Αυτοί είναι οι νικητές του Νόμπελ Φυσικής 2025: Οι ερευνητές που έφεραν τα κβαντικά φαινόμενα στον μακρόκοσμο

Στους επιστήμονες Τζον Κλαρκ, Μισέλ Ντεβορέ και Τζον Μαρτίνις απονεμήθηκε το Νόμπελ Φυσικής 2025 για την ανακάλυψη της μακροσκοπικής κβαντομηχανικής σήραγγας και της κβάντωσης ενέργειας σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα, όπως ανακοίνωσε σήμερα, Τρίτη (10/07/2025), η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών.

«Το φετινό Βραβείο Νόμπελ Φυσικής άνοιξε νέους ορίζοντες για την ανάπτυξη της επόμενης γενιάς κβαντικής τεχνολογίας – από την κβαντική κρυπτογραφία και τους κβαντικούς υπολογιστές έως τους εξαιρετικά ευαίσθητους κβαντικούς αισθητήρες», αναφέρεται σε επίσημη ανακοίνωση της επιτροπής.

Οι τρεις νικητές έχουν την έδρα τους στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Και οι τρεις επιστήμονες πραγματοποίησαν πειράματα με ένα ηλεκτρικό κύκλωμα με τα οποία κατέδειξαν επίπεδα κβαντομηχανικής σήραγγας και κβαντοποίησης της ενέργειας σε ένα αρκετά μεγάλο σύστημα που μπορεί να χωρέσει στην παλάμη, ανέφερε η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών.

BREAKING NEWS
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2025 #NobelPrize in Physics to John Clarke, Michel H. Devoret and John M. Martinis “for the discovery of macroscopic quantum mechanical tunnelling and energy quantisation in an electric circuit.” pic.twitter.com/XkDUKWbHpz

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 7, 2025

Ένα μεγάλο ζήτημα στη φυσική είναι εκείνο του μέγιστου μεγέθους ενός συστήματος που μπορεί να καταδείξει τα αποτελέσματα της κβαντικής μηχανικής.

Η κβαντική μηχανική περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα πράγματα σε απίστευτα μικρές κλίμακες, στο επίπεδο των σωματιδίων, για παράδειγμα, όταν μία μπάλα χτυπάει στον τοίχο και αναπηδά. Το ΑΠΕ – ΜΠΕ αναφέρει πως το βραβείο που ανακοινώθηκε σήμερα ανταμείβει πειράματα της δεκαετίας του 1980 που κατέδειξαν ότι ένα σωματίδιο σε κβαντική κλίμακα μπορεί στην πραγματικότητα να διαπεράσει ένα «φράγμα δυναμικού», μια περιοχή με υψηλότερη ενέργεια ακόμα κι αν η ενέργειά του δεν είναι αρκετή για να το υπερβεί — ένα φαινόμενο που αποκαλείται «φαινόμενο σήραγγας».

Ο γεννημένος στη Βρετανία Κλαρκ είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, στις ΗΠΑ. Ο Μισέλ Ντεβορέ, που έχει γεννηθεί στη Γαλλία, είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Γέιλ και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα, επίσης στις ΗΠΑ, όπου είναι επίσης καθηγητής ο Μαρτίνις.

Την περασμένη χρονιά, το Νόμπελ Φυσικής απονεμήθηκε, σύμφωνα με την deutsche welle στους Τζον Χόπφιλντ και Τζέφρι Χίντον, πρωτοπόρους στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, οι οποίοι συνέβαλαν καθοριστικά στην ανάπτυξη των θεμελίων της μηχανικής μάθησης.

Τα Βραβεία Νόμπελ θεσπίστηκαν από τον Σουηδό εφευρέτη, Άλφρεντ Νόμπελ, ο οποίος απεβίωσε το 1896. Συνοδεύονται από χρηματικό έπαθλο ύψους 11 εκατομμυρίων σουηδικών κορονών – ποσό που αντιστοιχεί σε πάνω από 997.000 ευρώ.

Από το 1901 έως το 2024, έχουν απονεμηθεί 118 Βραβεία Νόμπελ Φυσικής. Από τους συνολικά 227 βραβευθέντες, μόλις πέντε ήταν γυναίκες – ανάμεσά τους και η Μαρί Κιουρί, η οποία τιμήθηκε το 1903, ανοίγοντας τον δρόμο για τις γυναίκες στην επιστήμη.