Αμυντικό πρόγραμμα «SAFE»: Τα 18 κράτη‑μέλη της ΕΕ που κατέθεσαν αίτημα ένταξης

Συνολικά δεκαοχτώ κράτη-μέλη της ΕΕ κατέθεσαν αίτημα ένταξης σε προγράμματα του ευρωπαϊκού αμυντικού προγράμματος «SAFE», συνολικής αξίας τουλάχιστον 127 δισ. ευρώ.

Αναλυτικά, η Ελλάδα, η Κύπρος, το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Κροατία, η Ιταλία, η Λετονία, τη Λιθουανία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Σλοβακία και η Φινλανδία έχουν καταθέσει αίτημα για την πρόσβαση σε δάνεια στο πλαίσιο του μέσου SAFE («Δράση για την ασφάλεια στην Ευρώπη»), το οποίο έχει τη δυνατότητα να χορηγήσει έως και 150 δισεκατομμύρια ευρώ στα κράτη μέλη για να αυξήσουν τις εθνικές στρατιωτικές τους δαπάνες, όπως αναφέρεται σε σημερινή ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Το SAFE (Δράση για την Ασφάλεια στην Ευρώπη), που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 27 Μαΐου 2025, είναι το νέο χρηματοδοτικό μέσο της ΕΕ που έχει σχεδιαστεί για να παρέχει χρηματοδοτική στήριξη στα κράτη μέλη προκειμένου να επιταχύνουν την αμυντική ετοιμότητα, επιτρέποντας επείγουσες και σημαντικές επενδύσεις για την υποστήριξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, με έμφαση στην κάλυψη κρίσιμων κενών δυνατοτήτων.

Το SAFE θα παράσχει έως 150 δισ. ευρώ σε ανταγωνιστικά τιμολογημένα δάνεια μακράς διάρκειας σε κράτη μέλη που ζητούν οικονομική βοήθεια για επενδύσεις σε αμυντικές ικανότητες. Τα δάνεια αυτά θα χρηματοδοτήσουν επείγουσες και μεγάλης κλίμακας προσπάθειες προμηθειών, διασφαλίζοντας ότι η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία θα μπορεί να παραδώσει τον απαραίτητο εξοπλισμό όταν αυτός είναι περισσότερο αναγκαίος.

Για να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος και να μειωθεί ο κατακερματισμός, τα έργα θα βασίζονται σε κοινές προμήθειες, στις οποίες θα συμμετέχουν τουλάχιστον ένα κράτος μέλος που επωφελείται από την SAFE και άλλα κράτη μέλη, καθώς και η Ουκρανία και οι χώρες ΕΟΧ-ΕΖΕΣ. Ωστόσο, υπό το πρίσμα της τρέχουσας γεωπολιτικής πραγματικότητας, η SAFE θα στηρίξει προσωρινά και προμήθειες από μεμονωμένα κράτη μέλη για να διασφαλίσει την έγκαιρη παράδοση κρίσιμων περιουσιακών στοιχείων.

Ο δανεισμός της ΕΕ για τη χρηματοδότηση του νέου προγράμματος θα επιτρέψει τη χορήγηση δανείων μακράς διάρκειας σε ανταγωνιστικές τιμές και με ελκυστική διάρθρωση στα αιτούντα κράτη μέλη. Οι όροι αυτών των δανείων επωφελούνται από την ισχυρή πιστοληπτική ικανότητα της ΕΕ.

Επόμενα βήματα

Το SAFE τέθηκε σε ισχύ στις 29 Μαΐου 2025, μετά τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τα κράτη μέλη μπορούν να υποβάλουν εθνικά σχέδια για να αποκτήσουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση και να αρχίσουν να υλοποιούν έργα προμηθειών ευθυγραμμισμένα με τις προτεραιότητες της ΕΕ.

Προθεσμία για τα κράτη μέλη να εκδηλώσουν ενδιαφέρον και να ποσοτικοποιήσουν το ενδεικτικό ποσό των δανείων που θα ζητηθούν λήγει στις 30 Νοεμβρίου 2025

Υποβολή των εθνικών επενδυτικών σχεδίων στον τομέα της άμυνας θα μπορούν να υποβάλουν έως τον Ιανουάριο 2026, ενώ η εκδοση των εκτελεστικών αποφάσεων του Συμβουλίου έως τον Φεβρουάριο 2026.