Τα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας που αλλάζουν το παιχνίδι: Τι πρέπει να προσέχετε

Τα φάρμακα που σχεδιάστηκαν για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2, έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια το πιο πολυσυζητημένο ιατρικό εργαλείο στη μάχη κατά της παχυσαρκίας. Από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη μέχρι την Ελλάδα, αυτά τα φάρμακα άλλαξαν το τοπίο στη διαχείριση του βάρους και προκάλεσαν μια παγκόσμια τάση, με πολλούς να τα χαρακτηρίζουν «θαυματουργά».

Μιλήσαμε με τον κυριο Διονύση Ευγενίδη, φαρμακοποιό και Πρόεδρο του ΦΣΘ για να μας εξηγήσει πώς λειτουργούν ακριβώς τα φάρμακα για τον διαβήτη αλλά και τα νέα φάρμακα που θα εισαχθούν στην αγορά αποκλειστικά για την παχυσαρκία.

Η εκρηκτική επιτυχία των φαρμάκων Ozempic και άλλων αντίστοιχων φαρμάκων έχει προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση στην παγκόσμια φαρμακοβιομηχανία, η οποία βλέπει την ευκαιρία για τεράστια κέρδη καθώς αυξάνεται η ζήτηση για θεραπείες κατά της παχυσαρκίας. Τα φάρμακα, τα οποία αρχικά προορίζονταν για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2, αποδείχθηκαν εξαιρετικά αποτελεσματικά στην απώλεια βάρους, οδηγώντας σε μια νέα «επανάσταση» στον τομέα της ιατρικής αδυνατίσματος.

Η αυξανόμενη ανάγκη για τέτοιες θεραπείες, η οποία περιλαμβάνει πληθυσμούς που πλήττονται από την παχυσαρκία και τις σχετιζόμενες ασθένειες, έχει δημιουργήσει ένα τεράστιο οικονομικό πεδίο για τις φαρμακευτικές εταιρείες, που προγραμματίζουν πωλήσεις που ξεπερνούν τα 150 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2030.

Αυτή η φρενήρης ανάπτυξη προσελκύει και άλλους παίκτες στον τομέα, με πολλές φαρμακοβιομηχανίες να αναπτύσσουν νέες εκδόσεις ή βελτιώσεις αυτών των φαρμάκων, διευρύνοντας ακόμη περισσότερο την αγορά.

Παράλληλα, η αυξανόμενη ζήτηση, σε συνδυασμό με την τάση της κοινωνίας για άμεσες λύσεις για τη διαχείριση του βάρους, δημιουργεί ένα «χρυσό κύμα» για τις εταιρείες που θα συνεχίσουν να κερδίζουν έδαφος και σε χώρες με υψηλά ποσοστά παχυσαρκίας. Ωστόσο, αυτή η εκρηκτική ανάπτυξη δεν είναι χωρίς προκλήσεις, καθώς απαιτούνται σοβαρές ηθικές και ρυθμιστικές προσεγγίσεις για να αποφευχθούν καταχρήσεις και κοινωνικές ανισότητες στην πρόσβαση.

"Θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας δύο πολύ σημαντικές παραμέτρους. Η μία είναι ο ζαχαρώδης διαβήτης σαν νόσος, η οποία είναι μία νόσος η οποία αυξάνεται πάρα πολύ ειδικά τα τελευταία χρόνια και θα αυξάνεται και τα επόμενα χρόνια - έτσι όπως προβλέπουν οι ειδικοί. Είναι μία νόσος η οποία σχετίζεται με τον σύγχρονο τρόπο ζωής ειδικά στις δυτικές κοινωνίες.

Από την άλλη υπάρχει και ένα πάρα πολύ μεγάλο κομμάτι αυτό των υπερβαρων ατόμων, οποία έχουν ανάγκη και θέλουν να χάσουν κάποια στιγμή βάρος. Προσπαθούσαν όλα αυτά τα χρόνια να καταφέρουν να βρούν τρόπο να χάσουν τα περιττά τους κιλά χωρίς αποτέλεσμα, τις περισσότερες φορές δηλαδή, και όταν συνέβαινε το αποτέλεσμα ήταν πενιχρό και συνήθως επανεμφανίζονταν μετά από λίγο καιρό" λέει ο κος Ευγενίδης.

Η επιστήμη πίσω από τα φάρμακα

Το Ozempic περιέχει τη δραστική ουσία σεμαγλουτίδη, η οποία μιμείται τη δράση μιας φυσικής ορμόνης (GLP-1) που ρυθμίζει την όρεξη και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Αρχικά, προοριζόταν αποκλειστικά για τη ρύθμιση του διαβήτη τύπου 2, αλλά οι μελέτες αποκάλυψαν ότι συμβάλλει στη σημαντική απώλεια βάρους, καθώς μειώνει την πείνα και παρατείνει την αίσθηση κορεσμού. Αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη εξειδικευμένων εκδοχών για την παχυσαρκία.

"Αυτά είναι τα φάρμακα που λέγονται GLP-1 και GLP-6, τα οποία βοηθούν τον ασθενή να χάσει κιλά και μειώνουν και την όρεξή του. Άρα λοιπόν, φάνηκε τελικά ότι έχουν εντυπωσιακά αποτελέσματα".

Στην Ελλάδα, η διάθεση των φαρμάκων αυτών κέρδισε έδαφος ραγδαία, ιδίως μετά την έγκρισή τους από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA). Οι Έλληνες ασθενείς με διαβήτη ήδη γνώριζαν το Ozempic, ενώ πλέον η χρήση των νέων φαρμάκων αυξάνεται.

Οι ελληνικοί φαρμακευτικοί σύλλογοι ανέφεραν αύξηση της ζήτησης, με πολλές φορές να σημειώνονται ελλείψεις. Ορισμένοι καταναλωτές το αναζητούν ακόμη και εκτός συνταγογράφησης, παρά το υψηλό κόστος. Παράλληλα, οι γιατροί τονίζουν τη σημασία της σωστής χρήσης, ώστε να αποφευχθούν παρενέργειες ή κακή εφαρμογή.

Η υπεραπλούστευση αυτής της λύσης εγκυμονεί κινδύνους, καθώς τα φάρμακα δεν είναι πανάκεια και απαιτούν σωστή ιατρική καθοδήγηση. 

"Εδώ υπάρχει ένα μεγάλο στοίχημα που πρέπει να δοθεί. Από τη μία πρέπει οποιος θέλει να λάβει αυτή την αγωγή να ζητήσει βοήθεια ειδικού και να τον καθοδηγήσει ένας γιατρός, και έπειτα ούτως ή άλλως να αλλάξει τον τρόπο ζωής του - όχι καθιστική ζωή, όχι γρήγορο και κακό φαγητό" καταλήγει ο κος Ευγενίδης.

Να σημειώσουμε πως η ασφαλιστική κάλυψη παραμένει περιορισμένη ενώ η παλαιότερη ευρεία χρήση τους για μη εγκεκριμένες ενδείξεις οδήγησε σε ελλείψεις για διαβητικούς ασθενείς που τα χρειάζονται επειγόντως.

Η επέκταση της χρήσης αυτών των φαρμάκων στην Ελλάδα αντικατοπτρίζει μια παγκόσμια αλλαγή στη διαχείριση της υγείας. Καθώς οι θεραπείες αυτές εξελίσσονται, η πρόκληση παραμένει η ισορροπία ανάμεσα στην ιατρική πρόοδο και την κοινωνική υπευθυνότητα.