Ανθρωποι της μουσικής απαντούν: Tι κάνει ένα τραγούδι διαχρονικό;

Ποιο είναι το βασικό συστατικό για να γράψει κανείς τραγούδια που θα είναι διαχρονικά; Που αγαπούν οι άνθρωποι κάθε γενιάς, που επηρεάζουν το κοινό και συνεχίζουν να το κάνουν δεκαετίες μετά;

Είναι η μελωδία, οι στίχοι, η φωνή ή μήπως η τύχη; 

Ο Matt Daniels, ερευνητής, προσπάθησε με τη βοήθεια του Spotify να ανακαλύψει αν υπάρχει κάποια νόρμα επάνω στην οποία πατά κάποιος για να γράψει επιτυχία. Όμως αποδείχτηκε πολύ δύσκολο. Όπως αναφέρει, κάθε δεκαετία έχει διαφορετικά στοιχεία και τρομερές διαφορές στο ύφος. Και επίσης, παρά τα βραβεία (π.χ. Grammy) που μπορεί να πάρει ένα τραγούδι, δεν σημαίνει πως θα μείνει στη μνήμη του κοινού, παρά την τεράστια εμπορική επιτυχία του.

Επίσης, όταν ένα τραγούδι σήμερα κάνει επιτυχία, έχει ένα ελλάττωμα σε σχέση με τα τραγούδια του παρελθόντος. Είναι, όπως λέει ο Matt Daniels, «σαν να έχει κάνει συμφωνία με τον Διάβολο», αφού το τραγούδι θα παιχτεί τόσο πολύ από όλα τα μέσα, και θα γνωρίσει τόσο γρήγορα τεράστια επιτυχία, που στο τέλος θα έχει ακουστεί τόσο πολύ, που θα κορεστεί γρήγορα. 

Ακόμη, άλλο χαρακτηριστικό της νέας γενιάς τραγουδιών, με τη συστηματική χρήση του διαδικτύου, είναι πως, τώρα πια, τα τραγούδια έχουν μονίμως δεύτερες ευκαιρίες για να αναπτυχθούν και να αγαπηθούν από το κοινό, και όχι μάλιστα με τη μία, αλλά σταδιακά, σε βάθος χρόνου. Το τραγούδι «Υoung And Beautiful» της Lana Del Rey και το «Do I Wanna Know» των Arctic Monkeys έκαναν επιτυχία πιο αργά σε σχέση με άλλα τραγούδια. Είναι μάλιστα σε αριθμούς το ίδιο επιτυχημένα με το «Get Lucky», που ακούγαμε συνέχεια, παντού, από την πρώτη μέρα! ¶λλοτε, έγιναν διαχρονικά τραγούδια τα οποία δεν ήταν μεγάλες επιτυχίες όταν πρωτοβγήκαν. 

Η Crystal Gayle, η πρώτη country τραγουδίστρια/μουσικός, με αναρίθμητα νούμερο 1 και πολλά πλατινένια άλμπουμ, όταν ρωτήθηκε για το τι κάνει ένα τραγούδι διαχρονικό, δεν είχε τη μαγική συνταγή. «Είναι απλώς καλή μουσική. Δεν είναι μια κατηγορία μουσικής».

Η διαδικασία τού να γράψει κανείς ένα διαχρονικό κομμάτι διαφέρει πολύ από τις μεθόδους παραγωγής ενός χιτ. Συνήθως, ανάλογα την εποχή, υπάρχουν χαρακτηριστικά που κάνουν ένα μάλλον βαρετό τραγούδι να γίνεται πιασάρικο. Όπως γράφει στο βιβλίο του «Future Hit DNA» ο Jay Frank, υπάρχουν ένα σωρό κόλπα για να αγαπήσει κανείς γρήγορα το τραγούδι σου, όπως οι μικρές εισαγωγές, που είναι ιδανικές για το ραδιόφωνο. Αυτό μπορεί να παράγει μια επιτυχία, μπορεί όμως να είναι αρκετό για να κάνει ένα τραγούδι διαχρονικό;

Στην έρευνα του Matt Daniels, οι αριθμοί έδειξαν πως ο Eminem, παρόλο που πλέον δεν κάνει επιτυχίες, είχε γράψει το «Lose Yourself», το οποίο μέχρι και σήμερα παραμένει πρώτο στην αναζήτηση – στις επόμενες γενιές.  O Jay-Z έχει πει: «Όταν ακούτε ένα διαχρονικό τραγούδι, το καταλαβαίνετε αμέσως, μπορείτε να θυμηθείτε πού ήσασταν όταν το πρωτοακούσατε. Παίρνει τα συναισθήματα της στιγμής και το κρατάει για τα επόμενα χρόνια. Ξεπερνά τον χρόνο . Ένα σπουδαίο τραγούδι έχει όλα τα βασικά στοιχεία –μελωδία, συγκίνηση, μια φράση που θα αφήσει εποχή– και κρύβει από πίσω μια σπουδαία παραγωγή. Σκεφτείτε το «Bohemian Rhapsody», από τους Queen. Αυτό το τραγούδι τα είχε όλα –διαφορετικές μελωδίες, όπερα, RnB, ροκ– και μπόρεσε να παντρέψει όλα αυτά τα διαφορετικά είδη με έναν αυθεντικό τρόπο».

Η αλήθεια ακόμη ερευνάται. Και αν ακούτε τώρα ένα τραγούδι που θεωρείτε πως θα μείνει για πάντα στο μυαλό των ακροατών, κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει, παρά μόνο ο χρόνος.

Τι κάνει λοιπόν ένα τραγούδι διαχρονικό; Ρωτήσαμε ανθρώπους της μουσικής για μια δεύτερη και μια τρίτη γνώμη, μιας και οι επιστήμονες ακόμη το ερευνούν.

Joey, τραγουδιστής/τραγουδοποιός

«Η αλήθεια του! Ο κόσμος λειτουργεί ενστικτωδώς, οπότε αν αυτός που το έγραψε έχει όντως κάτι να πει, τότε το τραγούδι θα μείνει! Έτσι κι αλλιώς, οι εποχές αλλάζουν, αλλά όσο υπάρχει ο έρωτας και ο πόλεμος... το timing θα είναι πάντα σωστό! ».

Monsieur Minimal, τραγουδιστής/τραγουδοποιός

«Ένα τραγούδι το κανει διαχρονικό η ταυτόχρονη και μαζική αγάπη του κοινού από περισσότερες από μία γενιές, έτσι ώστε αυτό να ταξιδεύει στο μέλλον και κάθε φορά να αφήνει αίσθηση στους νέους ακροατές ίδια με αυτήν της πρώτης αναπαραγωγής του».

Εύη Ορφανίδου, ραδιοφωνική παραγωγός V FΜ 91.1

«Δεν είναι ούτε ο στίχος, ούτε η μουσική, ούτε ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Δεν είναι καν η ποιότητα που το χαρακτηρίζει (όπως αυτή ορίζεται από τον καθένα μας). Είναι όλα μαζί και, κυρίως, είναι το συναισθηματικό παιχνίδισμα που δημιουργεί. Διαχρονικό είναι το τραγούδι που αγγίζει την ψυχή, το μυαλό και το σώμα σου. Είναι αυτό που στα 15 σου σε κάνει να ερωτευτείς και στα 60 σου να αναπολείς. Αυτό που θα σιγοτραγουδήσεις τις στιγμές της μοναξιάς σου ή θα το... ερμηνεύσεις κρατώντας μία βούρτσα στο χέρι. Είναι το τραγούδι του οποίου θα ξεχάσεις –πιθανότατα– τους στίχους, αλλά δεν θα ξεχάσεις ποτέ το φτερούγισμα που προκαλεί στην καρδιά σου. Τελικά, αυτό που καθιστά ένα τραγούδι διαχρονικό είναι η ειλικρινής συμμαχία μεταξύ των συντελεστών του και η μαγική αποδοχή από το κοινό».

Nίκος Περέτ, ραδιοφωνικός παραγωγός Imagine 89.7

«Διαχρονικό κάνουν ένα τραγούδι τα βιώματα, τα συναισθήματα και τα ανεκπλήρωτα του σύνθετη... που θα μπορούσαν και θα θέλαμε να είναι δικά μας».

Mαρίνα Μπίκου, ραδιοφωνική παραγωγός/δημοσιογράφος Metropolis/Metrosport

«Διαχρονικό γίνεται  ένα κομμάτι όταν μιλάει στην καρδιά σου. Αρχικά και αναπόφευκτα,  σου θυμίζει πρόσωπα, καταστάσεις, συναισθήματα. Έπειτα, γίνεται υποσυνείδητα ένα με αυτά και σε συντροφεύει πάντα όταν ταξιδεύεις στο παρελθόν σου. Ο καιρός περνάει κι ίσως  ξεχάσεις τι ακριβώς συνέβη τότε, ποτέ όμως δεν θα ξεχάσεις πώς ένιωσες. Ένα διαχρονικό κομμάτι είναι η συντροφιά σου στο συναίσθημα. Φέρνει εύκολα το δάκρυ στη λύπη, τον χορό στη χαρά. Η καθημερινή μας λύτρωση».