Σήμερα έμαθα: Γιατί η μουσική σου προκαλεί ανατριχίλα;

Όταν η μουσική πιάνει τις σωστές νότες για τον καθένα, τότε το σώμα μας ακολουθεί με τον τρόπο του. Αυξάνονται οι παλμοί της καρδιάς μας, η κόρη των ματιών μας διαστέλλεται, η θερμοκρασία του σώματος ανεβαίνει, το αίμα πηγαίνει προς τα πόδια, ο εγκέφαλός σου γεμίζει με ντοπαμίνη και η πλάτη σου και τα χέρια σου νιώθουν μια ανατριχίλα. Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά μαζί;

Περίπου 50% των ανθρώπων ανατριχιάζουν όταν ακούν μουσική. Η έρευνα έχει δείξει ότι η μουσική ερεθίζει ένα κομμάτι του εγκεφάλου σου ενθαρρύνοντας την ντοπαμίνη να πλημμυρίσει ένα μέρος του πρόσθιου εγκεφάλου, το οποίο ενεργοποιείται από τον εθισμό, την ανταμοιβή και το κίνητρο. Η μουσική έχει επίδραση στο κεφάλι μας, όπως το σeξ, ο τζόγος και τα πατατάκια.

Τα επίπεδα ντοπαμίνης μπορούν να φτάσουν στην κορύφωσή τους, πρίν το τυραγούδι φτάσει σε μια ιδιαίτερη στιγμή. Κι αυτό γιατί ο εγκέφαλος είναι καλός ακροατής, που σχεδόν προβλέπει τι θα συμβεί λίγο αργότερα.

Αλλά η μουσική δεν είναι εύκολη. Μπορεί να είναι πολλές φορές απρόβλεπτη, παίζοντας με τον εγκέφαλο και αφήνοντας τα επίπεδα ντοπαμίνης να μαντέυουν πότε θα έρθει η στιγμή. Και τότε είναι που έρχεται η ανατριχίλα. Γιατί όταν ακούς επιτέλους τον πολυπόθητο τόνο, ο εγκέφαλος γεμίζει με ντοπαμίνη και έρχεται η ικανοποίηση, αλλά και η ανατριχίλα. Όσο μεγαλύτερο είναι το χτίσιμο της αναμονής, τόσο περισσότερη και η ανατριχίλα.

Ωστόσο, υπάρχουν και πολλές θεωρίες. Ο νευροεπιεστήμονας Jaak Panksepp, ανακάλυψε πως η στενάχωρη μουσική προκαλεί περισσότερες φορές ανατριχίλα, απ' ότι η χαρούμενη. Υποστηρίζει ότι μια μελαγχολική μελωδία ενεργοποιεί έναν αρχαίο μηχανισμό που προκαλεί ρίγη, μια αντίδραση στενοχώριας που ένιωθαν οι πρόγονοί μας όταν χωρίστηκαν από την οικογένεια. Όταν μια μπαλάντα μας κάνει να νιώθουμε νοσταλγία ή θλίψη, ξεκινά αμέσως αυτός ο εξελικτικός σχεδιασμός.

Αυτό όμως που είναι πιο ενδιαφέρον στη θεωρία του, είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θλίβουν από την ανατριχίλα. Πρόκειται για μια θετική εμπειρία. Η έρευνα έδειξε ότι η στενάχωρη μουσική προκαλεί θετικά συναισθήματα, η θλίψη που βιώνεις μέσα από την τέχνη είναι πιο ευχάριστη από τη λύπη που βιώνεις από μια κακή μέρα στο γραφείο.

Μπορείς να ανατριχιάσεις με όλα τα είδη μουσικής. Δεν είναι το στυλ της μουσικής, αλλά η δομή της που τις προκαλεί. Η αντριχίλα συμβαίνει συνήθως όταν συμβαίνει κάτι που δεν περιμένεις. Μπαίνει ένα νέο όργανο, η φόρμα αλλάζει, η ένταση μειώνεται ξαφνικά. Όλα έχουν να κάνουν με το στοιχείο της έκπληξης.

Μπορεί και όχι ωστόσο. Οι μεγαλύτερη ανατριχίλα συμβαίονει όταν ξέρεις τι έρχεται μετά. Το να είναι κάτι οικείο μπορεί να ενισχύσει τη συγκίνηση. Η προσωπικότητα του καθένα έχει σημασία επίσης. Επίστήμονες ανακάλυψαν πως ότι οι άνθρωποι που είναι πιο ανοιχτοί σε νέες εμπειρίες είναι πιο πιθανό να αισθανθούν μια ανατριχίλα στη σπονδυλική στήλη τους.