Τέμπη: Αμφισβητείται η γνησιότητα των βίντεο ‑ «Αμφιλεγόμενα στοιχεία και πιθανές παρεμβάσεις» ‑ Οι επισημάνσεις του εμπειρογνώμονα Κοκοτσάκη

Σύμφωνα με την ανάλυσή τους, υπάρχουν ενδείξεις που αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο τα μεταδεδομένα των αρχείων να έχουν τροποποιηθεί, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με την αυθεντικότητα και την αξιοπιστία τους ως αποδεικτικά στοιχεία.

Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα, η επιβεβαίωση της γνησιότητας ενός βίντεο δεν είναι απλή διαδικασία και απαιτεί εξειδικευμένους ελέγχους, μεταξύ των οποίων:

• Ανάλυση της πηγής προέλευσης του βίντεο.
• Έλεγχος μεταδεδομένων (metadata), που περιλαμβάνει στοιχεία όπως ημερομηνία, ώρα και συσκευή καταγραφής.
• Αντίστροφη αναζήτηση εικόνας/βίντεο, για να διαπιστωθεί αν τα καρέ έχουν χρησιμοποιηθεί προηγουμένως.
• Ενδελεχής έλεγχος περιεχομένου, ώστε να εντοπιστούν τυχόν ασυνέπειες στο φωτισμό, τις σκιές ή άλλες αλλοιώσεις.
• Ανίχνευση deepfake, μέσω εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης που εντοπίζουν πιθανές τροποποιήσεις.

Η ομάδα του κ. Κοκοτσάκη κατέβασε τα βίντεο που δόθηκαν στη δημοσιότητα και ανέλυσε τα μεταδεδομένα τους χρησιμοποιώντας το λογισμικό ExifTool. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα συγκεκριμένα αρχεία δημιουργήθηκαν στις 7 Φεβρουαρίου 2025, δηλαδή δύο χρόνια μετά την τραγωδία. «Αυτό το εύρημα δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα. Αν η ημερομηνία αναφέρεται στην τελευταία επεξεργασία του αρχείου, ποιος επενέβη και για ποιον λόγο;», αναρωτιέται ο τεχνικός εμπειρογνώμονας.

Επιπλέον, τονίζεται ότι στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, η δυνατότητα αλλοίωσης βίντεο και η αλλαγή κρίσιμων δεδομένων, όπως οι ημερομηνίες, καθιστούν απαραίτητη τη διασφάλιση της πρωτογενούς πηγής του υλικού, ειδικά όταν αυτό χρησιμοποιείται σε δικαστικές διαδικασίες.

Χωρίς το πρωτογενές υλικό, δεν υπάρχει βεβαιότητα

Ο κ. Κοκοτσάκης υπογραμμίζει πως χωρίς πρόσβαση στους αρχικούς σκληρούς δίσκους των καμερών που κατέγραψαν τα γεγονότα, δεν μπορεί να υπάρξει αξιόπιστη πιστοποίηση της γνησιότητας των βίντεο. «Οποιαδήποτε ανάλυση χωρίς το πρωτογενές υλικό είναι ελλιπής. Δεν μπορεί κανείς να βεβαιώσει ή να απορρίψει την αυθεντικότητα των βίντεο χωρίς άμεση πρόσβαση στις πρωτότυπες εγγραφές».

Η δημοσιοποίηση προκαλεί σύγχυση και αποπροσανατολισμό

Παράλληλα, ο τεχνικός εμπειρογνώμονας εκφράζει την ανησυχία του ότι η καθυστερημένη δημοσιοποίηση αυτών των στοιχείων ενδέχεται να δημιουργεί παραπληροφόρηση και να αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη. «Ορισμένα μέσα ενημέρωσης παρουσιάζουν τα βίντεο ως επιβεβαίωση συγκεκριμένων θέσεων, χωρίς να εξετάζουν την αξιοπιστία τους. Όμως το πραγματικό γεγονός που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι 57 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, εκ των οποίων 27 εξαιτίας της πυρκαγιάς που ακολούθησε τη σύγκρουση».

Αναλυτικά όσα αναφέρει: «Σχετικά με την δυνατότητα πιστοποίησης ή μη, της γνησιότητας των πρόσφατα δημοσιευμένων βίντεο, που φέρεται να παρουσιάζουν την εμπορική αμαξοστοιχία 63503 μέσα σε σήραγγες λίγα λεπτά πριν από τη μετωπική σύγκρουση με το Intercity τη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου 2023, ακολουθεί η επιστημονική άποψη πολλών εκ των συνεργατών μου αλλά και με βάση την βιβλιογραφία στην πληροφορική και την τεχνολογία πολυμέσων:

1). Η διαπίστωση της αυθεντικότητας ενός βίντεο είναι μια σύνθετη διαδικασία, και απαιτεί βασικά βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν για την αξιολόγηση:

1.1. Έλεγχος της πηγής από την οποία προέρχεται το βίντεο.

1.2. Ανάλυση Μεταδεδομένων (metadata) του βίντεο, τα οποία μπορούν να δώσουν πληροφορίες σχετικά με την ημερομηνία, την ώρα και τη συσκευή που χρησιμοποιήθηκε για την καταγραφή. Εργαλεία όπως το Exif Tool μπορούν να εξάγουν αυτές τις πληροφορίες.

1.3. Αντίστροφη Αναζήτηση Εικόνας/Βίντεο, με εργαλεία όπως το Google Reverse Image Search ή το TinEye ελέγχεται αν το βίντεο ή κάποια από τα καρέ του έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν.

1.4. Ανάλυση Περιεχομένου του βίντεο για ασυνέπειες, όπως αφύσικο φωτισμό, σκιές που δεν ταιριάζουν ή αντιφάσεις στο χρονικό πλαίσιο.

1.5. Εργαλεία Ανίχνευσης Deepfakes, (τεχνητή νοημοσύνη που δημιουργεί ρεαλιστικά ψεύτικα βίντεο), με εργαλεία όπως το Deepware Scanner ή το Sensity AI για ανάλυση.

2). Με δεδομένη την άγνοια της πηγής των βίντεο και απουσία του αρχικού πηγαίου βίντεο, η πιστοποίηση καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη ειδικά αν έχουν επέμβει τεχνικοί ακόμα και για την παραμικρή επεξεργασία.

Για παράδειγμα, κατεβάσαμε τα δύο βίντεο από την ακόλουθη πηγή ( Καθημερινή ) και με χρήση του εργαλείου ExifTool μπορούμε να δούμε ότι τα βίντεο από τις δύο κάμερες, (νο.4 και νο.5) δημιουργήθηκαν στις 7 Φεβρουαρίου 2025, (πιθανώς από τον τελευταίο τεχνικό που τα επεξεργάστηκε, ίσως στην Καθημερινή (το άρθρο είναι της αυτής ημερομηνίας))

Στην εποχή λοιπόν της Τεχνητής Νοημοσύνης και με πληθώρα εργαλείων επεξεργασίας εικόνας καθίσταται ακόμη πιο δύσκολη η επιβεβαίωση της αυθεντικότητας, σε βαθμό που θα μπορούσε μια έμπειρη ομάδα να αλλοιώσει στοιχεία των βίντεο (π.χ. ημερομηνίες) και το νέο βίντεο να κατατεθεί ως τεκμήριο στο δικαστήριο, με χαμηλή ως ανύπαρκτη φερεγγυότητα, εφόσον δεν έχει εξασφαλιστεί η μοναδικότητα και η αυθεντικότητα της πηγής και μάλιστα όταν καλούνται να το εξετάσουν μη ειδικοί και μη σχετικοί με το αντικείμενο.

Εν κατακλείδι, χωρίς διασφάλιση της αυθεντικότητας της πηγής, την χρήση Ψηφιακής Υπογραφής ή/και Έλεγχος Blockchain, μπορεί να γίνει επιτηδευμένη "αλλοίωση" του βίντεο καθιστώντας πολύ δύσκολη τη διαδικασία πιστοποίησης, ειδικά όταν υπάρχει και η άνεση του χρόνου (δύο χρόνια μετά το συμβάν)."

Με λίγα λόγια χωρίς τις παραπάνω προϋποθέσεις και κυρίως το πρωτογενές υλικό δηλ. τους σκληρούς δίσκους κανείς δεν μπορεί και δεν έχει το δικαίωμα , να αποφανθει περί της φερεγγυότητας του υλικού και ιδιως αυτοί στους οποίους ανατέθηκε να το κάνουν..(Ιδιώτες πραγματογνώμονες με εμπλοκή στην υπόθεση και οχι στην ΔΕΕ)

Ομως η δημοσιοποίηση του προκαλεί σύγχυση και αποπροσανατολισμό , γιατί αρκετά ΜΜΕ ενημέρωσης εχουν την είδηση ως δικαίωση κάποιων , αγνοώντας το γεγονός:

57 νεκροί εκ των οποίων 27 από την φωτιά..

Αυτό είναι το κυρίαρχο και αυτό δεν πρέπει να αφεθεί να ξεχαστεί».