Έτσι ξεκίνησε η μουσική ‑ Πότε χρονολογείται η πρώτη μελωδία στον κόσμο

Η ιστορία της μουσικής ξεκινάει σε ένα απομακρυσμένο παρελθόν, όπου οι ήχοι και οι μελωδίες, καταγραμμένοι για πρώτη φορά, μας ταξιδεύουν στην αρχαία εποχή.

Αν και η μουσική, όπως την γνωρίζουμε σήμερα, δεν υπήρχε τότε, η έννοια των ήχων που δημιουργούν συναισθήματα και ιστορίες είναι διαχρονική και διαρκώς εξελισσόμενη. Η πρώτη καταγεγραμμένη μελωδία στον κόσμο, η οποία συνεχίζει να μας συγκινεί, είναι η Ύμνος των Χουρρίων (Hurrian Hymn). Αυτός ο αρχαίος ύμνος, που ανακαλύφθηκε στις δεκαετίες του 1950, δεν είναι απλώς το πρώτο κείμενο μουσικής που έχει γραφεί, αλλά και ένα παράθυρο στο παρελθόν, προσφέροντας μας μια μοναδική γεύση από την αρχαία μουσική παράδοση.

Η ανακάλυψη της μελωδίας έγινε στα ερείπια της αρχαίας Ουγγαρίτιδας (σημερινή Συρία), το 1950, όταν οι αρχαιολόγοι βρήκαν μια πήλινη πλάκα με γραφή σε σφηνοειδή χαρακτήρες, που περιείχε τον Ύμνο των Χουρρίων. Χρονολογείται περίπου στο 1.300 π.Χ. και είναι η πιο παλιά επιβιώσασα μελωδία που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Αυτή η μελωδία, που είναι αφιερωμένη στη θεά των κήπων Νίκκαλ, συνδέεται με τελετές που σχετίζονται με τη γονιμότητα και τις προσφορές στους θεούς.

Η πλάκα αυτή περιλαμβάνει μια σειρά από οδηγίες για τις ενδιάμεσες χορδές και τις αποστάσεις τους – κάτι παρόμοιο με τα μουσικά "tabs" που χρησιμοποιούμε σήμερα για την κιθάρα. Οι χορδές συνδέονται με μια επτατονική διατονική κλίμακα, προσδιορίζοντας τις σωστές αποστάσεις για την πλήρη εκτέλεση της μελωδίας. Αν και η πλάκα περιλαμβάνει αρκετές πληροφορίες, η ακριβής ερμηνεία των σφηνοειδών χαρακτήρων είναι εξαιρετικά δύσκολη και ασαφής. Ένας ακαδημαϊκός κατάφερε να μεταφράσει τα λόγια της μελωδίας, τα οποία έχουν ως εξής:

"Αφού προσευχηθώ στη θεότητα, εκείνη θα με αγαπήσει στην καρδιά της, Η προσφορά που φέρνω μπορεί να καλύψει εξ ολοκλήρου την αμαρτία μου, Η προσφορά σησαμέλαιου μπορεί να δουλέψει υπέρ μου στην ταπεινότητα μου".

Ο Ύμνος των Χουρρίων είναι, συνεπώς, ένα σημαντικό σημείο αναφοράς στην ιστορία της μουσικής, αφού αποτελεί την πρώτη γνωστή μελωδία που καταγράφηκε με γραφή. Ωστόσο, ο συνθέτης του ύμνου είναι άγνωστος και το όνομά του έχει χαθεί στην αμνησία του χρόνου.

Η ανακάλυψη αυτής της αρχαίας μελωδίας μας επιτρέπει να αναλογιστούμε πώς η μουσική αποτέλεσε πάντα μέρος των ανθρώπινων κοινωνιών, από την αρχαιότητα έως σήμερα, με τις πρώτες της καταγραφές να αποτελούν πολιτιστική κληρονομιά που μεταφέρεται διαρκώς και εξελίσσεται. Το μουσικό σύστημα που χρησιμοποιούμε σήμερα, η μουσική σημειογραφία, αναπτύχθηκε πολύ αργότερα, γύρω στο 1000 μ.Χ., κάνοντας την αρχαία αυτή μελωδία έναν εξαιρετικό θησαυρό.

Η ιστορία αυτής της πρώτης μουσικής ανακάλυψης δεν τελειώνει εδώ. Αντίθετα, η μελωδία αυτή, παρά την ασαφή και δύσκολη μετάφραση, εξακολουθεί να προκαλεί το ενδιαφέρον και να εμπνέει νέες ερμηνείες και αναπαραστάσεις σε όλο τον κόσμο. Από τη στιγμή της ανακάλυψής της, η μελωδία του Ύμνου των Χουρρίων έχει παρουσιαστεί σε πολλές διαφορετικές εκδοχές, αποδεικνύοντας τη διαρκή αξία και τη διαχρονική της δύναμη.

Έτσι, το πρώτο βήμα της μουσικής ιστορίας δεν είναι μόνο μια ιστορική καταγραφή, αλλά και η αιώνια αναζήτηση του ανθρώπου να εκφράσει συναισθήματα και πεποιθήσεις μέσω της μουσικής, δημιουργώντας έναν δεσμό που διαρκεί πάνω από 3.400 χρόνια.