Σαν σήμερα: Το πραξικόπημα της μπυραρίας που έστειλε τον Χίτλερ στη φυλακή

Ήταν 8 Νοεμβρίου του 1923. Ο πρώην λοχίας Άντολφ Χίτλερ μαζί με τους συνεργάτες τους σχεδίαζαν να καταλάβουν την εξουσία με πραξικόπημα. Η απόπειρά τους απέτυχε παταγωδώς και ονομάστηκε ως το «Πραξικόπημα της Μπυραρίας». Ωστόσο, ήταν αυτό που τον έκανε γνωστό σε ολόκληρη τη Γερμανία και του έδωσε τη στήριξη για να καταλάβει την εξουσία 9 χρόνια αργότερα.

Μετά την ήττα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η πολιτική κατάσταση στη Γερμανία ήταν τουλάχιστον εύθραυστη. Η λεγόμενη «Δημοκρατία της Βαϊμάρης» ήταν ευάλωτη ως προς οποιονδήποτε έλεγε στον κόσμο ότι φταίνε συγκεκριμένοι άνθρωποι για την ήττα. Ένας από αυτούς ήταν ο Άντολφ Χίτλερ, ιδρυτής τότε του ανερχόμενου Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος που μετρούσε ήδη 35 χιλιάδες μέλη. Η ανεργία και η οικονομική κρίση μάστιζαν την κοινωνία και ο λαός είχε ανάγκη να πιαστεί από οπουδήποτε.

Ο Χίτλερ έβγαζε λόγους σε μπυραρίες του Μονάχου, οι οποίες είχαν αρχίζει να γεμίζουν ασφυκτικά, λέγοντας απλά στον κόσμο αυτά που ήθελε να ακούσει. Στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1923 ανακοίνωσε μια σειρά διαδηλώσεων, στις οποίες θα συμμετείχαν και οι ακροδεξιές οργανώσεις της Βαυαρίας.

Η εξαγγελία του θορύβησε τον συντηρητικό πρωθυπουργό του κρατιδίου, Έουχεν Ρίτερ φον Νίλινγκ, ο οποίος το κήρυξε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Δημιούργησε μάλιστα μια τριμελή επιτροπή από τοπικούς αξιωματούχους αποτελούμενης από τον Γκούσταβ φον Καρ, τον Συνταγματάρχη της Αστυνομίας Χανς φον Ζάισερ και τον Στρατηγό Ότο φον Λόσοφ.

@thenation.com

Στο πίσω μέρος του μυαλού του Χίτλερ και των συνεργατών του ήταν η κατάληψη της εξουσίας και να βαδίσουν αργότερα προς το Βερολίνο, όπως είχε κάνει και ο Μουσολίνι με τη «Πορεία προς τη Ρώμη», μόλις έναν χρόνο νωρίτερα. Η ευκαιρία τους δόθηκε το βράδυ της 8ης Νοεμβρίου. Ο Γκούσταβ φον Καρ θα μιλούσε μπροστά σε 3.000 επιφανείς πολίτες της Βαυαρίας στην μπυραρία «Μπιργκερμπροϊκέλερ». Ο Χίτλερ μαζί με 600 μέλη από το κόμμα τους εμφανίστηκε στις 8.30 το βράδυ.

Μπήκε μέσα στην μπυραρία και πυροβόλησε στην οροφή. Αμέσως μετά είπε φωνάζοντας «Η εθνική επανάσταση βρίσκεται σε εξέλιξη. Οι κυβερνήσεις Βαυαρίας και Βερολίνου κατέρρευσαν. Σε λίγη ώρα θα σχηματίσουμε τη δική μας κυβέρνηση». Οι εισβολείς κράτησαν ως ομήρους του Βαυαρούς πολιτικούς και ο Χίτλερ κλείδωσε σε ένα δωμάτιο τον φον Καρ και άλλους δυο, απειλώντας τους πως αν δεν ενωθούν με τους δικούς του, θα τους εκτελέσει.

Και οι τρεις δέχτηκαν. Επέστρεψαν στην αίθουσα και ανακοίνωσαν στους ομήρους – παρευρισκόμενους ότι θα ακολουθήσουν τον Χίτλερ, με τον λόγο τους υπέρ του να είναι ιδιαίτερα θερμός. Ο Χίτλερ εγκατέλειψε την μπυραρία για να επιβλέψει την συνέχεια του σχεδίου του και γύρω στις 10.30 το βράδυ, ο ήρωας του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στρατηγός Λούντεντορφ απελευθέρωσε τον φον Καρ και τους συνεργάτες του, αν και ο ίδιος είχε προσχωρήσει στην πορεία του Χίτλερ.

Οι αρχές έμαθαν τι έγινε στην μπυραρία. Οι δυνάμεις της αστυνομίας και του στρατού του Μονάχου έμειναν πιστές στον αναπληρωτή πρωθυπουργό Φραντς Ματ και ανέλαβαν την καταστολή. Οι επικεφαλής τους βέβαια είχαν ήδη ταχθεί με το μέρος του Χίτλερ. Οι πραξικοπηματίες προσπάθησαν να καταλάβουν κυβερνητικά κτίρια της πόλης. Στις 3 το πρωί της 9ης Νοεμβρίου, αναφέρθηκαν τα δυο πρώτα θύματα του βίαιου πραξικοπήματος που έρχονταν από την πλευρά των εξεγερθέντων. Μέχρι το πρωί, η πλάστιγγα είχε αρχίσει να γέρνει υπέρ των κυβερνητικών. Ο Χίτλερ ήταν απεγνωσμένος.

Ο Λούντεντορφ είχε την ιδέα να καταλάβουν το υπουργείο Αμύνης. Ο Χίτλερ οδήγησε περίπου 2 χιλιάδες άνδρες εκεί αλλά συνάντησε σοβαρή αντίσταση, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 14 πραξικοπηματίες και 4 στρατιώτες. Ο Χίτλερ τραυματίστηκε και προσπάθησε να διαφύγει. Το «Πραξικόπημα της Μπυραρίας» είχε αποτύχει.

@theguardian.com

Είχε κάνει το λάθος να μην καταλάβει τον ραδιοφωνικό σταθμό και την Τηλεγραφική Υπηρεσία, οπότε το Βερολίνο ήταν ενήμερο για την κατάσταση και έδωσε τις κατάλληλες οδηγίες για την καταστολή του πραξικοπήματος. Στις 11 Νοεμβρίου του 1923, ο Χίτλερ συνελήφθη κατηγορούμενος για εσχάτη προδοσία. Η δίκη άρχισε στις 26 Φεβρουαρίου του 1924. Ο Χίτλερ έπεσε στα μαλακά και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 5 ετών. Εξέτισε μόλις 8 μήνες από την ποινή του. Στο διάστημα αυτό κατάφερε να γράψει το βιβλίο «Ο Αγών Μου», που αποτελούσε και το μανιφέστο του κόμματός του. Οι μήνες που πέρασε στη φυλακή ήταν σαν να ζούσε σε παλάτι, με πολλούς από τους φρουρούς να έχουν γίνει πιστοί ακόλουθοι της ιδεολογίας του και να τον υπηρετούν.

Το «Πραξικόπημα της Μπυραρία» άλλαξε τη γνώμη του Χίτλερ για βίαιη κατάληψη της εξουσίας. Το κατάφερε το 1932 όταν και ανακηρύχθηκε καγκελάριος, ωστόσο έναν μόλις χρόνο αργότερα έκανε πραξικόπημα μέσα στη Βουλή ζητώντας όλες τις εξουσίες για την κυβέρνησή του, με τη Γερμανία να μπαίνει επίσημα στα χρόνια της δικτατορίας του.