Σήμερα έμαθα: Οι 21 ευρωπαϊκές γλώσσες που κινδυνεύουν από «ψηφιακή εξαφάνιση»

Σύμφωνα με μια πανευρωπαϊκή μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2012, 21 ευρωπαϊκές γλώσσες αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της ψηφιακής εξαφάνισης, μεταξύ των οποίων και τα ελληνικά.

Είναι οι γλώσσες που δεν υποστηρίζονται αρκετά από την γλωσσική τεχνολογία, που σημαίνει ότι δεν ενσωματώνονται σε υπολογιστικές εφαρμογές, συστήματα πληροφορικής και επικοινωνιακής τεχνολογίας. Δεν τις χρησιμοποιούμε δηλαδή στην ψηφιακή μας ζωή.

Η μελέτη καταρτίστηκε από περισσότερους από 200 ειδικούς του δικτύου ευρωπαϊκών ερευνητικών κέντρων ΜΕΤΑ-ΝΕΤ. Στη μελέτη αξιολογήθηκε το επίπεδο της υποστήριξης από την γλωσσική τεχνολογία στην ανάλυση κειμένου, τη φωνητική αλληλεπίδραση, την αυτόματη μετάφραση αλλά και την διαθεσιμότητα γλωσσικών πόρων σε 30 ευρωπαϊκές γλώσσες.

Το συμπέρασμα των ερευνητών ήταν πως σε 21 από τις 30, η ψηφιακή υποστήριξη από ανεπαρκής έως ανύπαρκτη. Τα ισλανδικά, τα λετονικά, τα λιθουανικά και τα μαλτέζικα είχαν την χαμηλότερη βαθμολογία στους περισσότερους τομείς. Στην κορυφή βρέθηκε η αγγλική γλώσσα, η οποία παρόλ’ αυτά αξιολογήθηκε πως έχει «καλή υποστήριξη», αφού καμία γλώσσα δεν βρέθηκε να έχει «άριστη υποστήριξη».

Πίσω από τα αγγλικά, ακολούθησαν τα γαλλικά, τα γερμανικά, τα ιταλικά, τα ισπανικά αλλά και τα ολλανδικά με «μέτρια υποστήριξη». Τα ελληνικά, μαζί με τα βασκικά, τα βουλγαρικά, τα ουγγρικά, τα πολωνικά και τα καταλανικά είχαν «αποσπασματική υποστήριξη», κάτι που σημαίνει πως ανήκουν στις γλώσσες υψηλού κινδύνου.

Η έρευνα αποκάλυψε μάλιστα πως το κενό μεταξύ των «μεγάλων» και «μικρών» γλωσσών μεγαλώνει συνεχώς αντί να μικραίνει και πως οι περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες έχουν ελλείψεις σε γλωσσικούς πόρους με αποτέλεσμα να παίρνουν δάνεια, ενώ κάποιες είναι εντελώς παραμελημένες, κάτι που κάνει αβέβαιο το ψηφιακό τους μέλλον.

Που ακριβώς βρίσκονται τα ελληνικά; «Τα ελληνικά είναι μία από τις γλώσσες με μικρό αριθμό ομιλητών και μικρό όγκο ψηφιακών γλωσσικών πόρων και τεχνολογιών», σημειώνουν οι συγγραφείς της αντίστοιχης ελληνικής μελέτης.

Η γλωσσική τεχνολογία παράγει λογισμικό που επεξεργάζεται τον προφορικό και τον γραπτό λόγο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα λογισμικού είναι οι ορθογραφικοί και συντακτικοί διορθωτές, οι διαδραστικοί προσωπικοί βοηθοί στα έξυπνα τηλέφωνα (όπως η Siri στο iPhone), τα διαλογικά συστήματα μέσω τηλεφώνου, τα συστήματα αυτόματης μετάφρασης, οι μηχανές αναζήτησης στο Διαδίκτυο και η συνθετική φωνή σε συστήματα πλοήγησης στα αυτοκίνητα.

Αυτά τα συστήματα έχουν το πρόβλημα ότι βασίζονται σε στατιστικές μεθόδους και χρειάζονται αρκετή ποσότητα προφορικών και γραπτών δεδομένων. Οπότε αν πρόκειται για μια γλώσσα με σχετικά λίγους ομιλητές, τότε ο όγκος δεδομένων που απαιτείται δεν είναι καθόλου εύκολο να βρεθεί. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μετά το 2012 και τη δημοσιοποίηση της μελέτης, έχει ξεκινήσει μια δράση «προς την πλήρη ψηφιακή ισότητα των γλωσσών σε μια πολύγλωσση Ευρωπαϊκή Ένωση».