«Γιγάντιος πίδακας»: Σπάνιο είδος πελώριου κεραυνού καταγράφηκε από το Διάστημα

Είναι ένα σπάνιο είδος ηλεκτρικής εκκένωσης που εκτείνεται σε μήκος δεκάδων χιλιομέτρων: αστροναύτης της NASA στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό κατάφερε να απαθανατίσει έναν «γιγάντιο πίδακα», μια μορφή κεραυνού που σπάνια γίνεται αντιληπτή.

Οι γιγάντιοι πίδακες είναι ένα είδος «Παροδικού Φωτεινού Συμβάντος» (TLE), όπως ονομάζονται οι κεραυνοί που εκδηλώνονται στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Οι συνηθισμένοι κεραυνοί καταγράφονται αντίθετα στην τροπόσφαιρα, το κατώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας όπου εκδηλώνονται τα καιρικά φαινόμενα.

Στις 3 Ιουλίου, η αστροναύτης Νικόλ Άγιερς «πέτυχε μια σπάνια και εντυπωσική μορφή TLC από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό» δήλωσε σε ανακοίνωση της NASA η δρ. Μπούρσου Κοσάρ, κύρια ερευνήτρια του ερευνητικού προγράμματος που μελετά τέτοιου είδους φαινόμενα.

Το ηλεκτρικό τόξο των γιγάντιων πιδάκων εκτείνεται από την κορυφή των νεφών των καταιγίδων, σε ύψος περίπου 20 χιλιομέτρων, μέχρι την ιονόσφαιρα σε ύψος 100 χιλιομέτρων.

Το φαινόμενο συνήθως παρατηρείται μόνο τυχαία, για παράδειγμα από επιβάτες αεροπλάνων ή από επίγειες κάμερες που παρακολουθούν άλλα φαινόμενα.

Οι πίδακες εμφανίζονται όταν οι ατμοσφαιρικές αναταράξεις στα σύννεφα επιτρέπουν στο συσσωρευμένο ηλεκτρικό φορτίο να αποδράσει από την καταιγίδα και να εξαπλωθεί προς το Διάστημα.

Αρχικά, οι ερευνητές είχαν εκτιμήσει ότι η εκκένωση της φωτογραφίας ήταν ένα «sprite», όπως ονομάζεται η συχνότερη μορφή Παροδικών Φωτεινών Φαινομένων. Πρόκειται για σύντομες, χρωματικές λάμψεις που εκδηλώνονται πάνω από τις καταιγίδες στη μεσόσφαιρα, σε ύψος περίπου 50 χιλιομέτρρων.

Σε αντίθεση με τους γιγάντιους πίδακες, οι οποίοι ξεπηδούν από τα σύννεφα και ανεβαίνουν προς τα πάνω, τα sprite εμφανίζονται ανεξάρτητα στην ανώτερη ατμόσφαιρα έπειτα από ισχυρούς κεραυνούς σε μικρότερο ύψος.

Συνήθως έχουν κόκκινο χρώμα και περίπλοκα σχήματα που τα κάνουν να μοιάζουν με μέδουσες, στήλες ή καρότα. Το μήκος τους μπορεί να φτάσει τα δεκάδες χιλιόμετρα,.