Τι αλλάζει με το νέο εργασιακό νομοσχέδιο: Τι ισχύει για 13ωρο, 4ήμερη εργασία, προσλήψεις‑εξπρές και υπερωρίες

Το νέο εργασιακό νομοσχέδιο «Δίκαιη Εργασία για Όλους» υπόσχεται εκσυγχρονισμό και απλοποίηση, αλλά για τον εργαζόμενο η πραγματικότητα φαίνεται διαφορετική. Πολλές από τις ρυθμίσεις, όπως η επέκταση του 13ώρου, η δυνατότητα fast-track προσλήψεων και η ψηφιακή κάρτα εργασίας, αυξάνουν την ευελιξία και τα προνόμια του εργοδότη, ενώ αφήνουν τον εργαζόμενο εκτεθειμένο σε παρατεταμένη εργασία και περιορισμένη προστασία. Το νομοσχέδιο μοιάζει περισσότερο να υπηρετεί τα συμφέροντα των επιχειρήσεων παρά να θωρακίζει τα δικαιώματα όσων δουλεύουν καθημερινά για να τα βγάλουν πέρα.

Το νέο εργασιακό νομοσχέδιο «Δίκαιη Εργασία για Όλους» παρουσιάζει αλλαγές που η κυβέρνηση περιγράφει ως υπέρ των εργαζομένων: απλοποίηση διαδικασιών, μείωση γραφειοκρατίας, δυνατότητα τετραήμερης εργασίας και ψηφιακή κάρτα εργασίας.

Ωστόσο, πολλοί αμφισβητούν αν όντως ωφελούνται οι εργαζόμενοι ή αν οι ρυθμίσεις δίνουν περισσότερη ευελιξία στους εργοδότες – αυξάνοντας ώρες εργασίας, επιτρέποντας υπερωρίες και fast-track προσλήψεις με περιορισμένη προστασία για τον εργαζόμενο.

Ας δούμε αναλυτικά τους 8 βασικούς άξονες του νομοσχεδίου και τι αλλάζει στην καθημερινότητα της εργασίας:

Εύκολες και γρήγορες προσλήψεις
• Ολοκλήρωση αναγγελίας πρόσληψης με ένα μόνο έγγραφο αντί για τέσσερα.
• Ψηφιακό αρχείο εργαζομένου και ειδοποιήσεις μέσω myErgani.
• Εφαρμογή τύπου myErgani και για εργοδότες.
• Fast track προσλήψεις μέσω κινητού για εργασία έως 2 ημερών.

Διευκολύνει κυρίως τους εργοδότες να προσλαμβάνουν γρήγορα και με ελάχιστη γραφειοκρατία, ενώ ο εργαζόμενος έχει περιορισμένη δυνατότητα ελέγχου και προστασίας.

Μείωση γραφειοκρατίας
• Καταργούνται έντυπα όπως το βιβλίο αδειών.
• Δεν απαιτείται πλέον έντυπη μορφή για έγγραφα που τηρούνται ηλεκτρονικά.
• Ενοποιούνται πολιτικές πρόληψης βίας, παρενόχλησης και εσωτερικών καταγγελιών.
• Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας με ευέλικτη προσέλευση ±120’ και κατοχυρωμένο χρόνο προετοιμασίας.

Η ψηφιοποίηση μειώνει τη γραφειοκρατία, αλλά η καταγραφή ωρών και υπερωριών μπορεί να γίνει πιο εύκολα αντικείμενο αυθαιρεσίας.

Εκσυγχρονισμός εργατικών διατάξεων
• Δυνατότητα υπερωρίας και στην εκ περιτροπής εργασία με προσαύξηση 40%.
• Επέκταση της δυνατότητας εργασίας έως 13 ώρες ημερησίως στον ίδιο εργοδότη, με τήρηση ορίων απασχόλησης και ανάπαυσης.

Αυξάνει την ευελιξία του εργοδότη στην οργάνωση των ωρών, ενώ ο εργαζόμενος μπορεί να αντιμετωπίσει παρατεταμένη εργασία και κόπωση.

Ενίσχυση εργαζομένων
• Δυνατότητα τετραήμερης εργασίας όλο τον χρόνο, π.χ. για γονείς.
• Επέκταση επιδόματος κυοφορίας/λοχείας και σε περιπτώσεις απασχόλησης σε πάνω από έναν εργοδότη.
• Το γονικό επίδομα γίνεται ακατάσχετο, αφορολόγητο και ανεκχώρητο.
• Μεγαλύτερη ελευθερία στο αίτημα εργαζόμενου για κατανομή της ετήσιας άδειας.
• Προστασία από τυχόν μείωση αποδοχών μετά την Ψηφιακή Κάρτα – θεωρείται βλαπτική μεταβολή.

Περιλαμβάνει θετικά μέτρα, αλλά παραμένει αμφίβολο πόσο θα εφαρμοστούν στην πράξη, δεδομένης της αυξημένης ευελιξίας που δίνεται στον εργοδότη.

Ενίσχυση της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία
• Οι υποδείξεις Ιατρού Εργασίας & Τεχνικού Ασφαλείας καταγράφονται μόνο γραπτά και ηλεκτρονικά.
• Υποχρεωτική παρουσία συντονιστών ασφάλειας σε σημαντικά τεχνικά έργα.
• Πρόβλεψη σεμιναρίων πρώτων βοηθειών για εργαζόμενους.
• Αναβαθμίζεται η καταγραφή επαγγελματικών ασθενειών.
• Δημιουργία Ολοκληρωμένου Συστήματος "ΗΡΙΔΑΝΟΣ".

Βελτιώνει την ασφάλεια, αλλά η εφαρμογή εξαρτάται από τη συμμόρφωση των εργοδοτών και την επάρκεια των ελεγκτικών μηχανισμών.

Εναρμόνιση με τις Διεθνείς Συμβάσεις ILO για την Εργασία
• Κυρώνονται τρεις σημαντικές διεθνείς πράξεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, ενισχύοντας τη συμμόρφωση της χώρας με παγκόσμιες προδιαγραφές.

Θετική κίνηση για συμμόρφωση με διεθνή πρότυπα, αλλά δεν αφορά άμεσα καθημερινές συνθήκες εργασίας.

Λειτουργική ενίσχυση της Επιθεώρησης Εργασίας
• Αυστηροποιούνται οι κυρώσεις για πράξεις βίας ή παρεμπόδισης ελέγχων.
• Εκσυγχρονίζεται το πλαίσιο εξόδων διανυκτέρευσης για περισσότερους ελέγχους.
• Ενισχύονται οι υπηρεσίες και οι δομές.

Βελτιώνει θεωρητικά τη δυνατότητα ελέγχου, αλλά η ουσιαστική προστασία του εργαζόμενου εξαρτάται από την αποτελεσματικότητα των ελέγχων.

Κοινωνικοασφαλιστικές διατάξεις
• Απαλλαγή προσαυξήσεων από ασφαλιστικές εισφορές για υπερεργασία, υπερωρίες, νυχτερινά και αργίες επεκτείνεται και σε συλλογικές συμβάσεις ή οικειοθελή επιδόματα.
• Προσαύξηση για συνταξιούχους δεν επηρεάζει τον συντελεστή Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ).
• Δυνατότητα επιστολικής ψήφου στις οργανώσεις συνταξιούχων.

Δίνει φορολογικά και ασφαλιστικά πλεονεκτήματα, αλλά περισσότερο στους εργοδότες και οργανώσεις, όχι στους καθημερινούς εργαζόμενους.