Το κλεμμένο «νησί της ντροπής» των Αμερικάνων

Ο μικρός εξωτικός παράδεισος του Ινδικού Ωκεανού, όπου λειτουργεί πλέον ως η μεγαλύτερη στρατιωτική βάση των Αμερικανών εκτός ΗΠΑ, μπήκε μόλις στον δημόσιο λόγο, από τη θεωρία συνωμοσίας που θέλει την τραγική Πτήση MH370 των Μαλαισιανών Αερογραμμών να κατευθύνθηκε εκεί.

Κι αυτό, γιατί τα χρονικά του Ντιέγκο Γκαρσία μοιάζουν πράγματι με συνωμοσιολογικό σενάριο, καθώς η ζοφερή πραγματικότητα ξεπερνά πολλές φορές τον σκοτεινό νου όσων βλέπουν απόκρυφες ιστορίες παντού!

Η ατόλη της Μικρονησίας λοιπόν, στην καρδιά του Ινδικού Ωκεανού, είναι επισήμως βρετανικό έδαφος –ντροπιαστικό κληροδότημα από την αποικιοκρατική εποχή της πάλαι ποτέ αυτοκρατορίας– και στεγάζει ναυτική και αεροπορική βάση των ΗΠΑ. Όχι όμως απλά μια από τις πολλές των Αμερικανών στον κόσμο, αλλά το μεγαλύτερο –και πάνοπλο– στρατιωτικά και επιχειρησιακά κέντρο των ΗΠΑ εκτός αμερικανικού εδάφους.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, καθώς η ιστορία του Ντιέγκο Γκαρσία περιλαμβάνει εκτοπίσεις του ντόπιου πληθυσμού, δικαστικές διαμάχες των κατοίκων του με τη βρετανική κυβέρνηση, αλλά και τη σύγχρονη στρατιωτική ιστορία των ΗΠΑ, καθώς από 'δω έχουν ξεκινήσει οι αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές στα θέρετρα πολέμου του Περσικού Κόλπου και στα πρόσφατα χαρακώματα Ιράκ και Αφγανιστάν.

Η ιστορία και ο εκτοπισμός του γηγενούς πληθυσμού

Ο κοραλλιογενής παράδεισος με τα κρυστάλλινα νερά και τους φοίνικες που φτάνουν ως τις κατάλευκες παραλίες, μπήκε για πρώτη φορά στο στόχαστρο των Δυτικών, όταν ο Ισπανός εξερευνητής Diego Garcia de Moguer το ανακάλυψε τον 16ο αιώνα και το διεκδίκησε για λογαριασμό των Ισπανών, δανείζοντάς του, φυσικά, το όνομά του.

Ο κόσμος άκουσε για πρώτη φορά την ύπαρξή του πριν από 10 χρόνια περίπου, όταν οι αναφορές για χρήση του ως εναλλακτικού Γκουαντάναμο από την Αμερική έκαναν το γύρο του κόσμου: στο Ντιέγκο Γκαρσία κρατήθηκαν πράγματι και βασανίστηκαν φερόμενοι τρομοκράτες από την πανταχού παρούσα CIA.

Μεταξύ 1814 και αρχών της δεκαετίας του 1960, το νησάκι ήταν επισήμως έδαφος του Μαυρικίου και τότε ήταν που το διεκδίκησαν οι Βρετανοί, ενσωματώνοντάς το στο νεοσύστατο Βρετανικό Έδαφος του Ινδικού Ωκεανού (British Indian Ocean Territory). Ο λόγος, κάτι παραπάνω από προφανής: όντας στην καρδιά του Ψυχρού Πολέμου και σε στρατηγικό σημείο, φάνταζε ιδανικό για τις κοινές πολεμικές επιχειρήσεις Βρετανών και Αμερικανών.

Το Ντιέγκο Γκαρσία ήταν μάλιστα το μόνο κατοικημένο νησάκι του αρχιπελάγους Τσαγκός, αυτό δεν εμπόδισε όμως τους Βρετανούς να λειτουργήσουν για άλλη μια φορά ως αποικιοκράτες και να εκδιώξουν τον γηγενή πληθυσμό από τη σύγχρονη αποικία τους.

Στη δεκαετία του '60 λοιπόν, στον κολοφώνα του Ψυχρού Πολέμου, η κυβέρνηση του Χάρολντ Γουίλσον, θέλοντας να διαπραγματευτεί στρατηγικά με τις ΗΠΑ ως ισότιμος εταίρος, αποφάσισε να κάνει την κίνηση–ματ: να τους παρέχει δηλαδή την ιδανική τοποθεσία για την ανάπτυξη στρατιωτικής βάσης στην περιοχή, καθώς ο πόθος των Αμερικανών για έλεγχο του Ινδικού Ωκεανού και στενότερο μαρκάρισμα της Σοβιετικής Ένωσης ήταν διακαής. Τίποτα δεν ήταν πιο κατάλληλο από το παρθένο νησί των 17 τετραγωνικών μιλίων γης από κοράλλια και άμμο, καταμεσής του Ινδικού Ωκεανού.

Η βρετανική κυβέρνηση το μισθώνει λοιπόν στους Αμερικανούς και παίρνει αντίτιμο ένα σωρό καλούδια: οικονομικά προνόμια και αθρόα χρηματοδότηση για το βρετανικό πρόγραμμα υποβρυχίων Polaris. Όσο για τον εκτοπισμένο πληθυσμό της ατόλης, τους Τσαγκοσιανούς (μια ενοχλητική λεπτομέρεια στα σχέδια Βρετανών–Αμερικανών δηλαδή) εκτοπίστηκαν με αδειανά τα χέρια. Ούτε μια αποζημίωση, για τα μάτια του κόσμου.

Από τα τέλη του '60 λοιπόν, μπήκε μπροστά ένα ζοφερό σχέδιο εκκένωσης του νησιού, που ξεπερνά ακόμα και τη νοσηρότερη φαντασία. Όσοι κάτοικοι εγκατέλειπαν το σπίτι τους για προμήθειες στα γειτονικά νησιά ή αναζήτηση ιατρικών υπηρεσιών, έβλεπαν στην επιστροφή τους την πόρτα κλειστή: οι Βρετανοί τους απαγόρευαν να γυρίσουν στα σπίτια τους!

Μέχρι το 1973, όλοι οι κάτοικοι της ξεχασμένης αυτής ατόλης, απόγονοι των σκλάβων που είχαν μεταφερθεί εδώ για να δουλέψουν στις φυτείες καρύδας, είχαν μεταφερθεί με τη βία αλλού, στις παραγκουπόλεις του Μαυρίκιου, τις φτωχογειτονιές των Σεϋχελλών και τις εργατικές κατοικίες της Βρετανίας, αφήνοντάς τους να παλεύουν πια με τη φτώχεια και την ανέχεια του ξεριζωμού, κάτι που συνεχίζει να υφίσταται ακόμα και σήμερα.

Στο διεθνές δίκαιο υπάρχει όρος γι' αυτό, «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» το λέμε και οι ένοχοι τιμωρούνται συνήθως. Εδώ και 4 δεκαετίες, οι κάτοικοι του Ντιέγκο Γκαρσία, που έχουν σήμερα βρετανική υπηκοότητα και 1.000 περίπου από αυτούς έχουν φτιάξει μια μικρή κοινότητα στο Σάσεξ, παλεύουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, με τη δικαστική τους διαμάχη με τη βρετανική κυβέρνηση –που εξελίσσεται σε βρετανικά δικαστήρια– να μοιάζει συχνά με παρωδία. Τραγική παρωδία βέβαια, καθώς η Βρετανία έχει κηρύξει πλέον τον τόπο θαλάσσιο καταφύγιο, στην προσπάθειά της να εμποδίσει την επιστροφή των αυτοχθόνων.

Η αμερικανική βάση και ο γεωστρατηγικός της ρόλος

Ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» που έχει κηρύξει η Αμερική μοιάζει βέβαια σημαντικότερη υπόθεση για τους ίδιους από τον ξεριζωμό τόσων ανθρώπων από την παραδοσιακή τους εστία. Η στρατιωτική βάση που καταλαμβάνει σήμερα τα σπίτια των γηγενών θεωρείται από τον αμερικανικό στρατό ως η πλέον στρατηγική στην οικουμένη για τα συμφέροντά τους, γι' αυτό και όσα εκτυλίσσονται εκεί καλύπτονται από ακόμα μεγαλύτερη μυστικότητα από τη συνήθη υπερβολική που συναντάμε σε άλλα αμερικανικά project.

Η τεράστια βάση λειτουργεί σήμερα ως σπίτι για διάφορες στρατιωτικές επιχειρήσεις, που περιλαμβάνουν από πάνοπλες ναυτικές και αεροπορικές εγκαταστάσεις μέχρι και απόρρητη φυλακή της CIA για την ανάκριση υπόπτων τρομοκρατίας.

Η δημοσιοποίηση της τραγικής συνεργασίας Βρετανών και Αμερικανών να διώξουν τους κατοίκους για την προάσπιση των συμφερόντων τους αποδεικνύει εξάλλου στην πράξη το πώς οι ΗΠΑ έχουν σφυρηλατήσει μια νέου είδους αυτοκρατορία, που κυριεύει διακριτικά τον πλανήτη μέσω εκατοντάδων στρατιωτικών βάσεων στις γωνιές της οικουμένης. Τις οποίες βέβαια κανείς δεν παίρνει μυρωδιά. Ποιος να λογαριάσει εξάλλου τον ανθρώπινο πόνο και πώς να τον βάλει πάνω από τα κελεύσματα των γερακιών της εξωτερικής πολιτικής;

Η ναυτική/αεροπορική βάση των ΗΠΑ (και σταθμός ανεφοδιασμού των βρετανικών επιχειρήσεων) φιλοξενεί περισσότερους από 4.000 στρατιώτες, την ίδια ώρα που το νησάκι είναι προσβάσιμο μόνο με στρατιωτικά μέσα. Η μεγαλύτερη βάση των Αμερικανών εκτός ΗΠΑ φιλοξενεί δύο διαδρόμους για βομβαρδιστικά αεροπλάνα, περισσότερα από 30 ετοιμοπόλεμα πολεμικά πλοία και έναν δορυφορικό κατασκοπευτικό σταθμό, μοναδικό στο είδος του.

Το Πεντάγωνο έχει χαρακτηρίσει το Ντιέγκο Γκαρσία ως την «απαραίτητη πλατφόρμα» για την αστυνόμευση της περιοχής. Από 'δω εξάλλου εκπορεύτηκαν οι αεροπορικές επιδρομές στον Πόλεμο του Κόλπου (1990–91), η εισβολή στο Αφγανιστάν (2001) και η πρώτη φάση του Πολέμου του Ιράκ, από τον παράδεισο αυτό, με τα ένοχα μυστικά και την ανθρώπινη τραγωδία, που στα μυαλά των Αμερικανών επιτελαρχών φαντάζει απλώς ως «το πολυτιμότερο κομμάτι ακίνητης περιουσίας στη Γη».

Το ένοχο μυστικό του κλεμμένου –από τον πληθυσμό του– νησιού κρατήθηκε μυστικό για τόσες δεκαετίες, μέχρι τώρα τουλάχιστον, που ήρθε στο φως ξώφαλτσα, ως συνωμοσιολογικό σενάριο για την τύχη της μοιραίας πτήσης της Malaysia Airlines.