Καιρός: Χρονιά χωρίς καλοκαίρι το 2023 στην Ευρώπη;

«Πηγαίνουμε σε ένα κλίμα το οποίο είναι θερμότερο και πιο έντονο, όσον αφορά στα φαινόμενα. Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτό και να προετοιμαστούμε για τα χειρότερα, όπως επίσης για τις δασικές πυρκαγιές», είπε ο μετεωρολόγος και διευθυντής ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος

Ο καιρός έχει επιδεινωθεί και αντί για ηλιοφάνεια και υψηλές θερμοκρασίες που θα παρέπεμπε περισσότερο στην εποχή, Ιούνιος έχει ξεκινήσει με αστάθεια με αρκετές βροχές και καταιγίδες με τους μετεωρολόγους να εκτιμούν ότι κάτι τέτοιο θα συνεχιστεί μέχρι το τέλος του μήνα, ενώ υπάρχουν προγνωστικά μοντέλα που δείχνουν ότι η κακοκαιρία θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι τον Ιούλιο κάτι που έχει ανοίξει τη συζήτηση για το αν οδεύουμε προς την πρώτη χρονιά χωρίς καλοκαίρι εδώ και περισσότερα από 200 χρόνια.

Μιλώντας στην ΕΡΤ, ο μετεωρολόγος και διευθυντής ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος σημείωσε πως τουλάχιστον μέχρι τα τέλη Ιουνίου η αστάθεια με βροχές και καταιγίδες θα συνεχιστεί, ωστόσο σημείωσε πως αυτό δεν είναι παράδοξο, καθώς ο Ιούνιος είναι ένα βροχερός μήνας.

«Για τον Ιούνιο πάντως δεν είναι ιδιαίτερα παράδοξο αυτό. Ο Ιούνιος είναι ένας μήνας που είναι ο πιο βροχερός μήνας του καλοκαιριού και είναι ο μήνας που αν δούμε τις καταιγίδες, είναι από όλους τους μήνες του χρόνου, αυτός που έχει τη μεγαλύτερη κεραυνική δραστηριότητα και καταιγιδοφόρο δραστηριότητα από όλους τους μήνες του χρόνου», είπε αρχικά ο κ. Λαγουβάρδος.

Ο μετεωρολόγος υπογράμμισε πως «δεν μπορούμε με μεγάλη ακρίβεια να κάνουμε μία εκτίμηση για το πώς θα είναι η εποχή μπροστά μας, δεν έχουμε τα επιστημονικά εργαλεία. Το μοναδικό εργαλείο που έχουμε στα χέρια μας και μπορέσουμε να δούμε πώς θα είναι ο καιρός μπροστά μας κι αυτά δείχνουν πως σε όλη την Ευρώπη θα έχουμε θερμοκρασίες πάνω από τις κανονικές τιμές, αλλά αυτό δεν είναι και πρωτότυπο, καθώς δυστυχώς συμβαίνει τα τελευταία χρόνια και επομένως και στη χώρα μας».

«Ο Ιούνιος θα είναι βροχερός»

Ωστόσο, όπως είπε «φαίνεται ότι ο Ιούνιος θα είναι βροχερός, παρά πάνω ίσως από τα κανονικά, που είναι ένας μήνας που έχει και πολλές καταιγίδες και βροχές κυρίως στα βόρεια και κεντρικά ηπειρωτικά. Στη συνέχεια θα δούμε. Πάντως, δεν μπορούμε να κάνουμε πρόγνωση για το πώς θα είναι το φετινό καλοκαίρι, πέρα από τις επόμενες 1-2 εβδομάδες».

Στη συνέχεια ο Κώστας Λαγουβάρδος αναγέρθηκε στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον καιρό, σημειώνοντας πως «ο χειμώνας ήταν σχεδόν ανύπαρκτος με εξαίρεση το πρώτο 15ημερο του Φεβρουαρίου, ο Απρίλιος και ο Μάιος ήταν ψυχροί μήνες στη χώρα μας με αρκετές βροχές και ο Ιούνιος στην αρχή του τουλάχιστον και μέχρι τα μέσα θα πάμε με αρκετές βροχές και καταιγίδες, κάτι που δεν είναι παράδοξο καθώς έχει και πρόσφατα, το 2015 και το 2018. Είναι ένας μήνας με βροχές και καταιγίδες και θέλει προσοχή γιατί βρισκόμαστε πιο συχνά σε εξωτερικούς χώρους από άλλους μήνες του χρόνου».

Ο μετεωρολόγος αναφέρθηκε στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, που όπως είπε θα είναι πιο συχνά τα επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα κια πως οδεύουμε προς ένα θερμότερο και πιο έντονο κλίμα.

«Πηγαίνουμε σε ένα κλίμα το οποίο είναι θερμότερο και πιο έντονο»

«Αυτό που βλέπουμε είναι ότι αυξάνεται η συχνότητα των έντονων καιρικών φαινομένων, αυτά δηλαδή που προκαλούν σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Τα πολύ σοβαρά τέτοια γεγονότα τη δεκαετία 2000-2010 ήταν περίπου 60 και το 2011-2020 ήταν 90. Σ’ αυτό περιλαμβάνονται όλες οι φυσικές επιπτώσεις που σχετίζονται με τον καιρό και κυρίως και πλημμύρες που προκαλούν και κατολισθήσεις και αρκετά προβλήματα και αποτελούν απειλή και για τη ζωή και για την περιουσία. Αυτό που βλέπουμε επομένως και πιθανότατα συνδέεται με την κλιματική αλλαγή, αλλά βέβαια και με τις επεμβάσεις που κάνουμε στο περιβάλλον μας και πλέον έχουμε φαινόμενα πιο συχνά, τα οποία προκαλούν σημαντικά προβλήματα και κίνδυνο και για τη ζωή και για την περιουσία των συμπολιτών μας», είπε ακόμα ο κ. Λαγουβάρδος.

«Πηγαίνουμε σε ένα κλίμα το οποίο είναι θερμότερο και πιο έντονο, όσον αφορά στα φαινόμενα. Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτό και να προετοιμαστούμε για τα χειρότερα, όπως επίσης για τις δασικές πυρκαγιές, ένα τεράστιο πρόβλημα για τη Μεσόγειο και τη χώρα μας. Είδαμε τι συνέβη το 2021 με τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες, το 2022 ήμασταν τυχεροί γιατί είχαμε ένα σχετικά ήπιο καλοκαίρι. Αν έχουμε όμως μια επανάληψη καταστάσεων, όπως για παράδειγμα στον Καναδά, θα ζήσουμε στη χώρα μας και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου ανεξέλεγκτες δασικές πυρκαγιές και αυτός θα είναι ο κανόνας στο μέλλον, αν δεν φροντίσουμε να θωρακιστούμε και να σταματήσουμε όσο μπορούμε την πορεία προς μια κλιματική αλλαγή η οποία θα γίνει ανεξέλεγκτη από ένα σημείο και μετά», προσέθεσε.

Μεγάλες πιθανότητες για βροχοπτώσεις στη νότια Ευρώπη για όλη την περίοδο του καλοκαιριού.

Σύμφωνα με την εποχική πρόγνωση της υπηρεσίας Copernicus για την κλιματική αλλαγή (C3S) της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εκδόθηκε τον Μάιο αναφέρεται πως με τα προγνωστικά στοιχεία που υπάρχουν φαίνονται μεγάλες πιθανότητες για βροχοπτώσεις στη νότια Ευρώπη για όλη την περίοδο του καλοκαιριού (Ιούνιος – Αύγουστος).

Σε tweet του πριν από μερικές ημέρες ένας από τους κορυφαίους μετεωρολόγους της Ιταλίας ο Γκουίντο Γκουίντι, ανέφερε πως είναι πιθανόν το σκηνικό του καιρού να διατηρηθεί μέχρι τα μέσα Ιουλίου και μέχρι τότε να μην υπάρξουν κύματα καύσωνα.

Il 27 giugno @ECMWF rilascerà la nuova versione del modello ad alta risoluzione. Le mappe sono già disponibili. L'ultima scadenza dell'EFI sulle T parla chiaro: potremmo arrivare fino a metà luglio senza onde di calore. Il primo che si lamenta lo vengo a cercare 😂 pic.twitter.com/emGwlPghZO

— Guido Guidi (@climatemon) 🌍 (@climatemon) June 3, 2023

«Στις 27 Ιουνίου θα κυκλοφορήσει η νέα έκδοση του μοντέλου υψηλής ανάλυσης του ECMWF. Οι χάρτες είναι ήδη διαθέσιμοι. Τα πρώτα όμως στοιχεία που δείχνει είναι ξεκάθαρα: θα μπορούσαμε να πάμε μέχρι τα μέσα Ιουλίου χωρίς κύματα καύσωνα», ανέφερε στο tweet.

Ο συγκεκριμένος χάρτης σύμφωνα με τον ιστότοπο meteoweb.eu, δείχνει μία ανωμαλία στην πρόγνωση του καιρού τα μέσα του Ιουλίου, όταν θα υπάρχει ένας κρύος αέρας μεταξύ Ιταλίας και Βαλκανίων και ιδιαίτερα στα νησιά όπου θα υπάρχουν καταιγίδες όπως συμβαίνει και τώρα τον Ιούνιο.

Πρώτος χρόνος χωρίς καλοκαίρι μετά το 1816;

Όμως πόσο μπορούν να διαρκέσουν αυτά τα φαινόμενα και είναι πιθανόν να βιώσουμε μία χρονιά χωρίς καλοκαίρι;

Θεωρητικά όλα είναι πιθανά, αφού κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί το 1816, όπου σε μία εντυπωσιακή στιγμή στην παγκόσμια ιστορία της κλιματολογίας είχε υπάρξει χρονιά δίχως καλοκαίρι, κάτι που είχε συνδεθεί με τη βίαιη έκρηξη την έκρηξη του ηφαιστείου Ταμπόρα ένα χρόνο νωρίτερα μεταξύ 10 και 11 Απριλίου 1815.

Έτσι όπως υποθέτουν ήδη κάποιες επιστημονικές μελέτες δεν μπορεί να αποκλειστεί το σενάριο ότι κάτι παρόμοιο θα συμβεί και τώρα με την έκρηξη του ηφαιστείου Χούνγκα Τόνγκα έναν χρόνο πριν στις 15 Ιανουαρίου του 2022 στον Ειρηνικό Ωκεανό που επίσης ήταν τεράστια και θα μπορούσε να επηρεάσει το παγκόσμιο κλίμα.

Παρόλο που είναι πρόωρο να ειπωθεί πόσο κι αν θα επηρεάσει το παγκόσμιο κλίμα η έκρηξη του ηφαιστείου της Τόνγκα, υπάρχουν αξιολογήσεις που μπορούν να απαντήσουν το ερώτημα μόνο εκ των υστέρων, καθώς ήδη οι εποχές μπορούν να έχουν κλιματικές ανωμαλίες ανεξαρτήτων εξωγενών παραγόντων όπως είναι μία ισχυρή ηφαιστειακή έκρηξη.

Για παράδειγμα, το καλοκαίρι του 2002 στην Ιταλία και στην Ευρώπη υπήρξε ένα ισχυρό κύμα καύσωνα τον Ιούνιο και ο Ιούλιος και ο Αύγουστος κύλησαν αρκετά ομαλά χωρίς ακραία κύματα καύσωνα αλλά με αρκετή αστάθεια που προκάλεσε ρεκόρ βροχής για όλο καλοκαίρι και προκάλεσε την «πλημμύρα του αιώνα» στην Πράγα, καθώς υπερχείλισε ο ποταμός Μολδάβας, αλλά και καταστροφές και προβλήματα σε όλη την Ιταλία, εξαιτίας της συνεχούς και δυνατής βροχής που κατέστρεψε την τουριστική σεζόν στις παραθαλάσσιες περιοχές.

Πάντως, τα πάντα σχετικά με τον καιρό που θα κάνει το καλοκαίρι και αν θα επιβεβαιωθούν τα συγκεκριμένα σενάρια θα ξεκαθαρίσουν τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες με την επικαιροποίηση των προγνωστικών μοντέλων.