Τι είναι αυτό που κάνει έναν άνθρωπο να γίνεται ρατσιστής;

Ρατσισμός είναι η αντίληψη ότι οι άνθρωποι δεν είναι όλοι ίσοι μεταξύ τους, αλλά διαχωρίζονται σε ανώτερους και κατώτερους με κριτήρια τη φυλή, το χρώμα του δέρματος, την καταγωγή τους κλπ.

Σήμερα η λέξη ρατσισμός χρησιμοποιείται για να περιγράψει και τις πράξεις μιας ομάδας ανθρώπων εναντίον μίας άλλης ομάδας. Οι φυλετικοί ρατσιστές θεωρούν μία συγκεκριμένη ομοιογενή ομάδα ανθρώπων ως ανώτερη, π.χ. θεωρούν τους λευκούς ανθρώπους ανώτερους από τους μαύρους. Ο ρατσισμός θεωρείται παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος του ανθρώπου στην ισότητα στους τομείς της εργασίας, της πολιτικής, της οικονομίας και άλλων παραγόντων της καθημερινότητας.

Σπουδαίοι αγωνιστές κατά του ρατσισμού είναι οι βραβευμένοι με βραβείο Νόμπελ Νέλσον Μαντέλα, που αγωνίστηκε κατά του Απαρτχάινττ και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκτ που αγωνίστηκε ενάντια των φυλετικών διακρίσεων στις ΗΠΑ.

Οι λόγοι που κάποιος γίνεται ρατσιστής

• Η έλλειψη ανθρωπιστικής παιδείας και η πνευματική φτώχεια είναι ένα από τα σημαντικότερα αίτια του φαινομένου του ρατσισμού. Από τη στιγμή που τα άτομα δεν διδάσκονται την αξία της ισότητας, της δικαιοσύνης, της ειρήνης, του σεβασμού, είναι εύκολο να παρασυρθούν από ρατσιστικές αντιλήψεις.
• Παράλληλα, το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο περιορίζει τους ορίζοντες των ανθρώπων, τους κάνει αδρανείς πνευματικά και έτσι χειραγωγούνται εύκολα, υιοθετώντας, χωρίς να το σκεφτούν, οποιοδήποτε στερότυπο.
• Συμπλέγματα ανωτερότητας και κατωτερότητας που φέρουν άτομα ή και ολόκληροι λαοί δημιουργούν την αίσθηση της υπεροχής.
• Οι οικονομικές ή πολιτικές σκοπιμότητες είναι ένας ακόμη σημαντικός λόγος, που επιρρίπτει ευθύνες για ένα φαινόμενο σε συγκεκριμένες ομάδες.
• Ο φανατισμός, θρησκευτικός ή εθνικός, που υποκινείται επίσης από ποικίλες σκοπιμότητες, οικονομικές ή πολιτικές.
• Τέλος, ευθύνη φέρουν οι τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος, που στηρίζονται στις μακραίωνες διαμάχες ανάμεσα σε κάποιους λαούς.

Στην Ελλάδα υπάρχει το Εθνικό Παρατηρητήριο του Ρατσισμού & της Ξενοφοβίας HLHR–KEMO (ΕΝΩΣΗ-ΚΕΜΟ), η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, το ΚΕΜΟ (Κέντρο Ερευνών Μειονοτικών Ομάδων) και το Ινστιτούτο για τα Δικαιώματα την Ισότητα και την Ετερότητα i-RED (Institute for Rights Equality & Diversity).