Σήμερα έμαθα: Τι είναι το Βόρειο Σέλας;

Κατά τη διάρκεια των αιώνων, πολλοί έχουν κοιτάξει ένα από τα πιο συναρπαστικά όμορφα φυσικά θαύματα της Γης: το Βόρειο Σέλας. Τι ακριβώς είναι όμως;

Πριν καταφέρει η επιστήμη να διαβάσει τι ακριβώς συνέβαινε στον νυχτερινό ουρανό, οι αρχαίες φυλές είχαν τις δικές τους θεωρίες για το τι προκάλεσε το εντυπωσιακό αυτό φως. Πολλές πρώιμες πεποιθήσεις είχαν ρίζες στη θρησκεία, όπως ότι το φως ήταν ένα μονοπάτι που ταξίδευαν οι ψυχές για να φτάσουν στον παράδεισο (φυλές των Εσκιμώων) ή ότι το φως ήταν μια αιώνια μάχη νεκρών πολεμιστών (Ευρώπη στον Μεσαίωνα).

Οι πρώτοι ερευνητές ήταν λίγο πιο λογικοί στις προσεγγίσεις τους και οι περισσότεροι περιέβαλλαν την ιδέα της αντανάκλασης του ηλιακού φωτός από τα καλύμματα πάγου. Το 1619, ο Galileo Galilei ονόμασε τα φώτα aurora borealis από την Aurora, τη ρωμαϊκή θεά του πρωινού, αφού κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ήταν προϊόν του ηλιακού φωτός που αντανακλούσε από την ατμόσφαιρα.

Σήμερα, οι επιστήμονες έχουν καταλήξει ότι τα φώτα προκαλούνται από τη σύγκρουση ηλεκτρικά φορτισμένων ηλιακών σωματιδίων και ατόμων στην ατμόσφαιρά μας. Η ενέργεια από τις συγκρούσεις απελευθερώνεται ως φως και ο λόγος που συμβαίνει γύρω από τους πόλους είναι επειδή εκεί είναι το ισχυρότερο μαγνητικό πεδίο της Γης. Το 2008, μια ομάδα στο UCLA κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «όταν δύο γραμμές μαγνητικού πεδίου έρχονται κοντά μεταξύ τους λόγω της αποθήκευσης ενέργειας από τον ήλιο, ξεπερνά ένα κρίσιμο όριο και οι γραμμές του μαγνητικού πεδίου επανασυνδέονται, προκαλώντας τη μετατροπή της μαγνητικής ενέργειας σε κινητική ενέργεια και θερμότητα. Απελευθερώνεται λοιπόν ενέργεια και το πλάσμα επιταχύνεται, παράγοντας επιταχυνόμενα ηλεκτρόνια».

«Τα δεδομένα μας δείχνουν ξεκάθαρα και για πρώτη φορά ότι η μαγνητική επανασύνδεση είναι το έναυσμα», δήλωσε ο Βασίλης Αγγελόπουλος, καθηγητής Γης και Διαστημικών Επιστημών στο UCLA. «Η επανασύνδεση έχει ως αποτέλεσμα μια επιτάχυνση κυμάτων και πλάσματος κατά μήκος των γραμμών του μαγνητικού πεδίου, φωτίζοντας το σέλας από κάτω ακόμη και πριν το διάστημα που βρίσκεται κοντά στη Γη έχει την ευκαιρία να ανταποκριθεί. Έχουμε την απόδειξη ότι αυτό συμβαίνει».

Η καλύτερη εποχή για να δείτε το Βόρειο Σέλας είναι κατά τη διάρκεια του χειμώνα, λόγω της θέσης της Γης σε σχέση με τον ήλιο (μικρότερες μέρες σημαίνουν πιο σκοτεινούς νυχτερινούς ουρανούς). Και παρεμπιπτόντως, δεν είναι μόνο ο Βόρειος Πόλος που μπορεί κάποιος να το δει, γιατί υπάρχει και το Νότιο Σέλας. Υπάρχουν επίσης διάφορα σέλας σε άλλους πλανήτες οπότε να είστε σίγουροι ότι οι μελλοντικές γενιές που θα γεννηθούν «στο εξωτερικό» δεν θα χάσουν αυτό το θεαματικό κατόρθωμα της φύσης.

Δεν το έχετε δει ακόμα; Παραδοσιακά, τα καλύτερα μέρη για να ρίξετε μια ματιά στο Βόρειο Σέλας είναι η Ισλανδία, η Σουηδία, η Νορβηγία, η Φινλανδία, η Γροιλανδία, ο βόρειος Καναδάς και η Αλάσκα.