Smiley: Η ιστορία πίσω από το πρώτο χαμογελαστό emoticon

Οι διαδικτυακές συνομιλίες είναι μέρος της ρουτίνας μας εδώ και αρκετά χρόνια. Ανάμεσα σε αυτές, πολλές φορές, ακόμα και ασυναίσθητα χρησιμοποιούμε emoticons για να προσδιορίσουμε στο συνομιλητή τη διάθεση ή τα συναισθήματά μας.

Πώς, όμως, ξεκίνησε αυτός ο τρόπος "γραφής";

Κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι ότι ο εφευρέτης του ψηφιακού «smiley» είναι καθηγητής πανεπιστημίου. Συγκεκριμένα, ο Scott Falman και οι συνάδελφοι του, καθηγητές και επιστήμονες υπολογιστών στο Carnegie Mellon University του Pittsburg των ΗΠΑ, είχαν μια διαδικτυακή συζήτηση που δεν αφορούσε καθαρά το επιστημονικό τους ενδιαφέρον. Αυτό που έψαχναν, ήταν ένας τρόπος να φαίνεται στο γραπτό λόγο τους, το χιουμοριστικό πλαίσιο της συνομιλίας.

Στις 19 Σεπτεμβρίου 1982, λοιπόν, στα πλαίσια αυτής της συνομιλίας, ο Scott Falman, πρότεινε αυτό :-) για μια χαμογελαστή φάτσα στις συζητήσεις τους, ενώ αντίστοιχα, πρότεινε αυτό :-( για λυπημένη φάτσα. Όλοι ομόφωνα συμφώνησαν με την πρότασή του και μέσω του πανεπιστημιακού δικτύου, η πρότασή εξαπλώθηκε αμέσως σε όλα τα ιδρύματα της χώρας.

Στη συνέχεια, "γεννήθηκαν" και τα υπόλοιπα emoticon, όπως αυτό που κλείνει το μάτι ;-),  είναι έκπληκτο :-O ή βγάζει περιπαικτικά τη γλώσσα έξω :-P. Πλέον, οι δυνατότητες είναι αμέτρητες και τα πρώτα φατσάκια που δημιουργήθηκαν δε χρησιμοποιούνται πια. Υπάρχουν, όμως, μέχρι και «πραγματικά» ανθρώπινα πρόσωπα με διαφορετικά φύλα, χρώματα δέρματος και ηλικίες. Υπάρχουν επίσης αναπαραστάσεις φαγητού, ζώων, μεταφορικών μέσων και κάθε λογής καθημερινών αντικειμένων.

Κομμάτι της "ρουτίνας" της ψηφιακής επικοινωνίας

Πλέον, τα εικονίδια αυτά χαρακτηρίζονται ως "αυτοκόλλητα" ή "emoji" και η όλη τάση τους είναι σε γενικές γραμμές ανοδική! Η εφαρμογή μηνυμάτων WhatsApp προσφέρει πάνω από 3.600, αλλά είναι συγκεκριμένα εκείνα που κερδίζουν τις πρώτες θέσεις στην συχνότητα των χρηστών. Πέρυσι το πρόσωπο με δάκρυα χαράς ήταν το πιο χρησιμοποιημένο emoji παγκοσμίως, ακολουθούμενο από την κόκκινη καρδιά. Στην πρώτη δεκάδα βρίσκονται επίσης οι αντίχειρες προς τα πάνω, το χαμογελαστό πρόσωπο κι εκείνο που στέλνει φιλιά, καθώς και το κίτρινο πρόσωπο που γελάει.

Έρευνες δείχνουν ότι περίπου το 80% των Γερμανών χρησιμοποιεί σε τακτική βάση emoji για τα μηνύματά τους μέσω της εφαρμογής μηνυμάτων Messenger. Εντυπωσιακό μάλιστα είναι το γεγονός πως η πλειοψηφία των νεότερων επαγγελματιών θεωρεί τα emoji κατάλληλα και για επικοινωνία στο εργασιακό περιβάλλον.

Πώς όμως η τάση αυτή επηρεάζει την επικοινωνία μας συνολικά όταν οι λέξεις και τα συναισθήματα αναπαριστώνται όλο και περισσότερο σε εικονογράμματα; Οι περισσότεροι ειδικοί θεωρούν πως δεν μπορεί να δημιουργηθεί μία νέα γλώσσα, αλλά αποτελούν ένα συμπλήρωμα της υπάρχουσας. Οι γλωσσολόγοι Μίχαελ Βάισβένγκερ και Στέφεν Πάππερτ από το Πανεπιστήμιο του Ντούισμπουργκ θεωρούν πως «τα emoji επιτρέπουν την πραγματοποίηση λειτουργιών που εκφράζουμε σε διαπροσωπικές συναντήσεις, αλλά δεν είναι δυνατόν να συμβούν μέσω της ψηφιακής επικοινωνίας».

Τα χαμογελαστά πρόσωπα επομένως, είτε καρδιές είτε άλλες μικρές εικόνες, αποτελούν μια προσπάθεια έκφρασης συναισθημάτων, όπως και της σχέσης μεταξύ των συνομιλητών. Κατά ειρωνικό τρόπο αυτή η εξέλιξη είναι αποκρουστική για τον εφευρέτη του. «Μισώ αυτά τα κινούμενα γραφικά που μερικές εταιρείες απλά δημιουργούν. Αυτό καταστρέφει όλη τη διασκέδαση», είχε εκμυστηρευτεί κάποτε ο Φάλμαν σε μια συνέντευξη στο περιοδικό Der Spiegel. Ο ίδιος συνεχίζει να χρησιμοποιεί μόνο -και αν- τους χαρακτήρες που ο ίδιος δημιούργησε.