Explainer: Γιατί οι διαδηλωτές στη Γεωργία προσπάθησαν να παραβιάσουν το προεδρικό μέγαρο;

Η πολιτική ένταση στη Γεωργία οξύνεται δραματικά μετά τις μαζικές διαδηλώσεις στην Τιφλίδα και την αποτυχημένη προσπάθεια εισβολής στο προεδρικό μέγαρο.

Ο πρωθυπουργός Ιρακλί Κομπαχίντζε απάντησε με ευρεία κατασταλτικά μέτρα, χαρακτηρίζοντας τις διαδηλώσεις ως «πραξικόπημα» και ρίχνοντας ευθύνες στην Ευρωπαϊκή Ένωση για υποκίνηση.

Κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας για τις δημοτικές εκλογές, εκλογές που μποϊκοτάρουν τα βασικά αντιπολιτευτικά κόμματα, διαδηλωτές επιχείρησαν να παραβιάσουν την περίφραξη του προεδρικού με παλαιότερο ονομαστό χώρο, το Orbeliani Palace. Οι δυνάμεις ασφαλείας απάντησαν με εκτοξευτήρες νερού, πιπεριού και δακρυγόνα. Τουλάχιστον πέντε άτομα συνελήφθησαν και δεκάδες τραυματίστηκαν, μεταξύ των οποίων 21 αστυνομικοί.

Από σύγκρουση εντός έως στοχοποίηση των θεσμών

Ο Κομπαχίντζε, στην ομιλία του, ισχυρίστηκε ότι η κυβέρνηση αντιμετωπίζει συστηματική προσπάθεια ανατροπής του συνταγματικού καθεστώτος με υποστήριξη «ξένων παραγόντων», και ειδικά της ΕΕ, κατηγορώντας τον πρέσβη της ΕΕ στην Τιφλίδα πως «έχει ειδική ευθύνη».

Η ΕΕ απέρριψε τις κατηγορίες ως «αβάσιμες» και «παραπληροφόρηση», ενώ αναλυτές βλέπουν τα λόγια αυτά ως ενδείξεις μετατόπισης της Γεωργίας σε πιο αυταρχική και φιλορωσική κατεύθυνση.

Παρά τις ασκήσεις καταστολής, η αντιπολίτευση καλεί τον λαό σε «ειρηνική επανάσταση» κατά της κυβέρνησης, κατηγορώντας τη για φίμωση των θεσμών, ρωσικοποίηση και απομάκρυνση από τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Ο φυλακισμένος πρώην πρόεδρος Μιχαήλ Σαακασβίλι χαρακτήρισε τις εκλογές «τελευταία ευκαιρία» για ανάκτηση της δημοκρατίας.

Στάση έναντι Ευρώπης και Ρωσίας

Μέχρι πρόσφατα, η Γεωργία φιλοδοξούσε ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως βασική εθνική πολιτική, θεωρώντας την ως οδό για σταθερότητα. Ωστόσο, με την κυβέρνηση Georgian Dream να διακόπτει τις συνομιλίες ένταξης έως και το 2028 και να αποσύρει την αποδοχή σημαντικών ευρωπαϊκών κονδυλίων, η σχέση με τις Βρυξέλλες έχει διαρραγεί.

Ο Κομπαχίντζε διαβεβαιώνει ότι η πορεία προς την ΕΕ παραμένει «σταθερή και μη αναστρέψιμη», αλλά οι κινήσεις του κόμματός του αναδεικνύουν μια πιο αποστασιοποιημένη στάση από τις δυτικές πιέσεις.

Παράλληλα, διεθνή μέσα και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταγράφουν σοβαρά δημοκρατικά ολισθήματα: συλλήψεις αντιπολιτευόμενων στελεχών, περιορισμούς στα ΜΜΕ, καταχρήσεις εξουσίας και χρήση νόμων για να καμφθεί κοινή αντίδραση.

Προς οριστική ρήξη ή αναδίπλωση;

Η κρίση της Γεωργίας στέκεται ως καθρέφτης ευρύτερων αντιπαραθέσεων στην περιοχή: ανάμεσα σε Ευρώπη και Ρωσία, ανάμεσα σε συντηρητισμό και φιλελευθερισμό, ανάμεσα σε δημοκρατία και αυταρχισμό.

Η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να επιβάλει την τάξη, αλλά το κόστος μπορεί να είναι βαρύ: απώλεια διεθνούς κύρους, ενίσχυση των εσωτερικών αντιστάσεων, και περαιτέρω απομόνωση. Η ερώτηση που μένει να απαντηθεί είναι εάν η αντιπολίτευση θα καταφέρει να δώσει νέα πνοή στο κίνημα ή αν η εξουσία θα κλείσει τον κύκλο διακυβέρνησης υπό την ομπρέλα της καταστολής.