Η ιστορία του προφυλακτικού
Από τα έντερα ζώων στο καουτσούκ.
Γράφει η ΔΑΦΝΗ ΤΣΑΡΤΣΑΡΟΥ
Τα προφυλακτικά είναι μαζί μας εδώ και χιλιάδες χρόνια, αλλά τα αυθεντικά προφυλακτικά πιθανότατα δεν ήταν και τόσο σωστά για ασφαλές σeξ.
Αν και για την κατασκευή τους έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν: κέλυφος χελώνας, έντερο ζώων και λινό, ήταν η ανακάλυψη του βουλκανισμένου καουτσούκ (λάτεξ) από τον Charles Goodyear το 1839 που έφερε τα προφυλακτικά στο ευρύ κοινό.
Τα πρώτα προφυλακτικά
Η πρώτη αποδεδειγμένη χρήση προφυλακτικού στην Ευρώπη ήταν το 1564 από τον ανατόμο Fallopia (ο οποίος έδωσε και το όνομά του στις σάλπιγγες). Τον 16ο αιώνα τα προφυλακτικά χρησιμοποιούνταν κυρίως για την πρόληψη των ΣΜΝ. Η σύφιλη, για παράδειγμα, ήταν συχνά θανατηφόρα και ταλάνιζε την Ευρώπη για περισσότερα από 300 χρόνια. Με την ανακάλυψη των σπερματοζωαρίων, όμως, τον 17ο αιώνα, η Εκκλησία εξοργίστηκε με τη χρήση φραγμών που εμποδίζουν τη σύλληψη.
Μέχρι τον 18ο αιώνα, η φήμη του προφυλακτικού μεταξύ των ιατρικών επαγγελματιών είχε σταθεροποιηθεί ως καθημερινό εργαλείο για τις πόρνες και τους ανήθικους. Παρόλα αυτά, αποδείχθηκαν αρκετά δημοφιλή μεταξύ των ανώτερων και μεσαίων στρωμάτων. Οι εργατικές τάξεις απέκτησαν τελικά πρόσβαση στα προφυλακτικά τον 19ο αιώνα, χάρη στην ανακάλυψη του λάτεξ από τον Goodyear το 1839.
Στην Ιαπωνία και την Κίνα, τα προφυλακτικά χρησιμοποιούνταν πριν από τον 15ο αιώνα. Στην Ιαπωνία, τα προφυλακτικά κατασκευάζονταν από κέλυφος χελώνας και αργότερα από λεπτό δέρμα. Στην Κίνα κατασκευάζονταν από λαδωμένο χαρτί ή έντερα αρνιού. Δε διέφεραν πολύ από τα προφυλακτικά στην Ευρώπη του 18ου αιώνα, τα οποία ήταν κατασκευασμένα από λινό ή έντερα ζώων. Συχνά ήταν σε ένα μέγεθος και έπρεπε να βυθιστούν σε νερό πριν από τη χρήση. Η αγορά των προφυλακτικών τον 18ο αιώνα κυριαρχούνταν από δύο ανταγωνιστές, την Mrs. Phillips και τη Mrs. Perkins, αλλά υπήρχε μια «απλή» συνταγή για να φτιάξεις το δικό σου στο σπίτι, αν είχες τόσο διάθεση.
Τα γυναικεία προφυλακτικά
Η Marie Stopes, μια ακτιβίστρια για τον έλεγχο των γεννήσεων του 20ου αιώνα και υποστηρίκτρια της θετικής ευγονικής, προώθησε ένα από τα πρώτα γυναικεία προφυλακτικά το 1923. Ήταν κατασκευασμένο από χοντρό, λάτεξ με ατσάλινο χείλος πηνίου. Όπως και άλλα αντισυλληπτικά από καουτσούκ εκείνη την εποχή, μπορούσε να πλυθεί και να επαναχρησιμοποιηθεί. Το πρώτο σύγχρονο γυναικείο προφυλακτικό κυκλοφόρησε το 1993 και από την αρχή αντιμετώπισε πρόβλημα δημοσίων σχέσεων. Οι γυναίκες ντρέπονταν να τα χρησιμοποιήσουν, ενώ δεν υπήρχε καμία ενημέρωση σε σχέση με αυτά, αντ' αυτού συχνά γελοιοποιούνταν από τα μέσα ενημέρωσης. Το 1998 τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν. Ο κατασκευαστής Wisconsin Pharmacal έλαβε μια αναφορά από τη Ζιμπάμπουε υπογεγραμμένη από 30.000 γυναίκες που ζητούσαν να διατεθεί το προφυλακτικό στη χώρα τους. Καθώς ο ανεπτυγμένος κόσμος το χλεύαζε, ο αναπτυσσόμενος κόσμος το είχε ανάγκη. Σε μέρη όπου οι γυναίκες είχαν μικρή πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη και ελάχιστη σωματική ασφάλεια, ένα προφυλακτικό που ελεγχόταν από τις ίδιες τις γυναίκες, μπορούσε να τοποθετηθεί πολλές ώρες πριν από το σeξ και να επαναχρησιμοποιηθεί με ασφάλεια.
Προέλευση της λέξης "condom (=προφυλακτικό)"
Από πού προήλθε το όνομα «condom», κανείς δεν ξέρει. Θα μπορούσε να προέρχεται από μια πόλη της Γαλλίας. Θα μπορούσε να έχει πάρει το όνομά του από έναν γιατρό του βασιλιά Καρόλου Β'. Θα μπορούσε να προέρχεται από τη λατινική γλώσσα. Δεν υπάρχει πραγματική συμφωνία για την ετυμολογία του. Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι το «condom» γράφτηκε για πρώτη φορά σε ένα ποίημα το 1706 και, αργότερα, το «condon» εμφανίστηκε σε ένα λογοτεχνικό περιοδικό το 1709. Τον υπόλοιπο καιρό, το ταπεινό προφυλακτικό ήταν γνωστό με πολλά διαφορετικά ονόματα, όπως π.χ. όπως η ανδρική θήκη, τα γάντια, η πανοπλία, το αγγλικό παλτό ιππασίας, το γαλλικό γράμμα και η μηχανή.