Cigfluencers: Οι διάσημοι που κάνουν το τσιγάρο και πάλι της μόδας

Οι «cigfluencers» αποτελούν μια νέα τάση που αναδεικνύει το κάπνισμα ως στοιχείο «cool» αισθητικής και lifestyle, μια εξέλιξη που έχει προκαλέσει αντιδράσεις, ιδιαίτερα στις κοινότητες της δημόσιας υγείας.

Ο όρος περιγράφει τους διάσημους και influencers που μέσα από φωτογραφίες και βίντεο στα social media προβάλλουν το κάπνισμα ως ένα στοιχείο στυλ και αυτοπεποίθησης, παραβλέποντας τις σοβαρές συνέπειες που έχει για την υγεία.

Ανάμεσα σε αυτούς, διάσημα ονόματα όπως η Charli XCX, η Lady Gaga, η Anya Taylor Joy και ο Paul Mescal επαναφέρουν μια νοσταλγική, παλιότερη εικόνα του καπνίσματος, που παραπέμπει στη χρυσή εποχή του Χόλιγουντ, όπου το τσιγάρο ήταν σύμβολο κομψότητας, αντισυμβατικότητας και στυλ - και ανήκουν σε αυτή τη γενιά καλλιτεχνών που επαναφέρουν το τσιγάρο στην αισθητική τους, προσδίδοντάς του μια αντισυμβατική, «απαγορευμένη» διάσταση που φλερτάρει με την εικόνα του κακού παιδιού.

Παλαιότερα, το κάπνισμα ήταν στενά συνδεδεμένο με την κουλτούρα του κινηματογράφου και της μόδας. Οι κινηματογραφικές εικόνες θρυλικών ηθοποιών με τσιγάρο, όπως η Audrey Hepburn, έγιναν σύμβολα που ενέπνευσαν γενιές. Το κάπνισμα ήταν συνώνυμο του μυστηρίου, της γοητείας και της σαγήνης. Με τα χρόνια, όμως, η στάση του κοινού απέναντι στο κάπνισμα άλλαξε σημαντικά, καθώς η επιστημονική έρευνα έφερε στο φως τις καταστροφικές επιπτώσεις του καπνού για την υγεία. Ακολούθησαν αυστηρά νομοθετικά μέτρα και περιορισμοί στη διαφήμιση, και το κάπνισμα έχασε τη θέση του ως κοινωνικά αποδεκτή συνήθεια.

Παράλληλα με την αλλαγή στάσης της κοινωνίας, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανέπτυξαν μια νέα κουλτούρα εικόνας, στην οποία το στυλ και η αισθητική παίζουν καθοριστικό ρόλο στην προσωπική ταυτότητα των χρηστών. Οι διάσημοι και influencers, οι οποίοι έχουν στη διάθεσή τους τεράστιο κοινό, ασκούν τεράστια επιρροή σε ό,τι αφορά τις νέες τάσεις και τα κοινωνικά πρότυπα.  

Pexels

Αυτός ο νέος ρομαντισμός γύρω από το τσιγάρο προκαλεί έντονη ανησυχία στους ειδικούς της δημόσιας υγείας. Ο φόβος είναι ότι η παρουσία του καπνίσματος σε φωτογραφίες και βίντεο δημοφιλών προσωπικοτήτων ενδέχεται να δώσει λάθος μηνύματα, κυρίως σε νεότερες ηλικίες που είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στην επιρροή των ειδώλων τους. Σε μια εποχή όπου το κάπνισμα είχε αρχίσει να μειώνεται, η νέα προβολή του μπορεί να προκαλέσει ανατροπή στις προσπάθειες που έχουν γίνει για τη μείωση της καπνιστικής συνήθειας. Αρκετοί θεωρούν πως η παρουσία του τσιγάρου στα social media δεν αντανακλά την πραγματικότητα, καθώς το κάπνισμα δεν έχει την ίδια αποδοχή που είχε παλιότερα, ωστόσο η διαρκής έκθεση σε τέτοιες εικόνες ενδέχεται να προκαλέσει την «εξιδανίκευση» μιας επικίνδυνης συνήθειας.

Επιπλέον, η ίδια η ιδέα των «cigfluencers» είναι αντικρουόμενη. Από τη μια, το κάπνισμα συμβολίζει κάτι το αντικομφορμιστικό, μια άρνηση συμμόρφωσης στους αυστηρούς κανόνες υγείας, κι αυτό το στοιχείο μπορεί να προσελκύει άτομα που αναζητούν τρόπους να εκφράσουν την ατομικότητά τους. Από την άλλη, υπάρχει το ζήτημα της δημόσιας ευθύνης, όπου κάθε δημόσιο πρόσωπο έχει καθήκον να αναγνωρίζει την επιρροή του και να αποφεύγει την προώθηση πρακτικών που είναι αποδεδειγμένα βλαβερές.

Το φαινόμενο των «cigfluencers» μας υπενθυμίζει τη δύναμη της εικόνας και της κοινωνικής επιρροής, καθώς και την ανάγκη να διατηρούμε κριτική ματιά απέναντι στις τάσεις που επανεμφανίζονται, ιδιαίτερα όταν αυτές ενδέχεται να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στη δημόσια υγεία.