10 πράγματα που πρέπει να σταματήσουν να κάνουν γονείς και παππούδες, σύμφωνα με παιδοψυχολόγους

Είτε είστε γονιός είτε είστε παππούς ή γιαγιά, αγαπάτε τα παιδιά και τα εγγόνια σας με όλη σας την καρδιά και αυτό δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Όμως η αγάπη δεν σημαίνει πως δεν κάνουμε και λάθη, πιθανώς εν αγνοία μας. Οι συμπεριφορές και οι συνήθειές μας επηρεάζουν τα παιδιά. Άρα βελτιώνοντάς τες, βελτιώνουμε και την ανατροφή τους.

Η ιστοσελίδα Parade συγκέντρωσε 10 συμβουλές παιδοψυχολόγων προς τους γονείς, τους παππούδες και τις γιαγιάδες για όσα πρέπει να αποφεύγουν να κάνουν.

Χρησιμοποιούν την οθόνη ως babysitter

Η υπερβολική εξάρτηση από ψηφιακές συσκευές μπορεί να εμποδίσει την κοινωνική, συναισθηματική και γνωστική ανάπτυξη ενός παιδιού. «Είναι σημαντικό για τα παιδιά να συμμετέχουν σε μια ποικιλία δραστηριοτήτων βασισμένων στο παιχνίδι, που προάγουν την ανάπτυξη σε διαφορετικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της οπτικοκινητικής, της σωματικής άσκησης και της κοινωνικοποίησης. Όταν οι καλοπροαίρετοι παππούδες βάζουν ένα εγγόνι μπροστά σε μια συσκευή για να το διασκεδάσουν, τόσο το παιδί όσο και ο παππούς χάνουν σημαντικό χρόνο σύνδεσης», σημειώνει η ειδικός σε θέματα ενσωμάτωσης και ψυχικής υγείας των παιδιών, Roseann Capanna-Hodge.

Mιλάνε πολύ (και δεν ακούνε)

Δεν χρειάζεται τα πάντα να είναι ένα μάθημα ζωής για τα παιδιά. Όπως υπογραμμίζει η παιδοψυχολόγος Caroline Danda, μη μιλάτε τόσο πολύ. Αντιθέτως, αποκτήστε την περιέργεια να ακούσετε τι έχουν εκείνα να σας πουν. «Όταν λέτε τη γνώμη σας, σκεφτείτε και την οπτική γωνία του παιδιού, ιδιαίτερα όταν έχετε να κάνετε με εφήβους», λέει. «Το να αισθανόμαστε ότι μας βλέπουν και μας ακούν αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στην προώθηση υγιών συζητήσεων και στη διατήρηση μίας θετικής σχέσης».

Δεν προβάλλουν σωστά πρότυπα στις σχέσεις

«Τα παιδιά μαθαίνουν πώς να αλληλεπιδρούν με τους άλλους παρακολουθώντας τους ενήλικες γύρω τους, και μερικές φορές, ανεπίλυτες συγκρούσεις μπορεί να διαδραματίζονται μπροστά στα παιδιά ή τα εγγόνια», λέει η Capanna-Hodge. «Είναι σημαντικό να επιδεικνύουμε υγιείς σχέσεις με σεβασμό, συμπεριλαμβανομένου ενός εποικοδομητικού τρόπου αντιμετώπισης των συγκρούσεων, κάτι που αποτελεί θετικό παράδειγμα για τα παιδιά».

Νομίζουν ότι τα συναισθήματα των παιδιών δεν είναι μεγάλη υπόθεση

«Σταματήστε να υποθέτετε ότι τα συναισθήματα των παιδιών δεν είναι μεγάλη υπόθεση, προσπαθώντας να τα απορρίψετε ή να τα διορθώσετε πολύ γρήγορα. Αντίθετα, επικυρώστε τα συναισθήματά τους και φροντίστε να ακούτε. Ακόμα κι αν οι γονείς πιστεύουν ότι το παιδί τους αντιδρά υπερβολικά σε μια κατάσταση, να θυμάστε ότι το παιδί δεν διαθέτει τις ίδιες δεξιότητες αυτορρύθμισης ή εμπειρίας με εσάς. Το να απορρίπτονται τα συναισθήματά τους μπορεί να δημιουργεί στα παιδιά το αίσθημα της ακύρωσης, να υπονομεύει την αυτοπεποίθησή τους και να εμποδίζει την ικανότητά τους να εκφράζονται αποτελεσματικά», εξηγεί η Danda.

Φωνάζουν και κάνουν αρνητικά σχόλια

«Οι προηγούμενες γενιές είχαν την τάση να επικρίνουν και να φωνάζουν για να τραβήξουν την προσοχή ενός παιδιού», λέει η Capanna-Hodge και προσθέτει: «Το να υψώνετε τακτικά τη φωνή σας μπορεί να δημιουργήσει ένα περιβάλλον φόβου και άγχους, που οδηγεί σε προβλήματα διαχείρισης άγχους, αυτοεκτίμησης και επικοινωνίας».

Δεν αφήνουν τα παιδιά να κάνουν λάθη

Επιτρέψτε στα παιδιά να πειραματίζονται και να αποτυγχάνουν, προτείνει η Caroline Danda. «Είναι εύκολο να παρέμβετε και να γλιτώσετε τα παιδιά από λάθη. Όμως αυτό το επίπεδο παρέμβασης μπορεί να στερήσει από τα παιδιά πολύτιμες ευκαιρίες μάθησης και να καταπνίξει τη δημιουργικότητα. Το να επιτρέπουμε στα παιδιά να πειραματιστούν, να κάνουν λάθη και να μάθουν από τις αποτυχίες, ενισχύει την ανθεκτικότητα, τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και την αυτοπεποίθηση».

Χρησιμοποιούν την ενοχή ως κίνητρο

Οι ενοχές δεν είναι ποτέ κατάλληλος τρόπος για να κάνετε ένα παιδί να συμπεριφέρεται καλύτερα. «Η προσπάθεια ελέγχου της συμπεριφοράς μέσω της ενοχής μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα αναξιότητας και μια νοσηρή επιθυμία να ευχαριστήσει τους άλλους σε βάρος των δικών του αναγκών, κάτι που μπορεί να επηρεάσει ένα παιδί για μια ζωή. Φράσεις όπως “Κοίτα πόσα κάνω για σένα!” ή “Η γιαγιά σε χρειάζεται, αλλιώς θα στενοχωρηθεί” δεν πρόκειται να βοηθήσουν ένα παιδί να εξελιχθεί σε έναν ενήλικα με αυτοπεποίθηση που ξέρει πώς να βάζει όρια», αναφέρει η Capanna-Hodge.

Δεν αφήνουν κάτω το τηλέφωνο

Οι ενήλικες συχνά θρηνούν για τον αντίκτυπο της τεχνολογίας και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στα παιδιά και τους εφήβους. «Ωστόσο, πόσο συχνά οι ενήλικες βυθίζονται στην ίδια τεχνολογία;», υπογραμμίζει η Caroline Danda για να συμπληρώσει: «Διαμορφώνετε πραγματικά τις υγιείς τεχνολογικές συνήθειες που θέλετε να υιοθετήσουν τα παιδιά σας;».

Δεν έχουν συνέπεια στους κανόνες

«Νομίζω ότι περισσότερο από κάθε άλλο παράπονο που ακούω από τους γονείς είναι ότι οι παππούδες και οι γιαγιάδες δεν ακολουθούν τους κανόνες πειθαρχίας», παρατηρεί η Capanna-Hodge. «Οι ασυνεπείς κανόνες μπορούν να δημιουργήσουν σύγχυση και ανασφάλεια, και να οδηγήσουν σε επιδείνωση των συμπεριφορών. Η καλύτερη μάθηση συμβαίνει όταν τα παιδιά έχουν ξεκάθαρα, σταθερά όρια που τα κάνουν να νιώθουν αγαπητά και ασφαλή, ενώ παράλληλα τους διδάσκουν υπευθυνότητα και αυτοέλεγχο».

Κάνουν συγκρίσεις

«Όταν γίνεται σύγκριση μεταξύ των παιδιών (αδελφιών, ξαδελφιών κ.ά.) αυτό μπορεί να μειώσει την αίσθηση της αυτοεκτίμησης του παιδιού και να ενθαρρύνει τον ανθυγιεινό ανταγωνισμό ή τη δυσαρέσκεια», τονίζει η Capanna-Hodge. «Κάθε παιδί είναι μοναδικό και θα πρέπει να ενθαρρύνεται να μεγαλώνει με τον δικό του ρυθμό».