Στάθης Καλύβας μετά τις συγκεντρώσεις για τα Τέμπη: Αν η χώρα μπει σε περίοδο χάους, το κόστος θα είναι τεράστιο

Για τις σημερινές συγκεντρώσεις για τα δύο χρόνια από το δυστύχημα στα Τέμπη, μιλά σε σχόλιό του για την «Καθημερινή» ο καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Στάθης Καλύβας.

«Είμαι βέβαιος πως ο κόσμος που συμμετείχε στις σημερινές συγκεντρώσεις το έκανε στην πλειοψηφία του με καλές προθέσεις» σημειώνει για να καταλήξει: Δεν γνωρίζω τι θα προκύψει από τις σημερινές κινητοποιήσεις αλλά φοβάμαι πως είναι πιθανό να μην οδηγήσουν στην βελτίωση των δημόσιων αγαθών […] Αν η χώρα μπει σε μια περίοδο χάους, αν οδηγηθούμε σε καταστάσεις εκτροπής και πολιτικής ανωμαλίας, αν καταλήξουμε σε λανθασμένες επιλογές, το κόστος θα είναι τεράστιο για έναν απλό λόγο: έχουμε περάσει σε μια περίοδο όπου η διεθνής συγκυρία είναι εξαιρετικά επικίνδυνη και όπου κινδυνεύουμε να πληρώσουμε το κάθε μας στραβοπάτημα πολύ ακριβά».

Η ανάρτηση του Στάθη Καλύβα:

Η Καθημερινή μου ζήτησε ένα σύντομο σχόλιο για τα σημερινά. Έγραψα αυτό:

Μπορεί να σε ενδιαφέρουν
Τι πρόκειται να αλλάξει στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών – 4 θετικές εξελίξεις για τους οφειλέτες
Πρωκτικό συρίγγιο: Τα συμπτώματα, οι αιτίες και η σύγχρονη χειρουργική θεραπεία
Λίγες βεβαιότητες, πολλές αβεβαιότητες

Είμαι βέβαιος πως ο κόσμος που συμμετείχε στις σημερινές συγκεντρώσεις το έκανε στην πλειοψηφία του με καλές προθέσεις: επιθυμεί καλά και κυρίως ασφαλή δημόσια αγαθά, δυσανασχετεί με την αργοπορία και την αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης και θεωρεί πως το πολιτικό προσωπικό, και ιδίως η κυβέρνηση, δεν ανταποκρίνεται σ’ αυτές τις επιθυμίες. Επίσης, πιστεύει πως η δημόσια και η συλλογική προβολή των αιτημάτων αυτών μπορεί να αποβεί ουσιαστική.

Εδώ τελειώνουν οι βεβαιότητες μου και αρχίζουν οι αβεβαιότητες. Μοιράζομαι, όπως κάθε πολίτης, τις ίδιες ανησυχίες για την λειτουργία του κράτους στην Ελλάδα αλλά δεν είμαι καθόλου σίγουρος για το που ακριβώς μας οδηγεί η κινητοποίηση αυτή.

Δεν είμαι σίγουρος για το πως και το γιατί μιας κινητοποίησης σε μια ατμόσφαιρα που έλαβε σχεδόν θρησκευτικές διαστάσεις. Το δυστύχημα των Τεμπών έχει ορισμένα εμβληματικά χαρακτηριστικά, με πρώτο την ηλικία της πλειοψηφίας των θυμάτων, αλλά δεν είναι το πιο τραγικό που έχει συμβεί. Είκοσι και κάτι χρόνια πριν, το δυστύχημα του 2003 στην ίδια περιοχή, οδήγησε στον θάνατο 21 μαθητών αλλά δεν προκάλεσε ούτε κατά διάνοια παρόμοιες εκδηλώσεις. Με προβληματίζει πως η κινητοποίηση ξεσπά τώρα, όχι ένα ή δύο χρόνια πριν. Με ανησυχεί επίσης το γεγονός πως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λειτουργούν μηχανισμοί κινητοποίησης και διαμόρφωσης συνειδήσεων που έχουν συσχετιστεί με μεθόδους «υβριδικού πολέμου».

Με τρομάζει ο απόλυτος, συχνά μεσσιανικός, αλλά και εντελώς αφηρημένος ως προς την θεραπεία των προβλημάτων, λόγος, η ροπή στη συνομωσιολογία, η πίεση για ομοφωνία και ο φανατισμός. Με ανησυχεί η τοξική στοχοποίηση της κριτικής. Φοβάμαι μήπως όλα αυτά οδηγήσουν στην υπονόμευση των δημοκρατικών θεσμών που παρά τις δυσλειτουργίες τους είναι ό,τι πιο σημαντικό έχουμε.

Είμαι πάντα καχύποπτος απέναντι στην κινητοποίηση του συναισθήματος όχι μόνο γιατί την θεωρώ ρηχή, αλλά επειδή η ιστορία μας προσφέρει μπόλικα παραδείγματα για το πόσο εύκολα χειραγωγείται και πως μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες ατραπούς.

Δεν γνωρίζω τι θα προκύψει από τις σημερινές κινητοποιήσεις αλλά φοβάμαι πως είναι πιθανό να μην οδηγήσουν στην βελτίωση των δημόσιων αγαθών—κάπως όπως οι κινητοποιήσεις των «Αγανακτισμένων» το 2011 χειροτέρεψαν αντί να βελτιώσουν τα πράγματα. Αν η χώρα μπει σε μια περίοδο χάους, αν οδηγηθούμε σε καταστάσεις εκτροπής και πολιτικής ανωμαλίας, αν καταλήξουμε σε λανθασμένες επιλογές, το κόστος θα είναι τεράστιο για έναν απλό λόγο: έχουμε περάσει σε μια περίοδο όπου η διεθνής συγκυρία είναι εξαιρετικά επικίνδυνη και όπου κινδυνεύουμε να πληρώσουμε το κάθε μας στραβοπάτημα πολύ ακριβά.