Όλοι οι χάρτες είναι λάθος
Η Μερκατορική προβολή και η πραγματικότητα
Γράφει ο ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΛΟΓΕΡΑΣ
Δημοσίευση 9/11/2024 | 20:10
Κάθε χάρτης που έχει τυπωθεί ποτέ είναι λάθος, εξ ορισμού. Η δουλειά ενός χάρτη είναι να παρέχει μια απλούστερη αναπαράσταση του κόσμου. Ένας απόλυτα ακριβής χάρτης θα πρέπει να έχει φυσικό μέγεθος. Ακόμη χειρότερα, η Γη είναι στρογγυλή και το χαρτί επίπεδο.
Σε μικρές περιοχές, η καμπυλότητα δεν είναι αισθητή, αλλά για να ξετυλίξετε ολόκληρη την υδρόγειο, πρέπει είτε να την τεντώσετε είτε να την κόψετε για να ταιριάζει σε ένα επίπεδο φύλλο. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι για να γίνει αυτό, αλλά η Μερκατορική προβολή, που εφευρέθηκε από τον Gerardus Mercator το 1569, εξακολουθεί να είναι η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη.
Φανταστείτε μια γυάλινη σφαίρα με τις ηπείρους ζωγραφισμένες πάνω της. Αν τύλιγες ένα φύλλο χαρτιού σε έναν κύλινδρο γύρω από τον ισημερινό και άναβες ένα φως από μέσα, οι χερσαίες μάζες θα εμφανίζονταν στο χαρτί ως σκιές. Αυτή είναι η προβολή Mercator.
Σε αυτόν τον χάρτη, ο βορράς δείχνει προς την κορυφή και η ακτογραμμή έχει το σωστό σχήμα, γεγονός που τον καθιστά χρήσιμο για πλοήγηση. Αλλά επειδή ο κύλινδρος είναι ανοιχτός στο πάνω και στο κάτω μέρος, οι πόλοι δεν μπορούν να φαίνονται και οι αποστάσεις βορρά-νότου τεντώνονται ολοένα και περισσότερο όσο προχωράτε από τον ισημερινό. Η Αλάσκα φαίνεται τόσο μεγάλη όσο η Βραζιλία σε έναν χάρτη Mercator, αλλά είναι πραγματικά το ένα πέμπτο του μεγέθους της και η Γροιλανδία φαίνεται 14 φορές πιο μεγάλη.
Αν και οι ψηφιακοί χάρτες θα μπορούσαν πλέον να εμφανίζουν τη Γη ως σφαίρα (το Google Earth το κάνει αυτό), οι περισσότεροι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν μια έκδοση της προβολής Mercator.