Ιστορική συμφωνία Ισραήλ και Χαμάς – Τι περιλαμβάνει το σχέδιο για την ειρήνη

Ισραήλ και Χαμάς κατέληξαν σε συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και απελευθέρωση των ομήρων, στο πλαίσιο του σχεδίου του Ντόναλντ Τραμπ, με στόχο τον τερματισμό δύο ετών πολέμου στο παλαιστινιακό έδαφος.

Σύμφωνα με πηγές του Γαλλικού Πρακτορείου, η συμφωνία αναμένεται να υπογραφεί στην Αίγυπτο, έπειτα από τέσσερις ημέρες έμμεσων διαπραγματεύσεων στο Σαρμ ελ-Σέιχ, με τη συμμετοχή διεθνών παραγόντων, μεταξύ των οποίων και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Μέχρι στιγμής δεν έχει ανακοινωθεί η ώρα έναρξης ισχύος της συμφωνίας. Η τοπική υπηρεσία πολιτικής άμυνας ανέφερε ότι συνεχίζονται τα ισραηλινά πλήγματα στη Λωρίδα της Γάζας.

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε ότι θα συγκαλέσει το υπουργικό συμβούλιο για να «επικυρώσει τη συμφωνία και να επαναπατρίσει όλους τους πολύτιμους ομήρους μας». Όπως είπε, «είναι μια μεγάλη ημέρα για το Ισραήλ».

Σε ανάρτησή του στο Truth Social, ο Ντόναλντ Τραμπ ανέφερε πως «ανακοινώνει με υπερηφάνεια ότι το Ισραήλ και η Χαμάς δέχθηκαν και οι δύο την πρώτη φάση» του σχεδίου του. Πρόσθεσε ότι «όλοι οι όμηροι θα απελευθερωθούν πολύ σύντομα και το Ισραήλ θα αποσύρει τα στρατεύματά του από τη Γάζα μέχρι τη συμφωνημένη γραμμή», κάνοντας λόγο για τα πρώτα βήματα προς μια διαρκή ειρήνη.

Μιλώντας στο Fox News, ο Τραμπ εκτίμησε ότι οι όμηροι «θα έχουν επιστρέψει τη Δευτέρα», συμπεριλαμβανομένων και των σορών των νεκρών. Πριν από την ανακοίνωση, γνωστοποίησε ότι θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στη Μέση Ανατολή στο τέλος της εβδομάδας.

Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι προετοιμάζεται να υποδεχθεί τους ομήρους, ενώ παραμένει σε ετοιμότητα για «όλα τα σενάρια». Παράλληλα, κάλεσε τους κατοίκους να μην επιστρέψουν στο βόρειο τμήμα της Γάζας, όπου συνεχίζονται οι επιχειρήσεις.

Η ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων

Πηγή από τη Χαμάς ανέφερε ότι τουλάχιστον 20 από τους 47 εν ζωή ισραηλινούς ομήρους θα απελευθερωθούν με αντάλλαγμα σχεδόν 2.000 Παλαιστινίους κρατουμένους. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η ισραηλινή πλευρά παρουσίασε τους πρώτους χάρτες για την αποχώρηση των στρατευμάτων της, χωρίς να γίνει αναφορά στους νεκρούς ομήρους.

Η Χαμάς επιβεβαίωσε ότι η συμφωνία προβλέπει «το τέλος του πολέμου στη Γάζα».

Μετά την ανακοίνωση, εκδηλώσεις χαράς και συγκίνησης σημειώθηκαν στο Αλ-Μαουάσι, στο νότιο τμήμα της λωρίδας της Γάζας, όπου έχουν καταφύγει δεκάδες χιλιάδες εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι. «Είμαι αληθινά χαρούμενος που ο πόλεμος τελειώνει, αλλά φοβάμαι μια προδοσία», είπε ο Ταρέκ αλ-Φάρα, εκφράζοντας την ελπίδα ότι «ο εφιάλτης θα πάρει τέλος».

Το Κατάρ, ως χώρα μεσολαβητής, επιβεβαίωσε ότι επετεύχθη συμφωνία για «την πρώτη φάση της κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα», η οποία προβλέπει την απελευθέρωση ομήρων και κρατουμένων, καθώς και την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στο παλαιστινιακό έδαφος.

Το σχέδιο Τραμπ και οι προηγούμενες εκεχειρίες

Το σχέδιο Τραμπ, που ανακοινώθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου, προβλέπει κατάπαυση του πυρός, ανταλλαγή ομήρων, σταδιακή αποχώρηση του ισραηλινού στρατού και αφοπλισμό της Χαμάς.

Η Χαμάς αποδέχθηκε την απελευθέρωση των ομήρων, ζητώντας όμως πλήρη αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα, χωρίς να δεχθεί τον αφοπλισμό της. Ο Νετανιάχου επανέλαβε ότι ο στρατός θα παραμείνει στο μεγαλύτερο μέρος της περιοχής και ότι η Χαμάς πρέπει να αφοπλισθεί.

Δύο προηγούμενες εκεχειρίες, τον Νοέμβριο του 2023 και στις αρχές του 2025, είχαν οδηγήσει σε ανταλλαγές ομήρων και κρατουμένων, προτού καταρρεύσουν.

Οι απώλειες του πολέμου

Η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 προκάλεσε τον θάνατο 1.219 ανθρώπων, κυρίως αμάχων, σύμφωνα με στοιχεία του Γαλλικού Πρακτορείου. Από τους 251 απαχθέντες, 47 εξακολουθούν να κρατούνται στη Γάζα, εκ των οποίων τουλάχιστον 25 είναι νεκροί.

Σε αντίποινα, το Ισραήλ εξαπέλυσε στρατιωτική εκστρατεία που, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς, στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 67.183 ανθρώπους, στην πλειονότητά τους αμάχους.

Ο ΟΗΕ έχει κηρύξει κατάσταση λιμού σε τμήμα της Γάζας, ενώ ερευνητές του υποστηρίζουν ότι το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία — κατηγορία που το Τελ Αβίβ απορρίπτει κατηγορηματικά.