Θερμοκρασίες ‑ ρεκόρ και τον Απρίλιο: «Θα ξεπεράσουμε το όριο του 1,5°C πριν το 2030»

Η παγκόσμια θερμοκρασία διατηρήθηκε σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα και τον Απρίλιο, συνεχίζοντας ένα αδιάλειπτο σερί σχεδόν δύο ετών με θερμοκρασίες-ρεκόρ, γεγονός που εντείνει την ανησυχία των επιστημόνων για την επιτάχυνση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus, ο Απρίλιος του 2025 καταγράφηκε ως ο δεύτερος πιο θερμός μήνας στην ιστορία των μετρήσεων για την περίοδο αυτή, πίσω μόνο από τον Απρίλιο του 2024. Η ανάλυση βασίστηκε σε χιλιάδες δεδομένα από δορυφόρους, μετεωρολογικούς σταθμούς και άλλα επιστημονικά εργαλεία.

Από τον Ιούλιο του 2023, σχεδόν κάθε μήνας έχει καταγράψει θερμοκρασίες ρεκόρ ή πολύ κοντά σε αυτές, με μία μόνο εξαίρεση. Καθ’ όλη αυτή την περίοδο, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη ήταν σταθερά πάνω από τον στόχο του 1,5°C σε σύγκριση με τα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής (1850–1900).

Παρά τις εκτιμήσεις αρκετών επιστημόνων ότι η υποχώρηση του φαινομένου Ελ Νίνιο κατά την περίοδο 2023–2024 θα οδηγούσε σε μια προσωρινή ανάπαυλα της θέρμανσης, κάτι τέτοιο δεν συνέβη.

«Το 2025 θα περιμέναμε να δούμε επιβράδυνση, όμως παραμένουμε σε φάση επιταχυνόμενης υπερθέρμανσης», δήλωσε ο Γιόχαν Ρόκστρεμ, διευθυντής του Ινστιτούτου Πότσνταμ για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Η Σαμάνθα Μπέργκες, αναπληρώτρια διευθύντρια της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής του Copernicus, χαρακτήρισε τις προηγούμενες δύο χρονιές «εκτός κανονικών ορίων», επισημαίνοντας ότι, ενώ κινούνται εντός των προβλέψεων των κλιματικών μοντέλων, βρίσκονται στα ανώτερα όρια των εκτιμήσεων.

Το όριο του 1,5°C πλησιάζει ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν

Μια από τις βασικές εξηγήσεις για τη συνεχιζόμενη υπερθέρμανση είναι το γεγονός ότι το φαινόμενο Λα Νίνα —που θεωρείται αντίβαρο του Ελ Νίνιο και συνδέεται με πιο ψυχρές συνθήκες— εμφανίστηκε με μειωμένη ένταση από τον Δεκέμβριο, όπως σημειώνει ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός, ενώ είναι πιθανό να εξαφανιστεί εντελώς τους επόμενους μήνες.

Σύμφωνα με μια πρώτη εκτίμηση που θα χρησιμοποιηθεί για την επικαιροποίηση των δεδομένων της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), περίπου 50 επιστήμονες εκτιμούν ότι το 2024 η παγκόσμια θερμοκρασία αυξήθηκε κατά 1,36°C σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή. Οι πιο πρόσφατες εκτιμήσεις του Copernicus τοποθετούν την άνοδο στο 1,39°C.

Ο βασικός στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα είναι να διατηρηθεί η άνοδος της θερμοκρασίας κάτω από το όριο του 1,5°C. Όμως, σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα του Copernicus, το ορόσημο αυτό ενδέχεται να ξεπεραστεί μέχρι το 2029.

«Με τους τρέχοντες ρυθμούς, θα υπερβούμε το όριο του 1,5°C πριν από το 2030», προειδοποιεί ο Ζουλιέν Κατιό, κλιματολόγος στο γαλλικό CNRS. «Κάθε δέκατο του βαθμού έχει σημασία, γιατί εντείνει τα φαινόμενα ξηρασίας, καύσωνα και ακραίων καιρικών συνθηκών», σημειώνει, υπογραμμίζοντας ότι «πλέον τα πράγματα κινούνται με ταχύτατους ρυθμούς».

Ο ίδιος προσθέτει: «Αυτό που οφείλουμε να επιδιώξουμε τώρα είναι ο περιορισμός της υπερθέρμανσης όσο το δυνατόν πιο κοντά στον αρχικό στόχο». Και καταλήγει: «Δεν είναι το ίδιο να ζήσουμε σε έναν πλανήτη που θα έχει θερμανθεί κατά 2°C σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, με έναν πλανήτη που η αύξηση αυτή θα φτάσει τους 4°C».