Τείχος από drones στήνεται πάνω από την Ευρωπαϊκή Ένωση: Πώς θα λειτουργήσει και τι θα κερδίσει η Ελλάδα

Την κατασκευή ενός «τείχους από drones» προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να προστατεύσει τον εναέριο χώρο της, ιδίως στο ανατολικό τμήμα των συνόρων της που γειτνιάζει με τη Ρωσία.

Θα πρόκειται για ένα ενιαίο, συντονισμένο ηλεκτρονικό και υβριδικό δίκτυο που θα δημιουργηθεί και θα επιτηρεί τον ουρανό και σύμφωνα με πληροφορίες θα πρόκειται για στρώσεις προστασίας που θα συνεργάζονται μεταξύ τους. Η ιδέα είναι να καλυφθούν οι διαφορές που έχουν σήμερα τα ευρωπαϊκά κράτη μεταξύ τους, καθώς μερικές χώρες έχουν καλά ραντάρ, άλλες έχουν καλές μονάδες καταστολής, άλλες έχουν εταιρείες που κατασκευάζουν συστήματα αντι-drone. Το «τείχος» θα αποτελείται λοιπόν από πολλαπλά στρώματα ανίχνευσης και αντίδρασης που θα δουλεύουν μαζί. Ειδικότερα, θα δημιουργηθεί:

Στρώμα ανίχνευσης: Θα απαρτίζεται από μόνιμα και κινητά ραντάρ, κάμερες υψηλής ανάλυσης, αισθητήρες υπερήχων και ακουστικούς, αισθητήρες RF που «κολλούν» σήματα ελέγχου drone, και — όπου χρειάζεται — δορυφορικά δεδομένα. Στόχος είναι να εντοπίζεται μόλις μπει σε μια κρίσιμη ζώνη, ακόμη και το πιο μικρό drone που θα πετά χαμηλά.

Στρώμα ταυτοποίησης και κοινής εικόνας: Όλα τα δεδομένα από τα τοπικά ραντάρ και αισθητήρες θα συγκεντρώνονται σε ένα κοινό κέντρο, σε μια δικτυακή πλατφόρμα. Έτσι, κάθε εμπλεκόμενη χώρα θα βλέπει την ίδια «ζωντανή» εικόνα και ταυτόχρονα θα μπορεί να δίνει και να λαμβάνει εντολές. Η διαλειτουργικότητα και η ταχεία ανταλλαγή δεδομένων αποτελούν το «κλειδί» ώστε να μην υπάρχουν «τυφλά σημεία».

Στρώμα αντίδρασης: Όταν ένα drone εντοπιστεί και χαρακτηριστεί ύποπτο, θα υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να αδρανοποιηθεί. Σε αυτά περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων ο ηλεκτρονικός πόλεμος (jamming) για να κοπεί ο σύνδεσμος ελέγχου του drone, η παρεμβολή σήματος GPS ώστε το drone να χάσει την τοποθέτησή του, οι interceptor-drones («φρουροί» drones) που ακολουθούν ή ακινητοποιούν το στόχο, και βέβαια υπάρχουν πάντα και τα συμβατικά μέσα αναχαίτισης ενός μη επανδρωμένου αεροσκάφους.

Υπάρχει και ένα σημαντικό οικονομικό πρόβλημα όμως. Πώς χτυπάς φθηνά drones με φθηνά μέσα; Αν για να καταρρίψεις ένα απλό μη επανδρωμένο αεροσκάφος αξίας μερικών χιλιάδων ευρώ χρησιμοποιήσεις πύραυλο κόστους εκατομμυρίων, το σύστημα όπως αντιλαμβάνεται κανείς, γίνεται οικονομικά ασύμφορο. Γι’ αυτό λοιπόν το «τείχος» σχεδιάζεται με έμφαση στις φθηνότερες, στοχευμένες μεθόδους, που μπορεί να είναι μικρού κόστους και να λειτουργούν «μαζικά» όταν χρειάζεται.

Πώς θα λειτουργεί το σύστημα στην πράξη, όταν μπαίνει ένα ύποπτο UAV

Όταν ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος φθάνει στον θόλο προστασίας πάνω από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα ακολουθούνται τα εξής στάδια:

• Εντοπισμός: Τοπικό ραντάρ ή κάμερα θα αναφέρει την ύπαρξη ύποπτου ιπτάμενου αντικειμένου.
• Ταυτοποίηση: Το σύστημα θα συγκρίνει σημεία, υπογραφές RF, εικόνα και θα αποφασίζει αν είναι πολιτικό/εμπορικό drone ή κάτι άλλο.
• Απόφαση: Εάν κινδυνεύει αεροδρόμιο, κοντινή πόλη ή ευάλωτη υποδομή, θα ενεργοποιούνται πιο ισχυρά μέτρα.
• Επέμβαση: Αρχικά μέσω της παρεμβολής σήματος (jamming) και ακολούθως με τη χρήση μέσων κατάρριψης.
• Καταγραφή και μάθηση: Όλα τα περιστατικά θα καταγράφονται και το σύστημα θα «μαθαίνει» το προφίλ του εχθρού και τις τακτικές των επιτιθέμενων ώστε να βελτιώνεται.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δηλώνουν πως ορισμένα μέρη του συστήματος — κυρίως τα συστήματα ανίχνευσης – μπορούν να ενισχυθούν μέσα στους επόμενους μήνες, ωστόσο η πλήρης, ενοποιημένη ζώνη προστασίας για να λειτουργήσει πλήρως μπορεί να χρειαστεί και πάνω από ένα έτος. Παράλληλα υπάρχουν συζητήσεις για το ποιος θα πληρώσει, ποιος θα αποφασίζει για το «πότε» και «πώς» να αδρανοποιεί ένα εχθρικό drone καθώς και πώς θα συνδυαστούν όλα αυτά με τους κανόνες πτήσεων Πολιτικής Αεροπορίας και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η Ουκρανία, που έχει αποκτήσει τεχνογνωσία στον πόλεμο των drones λόγω των ρωσικών επιθέσεων αλλά και των δικών της χτυπημάτων στο εσωτερικό της Ρωσικής Ομοσπονδίας, αναμένεται να συνεισφέρει εμπειρία και τεχνολογία τόσο στην ανίχνευση όσο και στους τρόπους αναχαίτισης.

Πώς ωφελείται η Ελλάδα

Για τη χώρα μας τέλος, η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού «τείχους από drones» έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς βρισκόμαστε σε μια γεωγραφική θέση με πολλαπλές προκλήσεις ασφαλείας, τόσο στα θαλάσσια όσο και στα χερσαία σύνορα. Η συμμετοχή σε αυτό το δίκτυο θα προσφέρει πρόσβαση σε προηγμένες τεχνολογίες ανίχνευσης και άμυνας, μειώνοντας την ανάγκη να επενδύουμε μόνοι μας σε πανάκριβα και αποσπασματικά συστήματα.

Επιπλέον, η Ελλάδα θα ενισχύσει την προστασία κρίσιμων υποδομών, όπως αεροδρόμια, λιμάνια και ενεργειακά κέντρα, που βρίσκονται κοντά σε ζώνες αυξημένης κινητικότητας drones. Η συμμετοχή στο κοινό σχέδιο σημαίνει επίσης ότι η χώρα θα έχει πιο άμεση εικόνα για τις εναέριες απειλές σε όλη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων, κάτι που θα λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής ισχύος για τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας.