Τι γίνεται όταν «αδειάζει» ο θρόνος του Πάπα;

Όταν πεθαίνει ο Πάπας, ξεκινά μια ιερή και αυστηρή διαδικασία στο Βατικανό, για να εκλεγεί ο επόμενος. Αυτή η περίοδος, που λέγεται Sede Vacante («Κενή Έδρα»), είναι σαν παύση: ο Πάπας έχει φύγει, η Καθολική Εκκλησία μένει χωρίς ηγέτη και πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε εκλογές.

Η διαδικασία βασίζεται στο Universi Dominici Gregis, ένα ειδικό έγγραφο που είχε ετοιμάσει το 1996 ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β'. Εκεί εξηγούνται βήμα-βήμα τι γίνεται μέχρι να εκλεγεί νέος Ποντίφικας.

Ποιοι κινούν τα νήματα;

Το Κολέγιο των Καρδιναλίων παίρνει το τιμόνι, αλλά με περιορισμένες αρμοδιότητες. Κάνουν μόνο τα απολύτως απαραίτητα για να λειτουργεί το Βατικανό και οργανώνουν το Κονκλάβιο, τη μυστική διαδικασία για την εκλογή του νέου Πάπα.

Όλοι οι Καρδινάλιοι κάτω των 80 ετών έχουν δικαίωμα ψήφου. Συγκεντρώνονται στην Καπέλα Σιξτίνα, όπου μένουν απομονωμένοι χωρίς καμία επικοινωνία με τον έξω κόσμο.

Πώς ψηφίζουν;

Με μυστική ψηφοφορία και μόνο έτσι. Θέλει προσοχή: για να εκλεγεί κάποιος χρειάζεται πλειοψηφία δύο τρίτων. Κάθε μέρα γίνονται κάλπες: δύο το πρωί και δύο το απόγευμα. Τα ψηφοδέλτια καίγονται μετά από κάθε γύρο και αν δεν βγει αποτέλεσμα, κάνουν ένα μικρό διάλειμμα για προσευχή και ξαναπροσπαθούν.

Τι αλλάζει σε σχέση με παλιότερα; Παλιά υπήρχε και η επιλογή να βγει Πάπας «με έμπνευση» ή «με συμβιβασμό». Τώρα αυτά καταργήθηκαν: μόνο μυστική και προσωπική ψήφος.

Και όταν τελικά εκλεγεί; Ο νέος Πάπας αποδέχεται επίσημα την εκλογή και διαλέγει το όνομά του. Αμέσως μετά, ο Καρδινάλιος Πρωτοδιάκονος βγαίνει στο μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου και ανακοινώνει: «Habemus Papam» («Έχουμε Πάπα!»). Ο καινούριος Ποντίφικας δίνει την πρώτη του ευλογία στον κόσμο.

Ποιοι μένουν στις θέσεις τους όλο αυτό το διάστημα; Μερικοί αξιωματούχοι, όπως ο Καρδινάλιος Camerlengo που διαχειρίζεται τα οικονομικά και την οργάνωση, συνεχίζουν να εργάζονται. Οι περισσότεροι άλλοι παραιτούνται μέχρι να αναλάβει ο νέος Πάπας.

Ένα κονκλάβιο με σεβασμό και απόλυτη μυστικότητα. Ο στόχος είναι να μείνει η διαδικασία καθαρή και προστατευμένη από εξωτερικές παρεμβάσεις. Όλα μέσα στην Καπέλα Σιξτίνα – ούτε τηλέφωνα, ούτε μηνύματα, ούτε ειδήσεις.

Έτσι, μετά από προσευχή, στοχασμό και αρκετές κάλπες, η Καθολική Εκκλησία βρίσκει το νέο της ηγέτη.