Σήμερα έμαθα: Πώς βγήκε η φράση «έφαγε χυλόπιτα»

Όλοι την έχουμε πει ή την έχουμε ακούσει: «Έφαγε χυλόπιτα». Μια φράση που χρησιμοποιούμε σχεδόν αστειευόμενοι όταν κάποιος τρώει... πόρτα από το πρόσωπο που του αρέσει.

Αλλά έχεις αναρωτηθεί ποτέ από πού προέρχεται αυτή η περίεργη έκφραση;

Η ρίζα της μας ταξιδεύει πίσω στον 19ο αιώνα, σε μια εποχή που οι γιατροί δεν ήταν όλοι επιστήμονες και οι θεραπείες συχνά θύμιζαν μαγεία περισσότερο παρά ιατρική.

Ο έρωτας... θέλει γιατροσόφι

Την περίοδο 1800–1860, η Ελλάδα (όπως και πολλές άλλες χώρες) είχε γεμίσει από κομπογιαννίτες: λαϊκούς «θεραπευτές» που υποστήριζαν πως μπορούσαν να γιατρέψουν τα πάντα – από πονοκέφαλο μέχρι μια... πληγωμένη καρδιά.

Ένας από τους πιο γνωστούς της εποχής ήταν ο Παρθένης Νένιμος, που έδρασε στα Γιάννενα γύρω στο 1815. Αν και σήμερα το όνομά του είναι σχεδόν ξεχασμένο, τότε είχε αποκτήσει φήμη για τις παράξενες συνταγές και θεραπείες του, μερικές από τις οποίες μάλιστα, λέγεται πως ήταν επικίνδυνες.

Ανάμεσα σε αυτές υπήρχε και μία ειδική συνταγή για τον ερωτοχτυπημένο: ένας φούρνος... απογοήτευσης.

Η «φαρμακερή» χυλόπιτα

Ο Νένιμος, λοιπόν, έφτιαχνε ένα μείγμα από σιτάλευρο και μπαχαρικά, το έψηνε σαν πίτα και το συνταγογραφούσε σε όσους υπέφεραν από μονόπλευρους έρωτες. Η συνταγή ήταν απλή: τρία πρωινά, με άδειο στομάχι, χωρίς τίποτα άλλο. Τρώγοντας αυτή την πίτα, πίστευαν, θα «ξεριζωνόταν» ο καημός από μέσα τους.

Έτσι, όσοι ερωτευμένοι έτρωγαν τη συγκεκριμένη πίτα για να ξεπεράσουν το άδοξο φλερτ ή την απόρριψη, έλεγαν (ή τους έλεγαν) ότι «έφαγαν χυλόπιτα».

Από γιατροσόφι… σε ατάκα καθημερινότητας

Η χυλόπιτα του Παρθένη μπορεί να μην θεράπευε πραγματικά τον πόνο του έρωτα, κατάφερε όμως να αφήσει ιστορία. Και η έκφραση έμεινε ζωντανή, πιο δυνατή από κάθε γιατρικό.

Σήμερα, η φράση έχει χάσει το θεραπευτικό της υπόβαθρο αλλά παραμένει η πιο αναγνωρίσιμη φράση για την ερωτική απόρριψη. Και, ποιος ξέρει, ίσως αν κάποιος σου ρίξει… χυλόπιτα, να είναι τελικά για καλό!