Νέο πλαίσιο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ‑ Τι αλλάζει για τα Airbnb

Σε νέα εποχή εισέρχεται η αγορά βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ελλάδα καθώς από την Τετάρτη 1η Οκτωβρίου ξεκίνησε η ισχύς του νόμου 5170/2025 ο οποίος θεσπίζει αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις για τα ακίνητα που διατίθενται με αυτόν τον τρόπο.

Η υπουργός Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη παρουσιάζοντας πρόσφατα το νέο θεσμικό πλαίσιο υπογράμμισε ότι είναι ξεκάθαρο, ορίζοντας κανόνες, ώστε ο ανταγωνισμός να λειτουργεί δίκαια για όλους και να διασφαλιστεί βελτίωση στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Θεσπίζει σαφείς κανόνες ποιοτικών κριτηρίων και νομιμότητας, λαμβάνοντας υπόψη τη αύξηση της συγκεκριμένης δραστηριότητας η οποία αποτελεί μέρος της τουριστικής προσφοράς. Για αυτό και η κυβέρνηση αναγνωρίζει έμπρακτα την ανάγκη διασφάλισης περιβάλλοντος υγιούς ανταγωνισμού στο χώρο της φιλοξενίας. Επιδιώκεται να αμβλυνθεί η πίεση που ασκείται από τις αυξημένες ταξιδιωτικές ροές, σε ορισμένους προορισμούς, αλλά και η συνεισφορά στην υγιή οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των προορισμών, προωθώντας την ισορροπημένη προσφορά σε φιλοξενία αλλά και σε στέγαση κατοίκων, εργαζόμενων κ.ά.

Η υπουργός εξέφρασε την βεβαιότητά της ότι οι νέες ρυθμίσεις συμβάλλουν στην υλοποίηση των στόχων για ποιοτική και βιώσιμη ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού, ο οποίος συνεχίζει να καταγράφει ιστορικά υψηλές επιδόσεις, καθώς τα έως τώρα στοιχεία για το 2025 καταδεικνύουν ότι θα είναι μία ακόμη θετική χρονιά. «Ήδη στο πρώτο επτάμηνο του έτους, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 12,5%, σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Ενώ και η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση, σε επίπεδο επικράτειας, σημείωσε αύξηση σε σύγκριση με την περυσινή χρονιά-ρεκόρ. Το σημαντικό όμως είναι, ότι διατηρείται η δυναμική επέκτασης της τουριστικής δραστηριότητας στους μήνες εκτός τουριστικής αιχμής, τους πλάγιους και χειμερινούς μήνες, κάτι που αποτελεί βασική επιδίωξη της στρατηγικής μας» ανέφερε η κυρία Κεφαλογιάννη.

Αυστηροί έλεγχοι και κυρώσεις

Το νέο θεσμικό πλαίσιο προβλέπει ελέγχους συμμόρφωσης από το υπουργείο Τουρισμού και την ΑΑΔΕ καθώς επίσης κυρώσεις και πρόστιμα αντίστοιχα με αυτά που ισχύουν για τα τουριστικά καταλύματα. Ήδη το υπουργείο Τουρισμού μέσω της ΑΑΔΕ έχει αποστείλει ηλεκτρονική ενημέρωση σε όλους τους εγγεγραμμένους διαχειριστές ακινήτων που διαθέτουν Αριθμό Μητρώο Ακινήτου (ΑΜΑ) ενώ έχει εκδοθεί σχετική εγκύκλιος, η οποία επεξηγεί τις προδιαγραφές και η οποία ομοίως θα αποσταλεί με αυτοματοποιημένο μήνυμα από την ΑΑΔΕ.

Στο πλαίσιο αυτό, από 1η Οκτωβρίου όσα καταλύματα δεν αποτελούν ακίνητα κύριας χρήσης με βάση τον πολεοδομικό κανονισμό, διαγράφονται από τα ηλεκτρονικά αρχεία της ΑΑΔΕ και ειδικότερα το Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής. Επομένως, χάνουν τον Αριθμό Μητρώου Ακινήτου (ΑΜΑ) και η ΑΑΔΕ θα ενημερώσει τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες μίσθωσης με τις οποίες έχει υπογράψει μνημόνια συνεργασίας και ανταλλαγής πληροφοριών, όπως η Airbnb. Λόγω του αυστηρού πλαισίου που ενεργοποιήθηκε, εκτός αγοράς εκτιμάται ότι τίθεται άμεσα το 5%-10% των καταλυμάτων.

Επιπλέον, έως τα τέλη του έτους αναμένεται να έχει αποφασιστεί σε ποιες -πέραν των τριών πρώτων διαμερισμάτων της Αθήνας- περιοχές της χώρας θα απαγορευτεί η διάθεση νέων ακινήτων με βραχυχρόνια μίσθωση, αλλά και ποια άλλα κίνητρα και αντικίνητρα θα θεσπιστούν προκειμένου να επιστρέψουν ακίνητα στην αγορά των μακροχρόνιων μισθώσεων.

Σύμφωνα με τα βασικά σημεία του νέου νομοθετικού πλαισίου τα ακίνητα που μισθώνονται βραχυχρόνια υποχρεούνται πλέον να πληρούν ελάχιστες προδιαγραφές ανάμεσα στις οποίες: Να αποτελούν χώρους κύριας χρήσης βάσει του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού και να διαθέτουν φυσικό φωτισμό, αερισμό και κλιματισμό, να διαθέτουν ασφαλιστήριο συμβόλαιο αστικής ευθύνης, που καλύπτει τυχόν ζημιές ή ατυχήματα καθώς και υπεύθυνη δήλωση ηλεκτρολόγου και πιστοποιητικό μυοκτονίας, να διαθέτουν υπεύθυνη δήλωση ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη, πυροσβεστήρες και ανιχνευτές καπνού, ρελέ διακοπής ή ρελέ αντιηλεκτροπληξιακό και ενδείξεις σήμανσης διαφυγής και να διαθέτουν πιστοποιητικό μυοκτονίας και απεντόμωσης, φαρμακείο με είδη πρώτων βοηθειών, καθώς και οδηγό με τηλέφωνα πρώτης ανάγκης.

Ιστορικά ρεκόρ σημειώνει η βραχυχρόνια μίσθωση

Την ίδια ώρα η αγορά βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ελλάδα συνεχίζει την εκρηκτική της άνοδο καταγράφοντας ρεκόρ σε αριθμό καταλυμάτων και διαθέσιμων κλινών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ, ο αριθμός των διαθέσιμων καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, τύπου Airbnb, παρουσιάζει συνεχιζόμενη άνοδο την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2025, σημειώνοντας ρεκόρ τον Μάιο, με 236.000 καταλύματα, το οποίο καταρρίφθηκε εκ νέου τον Ιούνιο με 242.000 και τον Ιούλιο με 246.000 καταλύματα, την υψηλότερη τιμή που έχει σημειωθεί από τον Ιανουάριο του 2019 έως σήμερα. Ο αριθμός των καταλυμάτων τον Αύγουστο έφτασε τα 247.000, καταγράφοντας νέο ιστορικό υψηλό και εδραιώνοντας την έντονη ανοδική πορεία της θερινής περιόδου.

Αναφορικά με τις διαθέσιμες κλίνες βραχυχρόνιας μίσθωσης, το γ' τρίμηνο ξεκίνησε με τον Ιούλιο να καταγράφει νέο ρεκόρ με 1.078.236 κλίνες, αυξημένες κατά +57.000 σε σχέση με τον Ιούλιο του 2024. Η ανοδική πορεία συνεχίστηκε και τον Αύγουστο, με τον αριθμό των διαθέσιμων κλινών να φτάνει τις 1.081.481. Πρόκειται για νέο ιστορικό υψηλό, το οποίο υπογραμμίζει τη σταθερή ενίσχυση της δυναμικής της βραχυχρόνιας μίσθωσης στην κορύφωση της θερινής περιόδου.

Η αυξημένη προσφορά καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης φαίνεται πως είναι ανάλογη της αύξησης των επισκεπτών, αφού τα επίπεδα πληρότητας παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα, ακολουθώντας σταθερά ανοδική πορεία. Τον Ιούνιο καταγράφηκε πληρότητα 40%, ίδιο ποσοστό με το 2024, τον Ιούλιο το ποσοστό ανέβηκε στο 51%, παραμένοντας στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, ενώ τον Αύγουστο το ποσοστό διαμορφώθηκε στο 58%, έναντι 59% τον Αύγουστο του 2024. Παρά τη μικρή αυτή πτώση, τα επίπεδα πληρότητας παραμένουν υψηλά, επιβεβαιώνοντας τη σταθερή ζήτηση κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου.

Η μέση διάρκεια παραμονής σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης το α' τρίμηνο του 2025 παρουσίασε γενικευμένη μείωση σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, ενώ στο β' τρίμηνο κατέγραψε σταθεροποίηση τον Απρίλιο και ήπια ανάκαμψη τους επόμενους μήνες, αντιστρέφοντας εν μέρει τη μείωση του πρώτου τριμήνου.

Το γ' τρίμηνο ξεκίνησε με σταθερότητα τον Ιούλιο, όταν η μέση διάρκεια παραμονής διαμορφώθηκε σε 4,1 διανυκτερεύσεις, όσο και τον Ιούλιο του 2024. Τον Αύγουστο καταγράφηκε νέα άνοδος, με τη μέση διάρκεια παραμονής να φτάνει τις 4,2 διανυκτερεύσεις, αυξημένη κατά +2,4% σε σχέση με τις 4,1 του Αυγούστου 2024.

Από τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ προκύπτει πως οι επισκέπτες των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης ήταν κυρίως αλλοδαποί, καλύπτοντας ποσοστό άνω του 90%. Ενδεικτικά, τον Μάιο και τον Ιούνιο οι ξένοι ταξιδιώτες αντιπροσώπευαν το 92% της συνολικής ζήτησης, τον Ιούνιο το 91%, ενώ τον Αύγουστο το ποσοστό διαμορφώθηκε στο 89%. Μάλιστα, η επίδοση του Μαΐου είναι η δεύτερη υψηλότερη τιμή που έχει καταγραφεί για την περίοδο 2019-2025, μετά το 93% του Σεπτεμβρίου τόσο του 2023 όσο και του 2024. Ιστορικά, αντίστοιχο ποσοστό είχε καταγραφεί ακόμη μία φορά, τον Ιούνιο του 2022.