Το νησί των βιασμών: Όταν η σιωπή κάλυπτε δεκαετίες παιδικής κακοποίησης

Στο απομακρυσμένο νησί Πίτκερν, ένα κομμάτι γης χαμένο στον Νότιο Ειρηνικό ανάμεσα στη Χιλή και τη Νέα Ζηλανδία, ζουν σήμερα μόλις 35 κάτοικοι.

Το νησί, μοναδικό κατοικημένο από ένα σύμπλεγμα τεσσάρων ηφαιστειογενών νησιών, φημιζόταν για χρόνια ως ειδυλλιακός τόπος, τόσο για τη φυσική του ομορφιά όσο και για την αίσθηση κοινότητας. Όμως πίσω από αυτή την εικόνα, έκρυβε ένα σκοτεινό μυστικό.

Οι ρίζες των κατοίκων φτάνουν πίσω στο 1790, όταν επαναστάτες του πλοίου Bounty αποβιβάστηκαν εκεί με γυναίκες από την Πολυνησία. Παρότι το νησί έχει ανθρώπινη παρουσία από τον 11ο αιώνα, αυτή η νέα κοινότητα εξελίχθηκε σε ένα απομονωμένο κοινωνικό πείραμα, με ελάχιστη εξωτερική επίδραση.

Κατά τον 20ό αιώνα, ταξιδιώτες και ερευνητές μιλούσαν για μια κοινωνία χωρίς εγκλήματα, όπου οι πόρτες έμεναν ξεκλείδωτες και οι άνθρωποι ζούσαν σε πλήρη αρμονία. Ωστόσο, αυτή η ειδυλλιακή εικόνα καταρρίφθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν ήρθαν στο φως μαρτυρίες που αποκάλυψαν ένα σοβαρό και συστηματικό πρόβλημα σeξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων.

Η έρευνα ξεκίνησε το 1996 μετά από καταγγελία μιας επισκέπτριας του νησιού. Βρετανοί κοινωνικοί λειτουργοί που ανέλαβαν να διερευνήσουν την υπόθεση ήρθαν αντιμέτωποι με μαρτυρίες που περιέγραφαν μια κοινότητα όπου το σeξ με ανήλικες θεωρούνταν φυσιολογικό, ακόμα και αναμενόμενο. Τα κορίτσια από την ηλικία των 12 ετών έμπαιναν σε μια πραγματικότητα που περιλάμβανε «σeξουαλικά παιχνίδια», ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και βία.

Οι καταγγελίες αποκάλυψαν μια ιστορία που εκτεινόταν σε βάθος 40 χρόνων. Δεκατρείς άντρες κατηγορήθηκαν, οι επτά από τους οποίους ήταν ενεργοί κάτοικοι του νησιού – αντιπροσωπεύοντας το ένα τρίτο του αντρικού πληθυσμού εκείνης της εποχής. Ανάμεσά τους και ο τότε δήμαρχος Steve Christian.

Οι κατηγορούμενοι επικαλέστηκαν τις τοπικές "παραδόσεις", υποστηρίζοντας ότι οι σχέσεις με ανήλικες ήταν κομμάτι της πολιτισμικής τους κληρονομιάς. Ακόμα και η συγγραφέας Colleen McCullough, παντρεμένη με απόγονο των πρώτων κατοίκων, προσπάθησε να δικαιολογήσει τις πράξεις με πολιτισμικά επιχειρήματα. Ωστόσο, τα στοιχεία και οι μαρτυρίες των θυμάτων –όπως αυτή ενός 11χρονου κοριτσιού που είχε κακοποιηθεί από πολλούς άντρες– έκαναν παγκόσμιο θόρυβο.

Παρά τη σοβαρότητα των εγκλημάτων, οι ποινές που επιβλήθηκαν ήταν μάλλον ήπιες: κάποιες φυλακίσεις δύο έως έξι χρόνων, άλλες σε κατ’ οίκον περιορισμό ή κοινωνική εργασία. Μελέτες που ακολούθησαν ανέλυσαν το φαινόμενο μέσα από το πρίσμα της απομόνωσης: μικρές κοινωνίες, όπως το Πίτκερν, με ισχυρούς εσωτερικούς δεσμούς, μπορεί να καλύπτουν συστηματικά σοβαρές παραβιάσεις, διατηρώντας μια «συνωμοσία σιωπής».

Η υπόθεση του Πίτκερν αποτελεί πλέον ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς η απομόνωση και οι εσωτερικές δυναμικές μιας μικρής κοινότητας μπορούν να λειτουργήσουν προστατευτικά για τους θύτες. Η "ομερτά" της σιωπής, που επικρατούσε επί δεκαετίες, αποδομήθηκε με πόνο και δυσκολία.

Σήμερα, το νησί προσπαθεί να αφήσει πίσω του το παρελθόν. Στρέφεται στον τουρισμό, φιλοδοξεί να προσελκύσει νέους κατοίκους και επενδύει σε δομές παιδικής προστασίας. Ωστόσο, όπως είχε επισημάνει ένας παρατηρητής στη Guardian πριν από χρόνια, όσο στο Πίτκερν ζει καταδικασμένος για σeξουαλικά εγκλήματα, η σκιά του παρελθόντος θα παραμένει βαριά.