Σαν σήμερα: Ο πρώτος Έλληνας που έπεσε νεκρός στο Αλβανικό Μέτωπο

Στις 28 Οκτωβρίου, η Ελλάδα κήρυξε πόλεμο εναντίον των Ιταλών, όταν οι πρώτοι ζήτησαν να εισέλθουν στη χώρας μας. Λίγες ημέρες αργότερα, την 1η Νοεμβρίου του 1940, ο Αλέξανδρος Διάκος προσπαθώντας να ανακαταλάβει ένα ύψωμα, έπεσε στο πεδίο της μάχης. Ήταν ο πρώτος Έλληνας που έπεσε νεκρός κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου.

Γεννήθηκε το 1911 στην τουρκοκρατούμενη Χάλκη αλλά μεγάλωσε στη Ρόδο. Το κουράγιο του και η ανησυχίες του φάνηκαν από τότε που ήταν μαθητής ακόμα. Κατά την διάρκεια της ιταλικής κατοχής στα Δωδεκάνησα, συνελήφθη όταν σε επέτειο της 25ης Μαρτίου κατέβασε την ιταλική σημαία από το ελληνικό γυμνάσιο της Ρόδου και ανάρτησε την ελληνική.

Στα 19 του μπήκε στην Σχολή Ευελπίδων. Αποφοίτησε 4 χρόνια αργότερα και μετατέθηκε στην Λάρισα. Ο πόλεμος τον βρήκε διοικητή του 2ου λόχου του 1ου τάγματος του 4ου συντάγματος Πεζικού της Λάρισας. Το τάγμα του ήταν ανάμεσα στις πρώτες μονάδες που έσπευσαν να ενισχύσουν το Μικτό Απόσπασμα Πίνδου. Την 31η Οκτωβρίου είχε στρατοπεδεύσει με τον λόχο του σε χωριό της Καστοριάς που βρισκόταν σε υψόμετρο 1.060 μέτρων.

Την επόμενη μέρα, ξεκίνησε η ελληνική αντεπίθεση. Ο Διάκος έλαβε διαταγή να καταλάβει την Τσούκα, ένα απότομο βουνό, που είχαν καταλάβει οι Ιταλοί. Κατά την διάρκεια της επίθεσης σκαρφάλωνε πρώτος, ενώ τον ακολουθούσαν οι άντρες του. Οι Ιταλοί άρχισαν να πυροβολούν, όμως οι Έλληνες στρατιώτες συνέχισαν και κατέλαβαν το ύψωμα.

Αλλά μόνο για λίγη ώρα. Η αντεπίθεση των Ιταλών τους ανάγκασε να υποχωρήσουν. «Πρέπει να ξαναπάρουμε το ύψωμα», φωνάζει ο Διάκος στους φαντάρους του κι επί κεφαλής του λόχου σε μία θυελλώδη εξόρμηση ξαναπαίρνει την Τσούκα, για να συμπτυχθεί και πάλι στη βάση του υψώματος κατόπιν νέας ισχυρής ιταλικής αντεπίθεσης. Ο Διάκος και πάλι δεν απελπίζεται.

Το μεσημέρι για επιτέθηκε για τρίτη φορά. Κατά την διάρκεια της μάχης, βρέθηκε μπροστά σε ένα ιταλικό πολυβόλο. Ο Διάκος το σημάδεψε ψύχραιμα, αλλά τον πρόλαβε. Έπεσε νεκρός, ο πρώτος αξιωματικός που έπεσε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Οι στρατιώτες του τελικά κατέλαβαν την Τσούκα.

Η σορός του μεταφέρθηκε και τάφηκε στο χωριό της Καστοριάς, Ζουζούλη. Το ελληνικό κράτος τον τίμησε με και τον προήγαγε στο βαθμό του λοχαγού επ’ ανδραγαθία. Οδοί με το όνομά του υπάρχουν στην πόλη της Ρόδου, στην Αθήνα, στη Λάρισα, τα Ιωάννινα και την Τρίπολη. Άγαλμά του, έργο του γλύπτη Κώστα Βαλσάμη, έχει στηθεί στην πόλη της Ρόδου.