρο», γιατί μετά θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε στη μεταρρύθμιση.

Δηλαδή, ήθελαν να μας πουν ότι έχουν σοβαρό σχέδιο και τη δυνατότητα να προχωρήσουν χωρίς να αντιμετωπίσουν την παθογένεια του ακραίου συνδικαλισμού. Και τώρα βλέπουμε τον αρμόδιο υφυπουργό να λέει ότι η μεταβατική δημόσια τηλεόραση εκπέμπει από άλλα στούντιο, γιατί δεν μπορεί πάλι να αντιμετωπίσει τους ίδιους συνδικαλιστές. Οπότε πρόκειται για μια τεράστια αδυναμία πολιτικής δυνατότητας. Ούτε με ανοιχτό ούτε με κλειστό τον φορέα μπορούσαν να κάνουν τη μεταρρύθμιση;

Ο αρμόδιος υφυπουργός, Π. Καψής, δήλωσε πως οι συνδικαλιστές εμποδίζουν τη λειτουργία του μεταβατικού φορέα.
Το άκουσα και γι' αυτό το κρίνω. Δίνεις περίοδο χάριτος στο πρόσωπο που είχε μεγάλο θάρρος που ανέλαβε, γιατί γνώριζε περί τίνος πρόκειται. Το βράδυ που έπεσε το μαύρο στην ΕΡΤ, είπα στον αέρα ότι όλοι γνωρίζουμε την παθογένεια που υπήρχε σε όλο το Δημόσιο και στο συγκεκριμένο κομμάτι της ΕΡΤ. Κυβερνητισμός, κι αυτό αφορά κυρίως τη δημοσιογραφική λειτουργία, ακραίος συνδικαλισμός και κομματισμός σε πολλά επίπεδα.

Αυτά τα τρία πράγματα τα οποία υπήρχαν, τα βλέπουμε και τώρα να αναπτύσσονται πάλι. Η πολιτική ηγεσία δεν είχε και δεν έχει σχέδιο και το ομολογεί πια, ενώ βλέπουμε 100 άτομα που παραμένουν στην ΕΡΤ να λένε ότι είναι εκπρόσωποι όλων. Εγώ θα πω ότι δεν εκπροσωπούν τις χιλιάδες των εργαζομένων της ΕΡΤ, όπως δεν τους εκπροσωπούσαν οι 40 ή 50 συνδικαλιστές που έπαιρναν τις αποφάσεις τον προηγούμενο χρόνο για τις απεργίες. Η πλειοψηφία των εργαζομένων δεν συντάσσεται μαζί τους. Είναι μια πλειοψηφία η οποία ήταν και παραμένει βουβή.

Ο ακραίος συνδικαλισμός που περιγράφετε οδηγεί στο αδιέξοδο;
Εξακολουθεί να φθάνει τις χιλιάδες των εργαζομένων σε αδιέξοδο, γιατί υπάρχει ένας μαξιμαλισμός των αιτημάτων. Να γυρίσουν όλοι οι εργαζόμενοι πίσω με τις ίδιες λάθος συνθήκες του παρελθόντος. «Όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά» και από την άλλη πλευρά, την κυβερνητική, δεν υπάρχει σχέδιο. Εκεί σηκώνεις τα χέρια ψηλά και λες ότι πρέπει να υπάρξουν άλλοι άνθρωποι που παίρνουν αποφάσεις σε όλες τις πλευρές.

Εγώ αυτό λέω: οι χιλιάδες εργαζόμενοι που απολύθηκαν πρέπει να σκεφτούν ότι αυτή η λειτουργία των συνδικαλιστών, να κατεβάζουν τους διακόπτες συνεχώς, πριν τους κατεβάσει οριστικά η κυβέρνηση, ήταν ένα από τα στοιχεία που τους οδήγησε στη μαζική απόλυση. Γιατί αν ήταν αποτελεσματικός αυτός ο συνδικαλισμός, θα έπρεπε να είχε προλάβει με κάποιον τρόπο αυτό που ακολούθησε.

Ένας συνδικαλισμός που θέλει να έχει αποτέλεσμα, να διασφαλίζει θέσεις εργασίας και εργασιακά δικαιώματα, αν θέλει το κάνει. Δεν το έκαναν. Η κυβέρνηση κάνει μεταρρύθμιση; Όχι. Βλέπω μια ισοπέδωση, μια μπουλντόζα, μια οριζοντιοποίηση και καμία υπηρεσία να λειτουργεί.

Την εκπομπή της μεταβατικής ΔΤ πώς τη σχολιάζετε;
Είδα αυτό το ΔΤ και τελικά είναι κλαυσίγελως. Φτάσαμε, δηλαδή, να βλέπουμε αυτό το καραγκιοζιλίκι. Ακόμη και για μία μέρα είναι απαράδεκτο και δεν δίνω κανένα ελαφρυντικό...

Υπήρξε έλλειψη σχεδίου για την ΕΡΤ και από τη διοίκηση;
Η τελευταία διοίκηση της ΕΡΤ που έβαλε η τρικομματική κυβέρνηση, δεν ήταν μία από τις χειρότερες διοικήσεις; Τι έκαναν; Με τι σχέδιο πήγαν; Στον τομέα της ενημέρωσης για παράδειγμα είχαμε φτάσει το δελτίο ειδήσεων σε διψήφιο νούμερο τηλεθέασης, είχαμε μόλις κερδίσει τις εκλογές (σ.σ. η μετάδοση των εκλογών τερμάτισε πρώτη στην τηλεθέαση ημέρας) και ήρθαν, το διέλυσαν, το έκαναν μονοψήφιο, το ισοπέδωσαν. Ισορρόπησαν σε τρία πόδια, τριών κομμάτων με τα στελέχη που έβαζαν... Δεν θέλω να αναφερθώ σε ονόματα, είναι γνωστά όλα.

Αν τα βρει η κυβέρνηση με τους εργαζομένους και ξεκινήσει η μετάδοση του μεταβατικού φορέα και στη συνέχεια η νέα δημόσια τηλεόραση, θα θέλατε να συμμετάσχετε;
Αυτό το μεταβατικό στάδιο το βλέπω να εξελίσσεται χωρίς ορίζοντα τέλους. Αν υπήρχε σχέδιο, θα έπρεπε η νέα δημόσια τηλεόραση να λειτουργήσει τον Σεπτέμβριο. Δεν έχω καταλάβει και ποιο είναι το σχέδιο. Θα γίνει προκήρυξη τώρα για θέσεις για το μεταβατικό στάδιο και μετά θα κάνουν άλλη προκήρυξη για το καινούργιο; Πότε, πόσους και για ποιες ειδικότητες; Αν δεν δω αυτό το σχέδιο ολοκληρωμένα, δεν μπορώ να απαντήσω.

Το τελευταίο δελτίο ειδήσεων που παρουσιάσατε ξεκίνησε με μία συγκινητική στιγμή που γεμίζει συναισθήματα έναν άνθρωπο, ενώ η τελευταία εκπομπή, μετά το «μαύρο», έγινε υπό... αντίξοες συνθήκες. Πώς διατηρήσατε την ψυχραιμία σας;

Στην τελευταία εκπομπή δέχθηκα την επίθεση των ακραίων συνδικαλιστοκομματικών. Στο δελτίο την επίθεση της κυβέρνησης. Αν κάνεις αυτή τη δουλειά, ένα στοιχείο που πρέπει να έχεις είναι η ψυχραιμία. Αλλά είμαι και εκπαιδευμένη. Ένα μήνα πριν πέσει το μαύρο στην ΕΡΤ, αντιμετώπισα το ίδιο θέμα, του να κρατήσω τη ψυχραιμία μου, με την περίφημη διαφήμιση μίας εφημερίδας. Είχα πει ότι είναι αδιανόητο, δεν το λέω. Έστειλα και επιστολή στον αρμόδιο διευθυντή επιτόπου.

Ο αρμόδιος γενικός διευθυντής είχε φωνάξει συνάδελφο παρουσιαστή και του είχε πει να βαφτεί, να ντυθεί και να πάρει τη θέση μου, για να μην πω εγώ το δελτίο. Κι αυτό το αντιμετώπισα με ψυχραιμία. Μπήκα στο στούντιο και είπα αυτό είναι παράνομο, δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει. Έχω κατηγορηθεί για τέτοιου τύπου λειτουργία σε πολλά κομματικά γραφεία και στο υπόγειο του Μαξίμου.

Πού αισθανθήκατε πιο αποτελεσματική;
Πιστεύω ότι αυτά τα 2,5 χρόνια έκανα καλή δουλειά. Και το επέλεξα πολύ συνειδητά, γιατί στην περίοδο της κρίσης ο κοινωνικός ρόλος της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης είναι πολύ πιο σημαντικός και οφείλει να έχει σημαντική παρουσία και εμβέλεια. Γι' αυτό λέω ότι είναι πολύ απογοητευτικό αυτό που συμβαίνει σήμερα.

Για τι είστε περήφανη;
Για την ανεξαρτησία μου. Γιατί αυτό σου δημιουργεί πολλά προβλήματα και τεράστια μοναξιά συνήθως, αλλά και πολύ μεγάλες ικανοποιήσεις ταυτόχρονα. Και είναι εσωτερικές ικανοποιήσεις στην αρχή.

Τα «μάτια της Έλλης» έχουν δει πολλά τελικά. Τι κρατάνε;
Ένα στοιχείο που έχουν οι δημιουργικοί άνθρωποι είναι ότι δεν είναι ποτέ ικανοποιημένοι απ' αυτά που έχουν κάνει. Εγώ λοιπόν δεν είμαι ικανοποιημένη γι' αυτά που έχω κάνει. Θεωρώ ότι έχω κάνει πολλά πράγματα για τα οποία είμαι ευχαριστημένη, αλλά θεωρώ ότι είναι λιγότερα απ' αυτά που ήθελα ή θα μπορούσα να έχω κάνει. Οπότε βάζεις κι έναν στόχο για μετά.

¶ρα ποιος είναι ο επόμενος στόχος σας;
Κάτι έχω. Αλλά καμιά φορά, διαμορφώνονται οι συνθήκες κάπως διαφορετικά απ' αυτά που εσύ έχεις στοχεύσει. Με ενδιαφέρει πολύ αυτό που γίνεται στο δημόσιο βίο της χώρας και μην το εκλάβετε με τη στενή έννοια της πολιτικής. Γιατί πολιτική είναι και η δουλειά που κάνουμε.

Η δημοσιογραφία έχει χαρακτηριστικά δημόσιου λόγου και δημόσιας επιρροής. Με ενδιαφέρει πολύ το πώς ανασυντάσσεται και μεταρρυθμίζεται αυτή η χώρα. Θέλουμε μεταρρυθμιστές–οραματιστές και ανθρώπους που πράττουν πάνω σε ένα όραμα που γίνεται σχέδιο. Είναι τόσο απλή η εξίσωση: όραμα που γίνεται σχέδιο, σχέδιο που γίνεται αποτέλεσμα. Είναι δυνατόν να μην το έχει αυτό η πολιτική μας εξουσία συλλήβδην;

Ποια θεωρείτε επαναστατική πράξη σήμερα;
Επαναστατική πράξη θεωρώ το απολύτως αυτονόητο. Σκέφτομαι, σχεδιάζω και έχω το αποτέλεσμα. Και είπα «όραμα», γιατί αυτό το σχέδιο πρέπει να πείσει και να πάρεις την κοινωνία μαζί σου. Φαίνεται τόσο δύσκολο αυτό.

Οδηγούμαστε σε κοινωνική έκρηξη;
Με ανησυχεί το βουβό στην κοινωνία. Ο εξορθολογισμός του Δημοσίου γίνεται με τέτοια προχειρότητα, που βεβαίως δημιουργούνται εκρήξεις στην κοινωνία. Οι εκρήξεις που βγαίνουν στον δρόμο είναι λιγότερο επικίνδυνες από τις βουβές, οι οποίες οδηγούν και στη Χρυσή Αυγή και σ' άλλα φαινόμενα που ακόμα δεν τα έχουμε δει.

Με τη διοίκηση της ΕΡΤ αντιμετωπίσατε αρκετά προβλήματα.
Από την ημέρα που ήρθε η διοίκηση της τρικομματικής είχα προβλήματα. Ήμουν σαφέστατα στόχος εκεί μέσα. Γιατί δημοσιογραφικά είμαι ανεξάρτητη.

Πάντως ακούγονταν πολλά για εσάς στην ΕΡΤ. Ήταν καθαρά θέμα στοχοποίησης;
Ήταν πολιτική και προσωπική στοχοποίηση. Κι όταν λέω πολιτική, δεν εννοώ ότι εγώ ανήκα κάπου. Δεν με ενδιαφέρει να κομίζω την άποψη κάποιου κόμματος. Αν θέλω να κομίζω την άποψη κάποιου κόμματος θα γίνω ευθέως πολιτικός. Πάντως, είχα μεγάλο πρόβλημα τον τελευταίο καιρό και να μην το κρύβουμε πίσω από τα δαχτυλάκια μας. Τώρα αν υπήρχαν και προσωπικά προβλήματα δημοσιογραφικών ανταγωνισμών, αυτά πάντα υπάρχουν.

Ήταν και θέμα διαφορετικών κόσμων και προσωπικοτήτων;
Κάποιοι συνάδελφοι στην ΕΡΤ είπαν ότι είναι η σύγκρουση της εξυπνάδας με τη βλακεία, όπου συνήθως κερδίζει η βλακεία. Στην περίπτωσή μας, τελικά, δεν κέρδισε η βλακεία και είμαι πολύ ικανοποιημένη. Κέρδισε η πολιτική βλακεία όμως.

Δημοσιοποιήσατε το μισθό σας, αλλά συνέχισαν κάποιοι να σας κατατάσσουν στους χρυσοπληρωμένους.
Υπήρξα καλοπληρωμένη στον ιδιωτικό τομέα. Αν κάποιος έχει αντίρρηση γιατί επιχειρηματίες κάποιους από εμάς μας πλήρωναν καλά, ας έρθει να μας το πει. Μιλάμε για το Δημόσιο όμως. Κανείς δεν έπαιρνε πολλά χρήματα αυτήν την περίοδο. Μπορείς να πεις βέβαια, γιατί να πάρει κάποιος 2.500 ευρώ για να είναι διακοσμητικός σύμβουλος... Εγώ διακοσμητική δεν ήμουν. Ήμουν υπερεργαζομένη με αποτελεσματικότητα. Και η αποτελεσματικότητα σ' αυτή τη δουλειά φαίνεται. Πριν από λίγα χρόνια δίνονταν μισθοί 30, 40, 50 χιλιάδων ευρώ σε ανθρώπους που έκαναν τη δουλειά που κάνω κι εγώ. Αυτά μας οδήγησαν στο βυθό. Αλλά ας έρθουν να απολογηθούν αυτοί οι άνθρωποι που τα έδιναν και τα έπαιρναν από το Δημόσιο και τώρα κρύβονται. Κι ας μιλάμε και με τα ονόματά μας πια...