Σε κίνδυνο το Ιερό Όρος των Απάτσι
Χαλκορυχείο απειλεί ιστορικό τόπο λατρείας

Δημοσίευση 5/8/2025 | 13:06
Το Oak Flat, ένας τόπος γεμάτος εντυπωσιακούς βραχώδεις σχηματισμούς και αρχαίους δρυς, αποτελεί για αιώνες ιερό καταφύγιο της φυλής των Δυτικών Απάτσι. Σήμερα, όμως, η χρήση του ως χώρος προσευχής και τελετών φαίνεται να φτάνει στο τέλος της.
Ύστερα από χρόνια νομικών αγώνων που έφτασαν μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, δύο από τις μεγαλύτερες μεταλλευτικές εταιρείες παγκοσμίως (Rio Tinto και BHP) σχεδιάζουν να μετατρέψουν την περιοχή σε ένα από τα μεγαλύτερα ορυχεία χαλκού των ΗΠΑ, με κρατήρα σχεδόν 3 χιλιόμετρα πλάτος και βάθος 340 μέτρα.
Ο Wendsler Nosie Sr., απόγονος πολεμιστών των Απάτσι και ηγέτης του κινήματος Apache Stronghold, οδηγεί μια συμμαχία ιθαγενών, χριστιανικών ομάδων, περιβαλλοντιστών και υποστηρικτών της φύσης, προσπαθώντας να σταματήσει την κατασκευή. «Μιλάμε για θαύμα», είπε καθώς υποδεχόταν Απάτσι δρομείς που διένυσαν 210 χιλιόμετρα με ιερές ράβδους και φτερά αετού.
Η προσφυγή της συμμαχίας κατά της παραχώρησης ομοσπονδιακής γης απορρίφθηκε από τα δικαστήρια. Το Ανώτατο Δικαστήριο αρνήθηκε να εξετάσει την υπόθεση, αν και δύο συντηρητικοί δικαστές δήλωσαν ότι θα ήθελαν να την ακούσουν. Παράλληλα, άλλες δύο προσφυγές για περιβαλλοντικές επιπτώσεις ενδέχεται να καθυστερήσουν αλλά όχι να σταματήσουν το έργο.
Οι εταιρείες υποστηρίζουν πως περιοχές πολιτιστικής σημασίας, όπως το κάμπινγκ κάτω από τους αιωνόβιους δρυς Emory και ο ιστορικός βράχος Apache Leap, θα διατηρηθούν. Ωστόσο, η περιοχή θα ιδιωτικοποιηθεί και θα υποστεί γεωλογική υποχώρηση εξαιτίας της βαθιάς εξόρυξης.
Το έργο αναμένεται να καλύψει έως και το 25% της ζήτησης σε χαλκό των ΗΠΑ, υλικό κρίσιμο για την τεχνολογική πρόοδο και την ενεργειακή μετάβαση. Πολλοί Απάτσι υποστηρίζουν το έργο λόγω των αναμενόμενων θέσεων εργασίας, ενώ άλλοι επιμένουν στην προστασία της ιερής γης.
Ο Nosie, πρώην αρχηγός της φυλής San Carlos και εγγονός πολεμιστών που πολέμησαν στο πλευρό του Geronimo, επιστρέφει στην Oak Flat για να ζήσει, να προσευχηθεί και να ηγηθεί μιας διαφορετικής «μάχης», αυτή τη φορά με νομικά μέσα, δημόσιες σχέσεις και την πίστη.
Κατά τη διάρκεια μιας ιερής τελετής Ga’an, πάνω από 100 Απάτσι και υποστηρικτές συγκεντρώθηκαν. Οι πνευματικοί χορευτές εμφανίστηκαν κάτω από τους δρυς, καθώς άλλοι χόρευαν και τραγουδούσαν σε κύκλο. «Βρίσκονται σε γη των Απάτσι, κι εσείς είστε οι πολεμιστές μας», είπε ο Nosie στους νεαρούς δρομείς που ολοκλήρωσαν την ιερή πορεία τους.
Η συναισθηματική φόρτιση ήταν εμφανής, με δάκρυα, θυμό και φόβο πως οι ιεροτελεστίες των Απάτσι ίσως σύντομα γίνουν παρελθόν σε αυτόν τον ιερό τόπο. Ωστόσο, για πολλούς παρόντες, αυτή η στιγμή προσευχής και ενότητας αποτέλεσε πηγή ελπίδας.
«Ίσως τα πράγματα χειροτερέψουν», είπε μια υποστηρίκτρια από το Ιλινόις, «αλλά για σήμερα, έχουμε ακόμα αυτό το μέρος».