Ανατροπή δυνάμεων Ελλάδας‑Τουρκίας στο Αιγαίο

Ανατροπή στο συσχετισμό δυνάμεων στο Αιγαίο δημιουργεί το εξοπλιστικό ράλι της Τουρκίας και η ταυτόχρονη περικοπή αμυντικών δαπανών της Ελλάδας.

Η Άγκυρα έχει δρομολογήσει την αγορά 100 μαχητικών F-35, η Αθήνα πιέζεται από τους δανειστές να περικόψει κατά 400 εκατ. τις αμυντικές δαπάνες. Μέσα σε αυτό το άκρως ανησυχητικό κλίμα, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Ομπάμα, τέθηκε το θέμα για στρατιωτική ενίσχυση.

Η τουρκική Πολεμική Αεροπορία προκαλεί και πάλι πάνω από ελληνικά νησιά, με αποτέλεσμα να έχουν ξεκινήσει σκληρές αερομαχίες μεταξύ ελληνικών και τουρκικών μαχητικών, ενώ η Άγκυρα ανακοινώνει νέα αγορά «μαμούθ» υπερσύγχρονων μαχητικών αεροσκαφών, τα οποία παρά το γεγονός ότι προέρχονται από ένα πρόγραμμα που δημιουργεί πονοκέφαλο στις ΗΠΑ, δίνουν μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη στους Τούρκους.

Μέσα σε αυτό το ασαφές και άκρως ανησυχητικό κλίμα ο Δήμος Βερύκιος έγραψε στο Έθνος της Κυριακής ότι η Αθήνα την περασμένη Τρίτη ζήτησε στρατιωτική βοήθεια από τις ΗΠΑ κατά την εδώ επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα.

Η ελληνική πλευρά ζήτησε να μην αποχωρήσει το ΝΑΤΟ και κυρίως οι αμερικανικές αεροναυτικές δυνάμεις από την ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου αλλά και να παραχωρηθεί στην Ελλάδα στρατιωτικό υλικό που αποσύρεται από τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις.

Ανησυχία στην Αθήνα για την απόφαση της Τουρκίας να προμηθευτεί αεροσκάφη 5ης γενιάς τύπου F-35

Η Αθήνα ανησυχεί, καθώς νέα δεδομένα διαμορφώνονται στην ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο με την απόφαση της Τουρκίας να προμηθευτεί επιπλέον 24 μαχητικά αεροσκάφη 5ης γενιάς τύπου F-35. Οπως αποκάλυψε, το υπουργείο Αμυνας της Τουρκίας έλαβε εντολή να προμηθευτεί 24 F-35 έως το 2018, καθώς επίσης η Τουρκία συμμετέχει από την αρχή στο πρόγραμμα (Joint Strike Fighter) που θα την οδηγήσει στην αντικατάσταση των περισσοτέρων από τα αεροσκάφη 3ης γενιάς που διαθέτει ο τουρκικός στόλος.

Στόχος της Τουρκίας είναι η προμήθεια συνολικά εκατό και πλέον F-35 με σκοπό την αντικατάσταση του στόλου των F-4 και F-16, ενώ παράλληλα ως συμπαραγωγός χώρα φιλοδοξεί έως το 2023 να αναπτύξει ένα αμιγώς τουρκικό μαχητικό. Άλλωστε είναι γνωστό ότι γιγαντώνεται μέρα με τη μέρα η τουρκική πολεμική μηχανή που πλέον αναδεικνύεται σε υπολογίσιμη περιφερειακή δύναμη στα εξοπλιστικά.

Το σχέδιο του πρόεδρου της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι ξεκάθαρο και προβλέπει την ανάπτυξη της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, που θα καταστήσει τη χώρα αυτάρκη σε εξοπλισμούς μέχρι το 2023, όταν θα συμπληρώνονται τα 100 χρόνια από την ίδρυση του σύγχρονου τουρκικού κράτους.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός ανακοίνωσε επιπλέον ότι οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται για την αγορά πυραύλων εδάφους αέρος μεγάλου βεληνεκούς, ένα συμβόλαιο το ύψος του οποίου υπολογίζεται σε σχεδόν 3 δισ. ευρώ.

Οι κατευθυνόμενοι Stand-off πύραυλοι SOM που θα χρησιμοποιηθούν στα F-35 θα κατασκευάζονται στην Τουρκία. Ο εν λόγω πύραυλος με την κωδική ονομασία SOM-J έχει σχεδιαστεί στην Τουρκία.

Η Ελλάδα ζήτησε από τον Ομπάμα την παραχώρηση παλαιού αμερικανικού υλικού

Το νέο εξοπλιστικό πακέτο της Τουρκίας προκαλεί ανησυχία στην Αθήνα, καθώς η Ελλάδα στην παρούσα φάση δεν έχει οικονομική δυνατότητα ούτε καν να προχωρήσει στον εκσυγχρονισμό του υπάρχοντος στόλου (F-16 και Mirage 2000). Ωστόσο ακόμη και αν η Ελλάδα μπορούσε οικονομικά και αποφάσιζε σήμερα να προμηθευθεί F-35, θα έπρεπε να είχε την έγκριση του αμερικανικού Κογκρέσου, αν και αυτή τη στιγμή το κόστος για την αγορά και μόνο ενός F-35 ανέρχεται στα 100 εκατ. δολάρια. Επομένως μόνο μία μοίρα (15-20 αεροσκάφη) κοστίζει περί τα 2 δισ. ευρώ.

Ωστόσο στο ΓΕΑ υπολογίζουν ότι το 2021-22, οπότε η πρώτη μοίρα τουρκικών F-35 θα είναι πλήρως επιχειρησιακή, η Ελλάδα θα μπορεί να αντιπαρατάξει τα αναβαθμισμένα F-16, κόστος το οποίο υπολογίζεται σε περίπου 1,7 δισ. ευρώ.

Πάντως ο υπουργός Άμυνας Π. Καμμένος εμφανίζεται προβληματισμένος ως προς τον εκσυγχρονισμό των F-16. Δημοσίως έχει εκφράσει την ανάγκη «εκσυγχρονισμού της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας» με την απόκτηση «ενός ανάλογου συστήματος» με εκείνο που θα αποκτήσει η Τουρκία, εννοώντας σαφώς ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αποκτήσει F-15 για να αντιμετωπίσει τα F-35 της Τουρκίας. Το εξοπλιστικό ράλι της Τουρκίας δεν περιορίζεται στους αιθέρες, καθώς αποφασίστηκε επίσης να προχωρήσουν και ορισμένα προγράμματα που αφορούν το Πολεμικό Ναυτικό, την κυβερνοάμυνα και τον στρατό ξηράς.

Πριν από μερικά χρόνια, κατά την απόσυρση των αμερικανικών φρεγατών τύπου «Oliver Hazard Perry», είχε απορριφθεί το ενδεχόμενο προμήθειας ορισμένων εξ αυτών. Ομως η Τουρκία, παρέλαβε οκτώ από τις ΗΠΑ. Πλέον επανέρχεται αυτό το σενάριο, ενώ στην Αθήνα διερευνούν τις πιθανότητες η Ουάσιγκτον να είναι διατεθειμένη να προχωρήσει στην αποδέσμευση κάποιου αντιτορπιλικού κλάσης «Arleigh Burke», τα οποία είναι πολύ πιο σύγχρονα από τις «Oliver Hazard Perry».

Το θέμα ετέθη κατά την εδώ επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου, ο οποίος επέδειξε προθυμία να βοηθήσει την Αθήνα στον τομέα των εξοπλισμών, με την παραχώρηση παλαιού αμερικανικού υλικού.

Η Τουρκία τις τελευταίες δεκαετίες έχει σαφώς αριθμητική υπεροχή έναντι της Ελλάδας σε διάφορους στρατιωτικούς τομείς, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις διαθέτει και ποιοτική υπεροχή. Ωστόσο, όπως παρατηρεί ο Αρίστος Αριστοτέλους, αναλυτής του Κυπριακού Κέντρου Στρατηγικών Μελετών, «με εξαίρεση το ανθρώπινο δυναμικό, η τουρκική πλεονεκτική θέση δεν είναι ούτε συντριπτική ούτε και προεξοφλεί ότι θα είναι υπέρ της το αποτέλεσμα μιας μεταξύ τους ενδεχόμενης αναμέτρησης στον ελληνοτουρκικό χώρο». Ομως όπως επισημαίνει ο συγκεκριμένος αναλυτής, οι δραστικές περικοπές στους αμυντικούς προϋπολογισμούς της Ελλάδας και οι επιδράσεις τους στις Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας τείνουν να διαβρώσουν ανησυχητικά αυτή τη σχέση έναντι της Τουρκίας.

Ο συσχετισμός δυνάμεων Ελλάδας-Τουρκίας

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Έθνους της Κυριακής συσχετισμό δυνάμεων στον τομέα των αρμάτων μάχης, για κάθε 1 ελληνικό άρμα αναλογούν 1,7 τουρκικά. Η Τουρκία διαθέτει 2.500 άρματα και η Ελλάδα 1.340.

Στα Τεθωρακισμένα Οχήματα Μεταφοράς Προσωπικού (Μ113Α1/Α2 και Μ577) οι αναλογίες είναι 2,2 τουρκικά για κάθε 1,9 ελληνικά.

Η Τουρκία διαθέτει 7.800 πυροβόλα και η Ελλάδα 3.600. Ωστόσο διαφορετική είναι η εικόνα σχετικά με τα αντιαρματικά (αυτοκινούμενα και φορητά), όπου η Ελλάδα παρουσιάζεται περισσότερο ενισχυμένη από την Τουρκία, παρότι η δεύτερη συνεχίζει να υπερτερεί ελαφρώς.

Επίσης τα τελευταία έτη αυξήθηκε ο στόλος των ελικοπτέρων κατά 17 στην Ελλάδα φθάνοντας στα 162 και στην Τουρκία αυξήθηκε κατά 21 φθάνοντας στα 292.

Στο Ναυτικό η Τουρκία 13 υποβρύχια και η Ελλάδα 11. Η Ελλάδα διαθέτει 13 φρεγάτες και η Τουρκία 16. Η Ελλάδα διαθέτει 12 κανονιοφόρους, 15 πυραυλακάτους, 5 αρματαγωγά, 3 πλοία ταχείας μεταφοράς ZUBR και 3 πλοία ταχείας υποστήριξης. Η Τουρκία, από την άλλη, διαθέτει 8 κορβέτες, 23 πυραυλακάτους, 33 αποβατικά και 2 πλοία γενικής υποστήριξης.

Η Ελλάδα διαθέτει 237 μαχητικά και η Τουρκία 300. Επίσης η Ελλάδα διαθέτει 23 μεταφορικά αεροσκάφη (C-160, Herculesκαι Spartan) και 31 ελικόπτερα ελαφρά και μέσου τύπου, ενώ η Τουρκία διαθέτει 86 μεταφορικά αεροσκάφη (C-27, Herculesκαι Spartan) και 40 ελικόπτερα. Επιπλέον η τουρκική Πολεμική Αεροπορία διαθέτει 7 αεροσκάφη ιπτάμενου ανεφοδιασμού.

Στην αεροπορική άμυνα η Ελλάδα παρουσιάζεται σε καλύτερη θέση με τους αμερικανικούς Patriot και τους ρωσικούς S-300 και PMU-1, ενώ η Τουρκία διαθέτει τους MIM-23 Hawk ΜΙΜ-Nike Hercules.

Ομως όπως επισημαίνει ο Κύπριος αναλυτής Αρίστος Αριστοτέλους, που σημειωτέον χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης στο ΓΕΕΘΑ παρότι η Τουρκία αποτελεί μια αρκετά αξιόλογη στρατιωτικά χώρα στην περιοχή, οι στρατιωτικές της ικανότητες δεν της παρέχουν τη δυνατότητα είτε για προβολή αποτελεσματικής ισχύος είτε για να στηρίξει αξιόπιστα μια τέτοια εξωτερική πολιτική.