Tι επιπτώσεις έχει για την Ελλάδα η κρίση Ιράν ‑ Ισραήλ

Η κλιμακούμενη γεωπολιτική σύγκρουση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, που συνοδεύεται από στρατιωτικές επιχειρήσεις και απειλές για αποκλεισμό του Στενού του Ορμούζ, δεν μένει χωρίς αντίκτυπο στην Ελλάδα.

Ο αντίκτυπος μεταφράζεται κυρίως σε αυξημένο ενεργειακό κόστος, πίεση στις εφοδιαστικές αλυσίδες και κινδύνους για τη μακροοικονομική ισορροπία της χώρας.

Ως χώρα που εξαρτάται ενεργειακά από εισαγωγές και λειτουργεί ως σημαντικός ναυτιλιακός κόμβος, η Ελλάδα επηρεάζεται άμεσα από τις αναταράξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Σε αυτό το πλαίσιο, αναδεικνύεται η ανάγκη για επιτάχυνση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, επενδύσεις στην αποθήκευση ενέργειας και διεύρυνση των πηγών προμήθειας, στρατηγικές που μπορούν να θωρακίσουν την ελληνική οικονομία απέναντι σε τέτοιες διεθνείς αστάθειες.

Η άνοδος της τιμής του πετρελαίου Brent, ήδη στα 78,5 δολάρια/βαρέλι με προβλέψεις για περαιτέρω αύξηση προς τα 90–100 δολάρια, μεταφράζεται άμεσα σε αυξημένες δαπάνες για καύσιμα και μεταφορές. Αυτό συμπαρασύρει ολόκληρο το φάσμα της παραγωγής, επηρεάζοντας δυσανάλογα τη βιομηχανία, τις μεταφορές και την αγροτική οικονομία.

Παράλληλα, το αυξανόμενο κόστος φυσικού αερίου, με την ευρωπαϊκή τιμή να κινείται στα 70–74 ευρώ/MWh, πιέζει τα ελληνικά νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Δεδομένου ότι μεγάλο μέρος της ηλεκτροπαραγωγής εξακολουθεί να βασίζεται στο φυσικό αέριο, αυτή η εξέλιξη ενδέχεται να προκαλέσει ανατιμήσεις στα τιμολόγια ρεύματος, παρά τις παρεμβάσεις ρύθμισης και στήριξης της αγοράς.

Αν και η Ελλάδα δεν έχει σημαντική εξάρτηση από το ιρανικό πετρέλαιο, επηρεάζεται έμμεσα από τις παγκόσμιες ανακατατάξεις στις εμπορικές ροές. Η στροφή των αγοραστών σε πιο ασφαλείς πηγές (όπως ΗΠΑ και Αφρική) περιορίζει την προσφορά LNG στη Μεσόγειο, γεγονός που εντείνει τις πιέσεις στον ΔΕΣΦΑ και σε βιομηχανικούς καταναλωτές. Επιπλέον, το κόστος ασφάλισης και μεταφοράς αυξάνεται, ιδίως για τα ελληνικά δεξαμενόπλοια που δραστηριοποιούνται διεθνώς.

Σε πολιτικό επίπεδο, η Ελλάδα εντείνει την παρουσία της στους κρίσιμους ενεργειακούς κόμβους, συμμετέχοντας ενεργά στο EastMed Gas Forum και επανεξετάζοντας στρατηγικά έργα, όπως η πλωτή μονάδα LNG στην Αλεξανδρούπολη και οι διασυνδέσεις με Βουλγαρία και Ιταλία, με στόχο την αύξηση της ευελιξίας.

Η κρίση, ωστόσο, δεν φέρνει μόνο προβλήματα. Ο ελληνικός εμπορικός στόλος ενδέχεται να επωφεληθεί από τη μετατόπιση των ναυτιλιακών διαδρομών και τη νέα κατανομή φορτίων. Όμως αυτές οι ευκαιρίες συνεπάγονται και αυξημένα ρίσκα, από θέματα ασφάλειας μέχρι αύξηση του λειτουργικού κόστους.

Αν οι πιέσεις αυτές συνεχιστούν, η ελληνική οικονομία ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπη με φαινόμενα πληθωρισμού, μείωση της κατανάλωσης και επιβράδυνση της παραγωγής, ιδιαίτερα σε ενεργοβόρους κλάδους.