Η εξαγορά του TikTok στις ΗΠΑ, η αλλαγή στον αλγόριθμό και το Ισραήλ

Πριν από έναν χρόνο, ισχυροί πολιτικοί και τεχνολογικοί κύκλοι στις Ηνωμένες Πολιτείες ζητούσαν να «σβήσει» το TikTok. Το κατηγορούσαν ότι προωθεί αντιισραηλινά μηνύματα και ότι αποτελεί απειλή για την αμερικανική ασφάλεια.

Σήμερα, το αφήγημα έχει αλλάξει, όχι επειδή το TikTok έγινε πιο “ουδέτερο”, αλλά επειδή αλλάζει το ποιος το ελέγχει.

Από απειλή… σε εργαλείο επιρροής

Η πλατφόρμα των 1,5 δισεκατομμυρίων χρηστών παγκοσμίως βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο μιας συμφωνίας ύψους 14 δισ. δολαρίων, με πρωταγωνιστές ονόματα που συνδέονται άμεσα με φιλοϊσραηλινά δίκτυα ισχύος και την αμερικανική Δεξιά.

Πρώτος στη λίστα, ο Larry Ellison, συνιδρυτής της Oracle και δεύτερος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο. Εκτός από τεχνολογικός μεγιστάνας, ο Ellison είναι και ο μεγαλύτερος ιδιώτης χρηματοδότης του Ισραηλινού Στρατού (IDF), ενώ έχει δηλώσει δημόσια ότι θεωρεί το Ισραήλ «δικό του κράτος».

Ο Ellison έχει ήδη άμεση επιρροή σε μια ολόκληρη γαλαξία media και ψυχαγωγίας, από το Hollywood μέχρι τα αμερικανικά δίκτυα ειδήσεων, μέσω της πρόσφατης συγχώνευσης Paramount–Skydance, που διευθύνει ο γιος του, David Ellison. Ο τελευταίος φέρεται να προωθεί τη δημοσιογράφο Bari Weiss, γνωστή για τις έντονα φιλοϊσραηλινές της θέσεις, σε υψηλόβαθμη θέση στο CBS. Παράλληλα, ο Ellison είναι μέτοχος και στις εταιρείες X (Twitter) και Tesla.

Οι σύμμαχοι του νέου TikTok

Στην ίδια επιχειρηματική τροχιά βρίσκεται και ο Rupert Murdoch (NewsCorp, Fox News), διαχρονικός επικριτής της «αντιισραηλινής προκατάληψης» στα μέσα ενημέρωσης, ο οποίος έχει δηλώσει ότι το Ισραήλ «στέκεται μόνο του στην πρώτη γραμμή του δυτικού πολιτισμού».

Ακόμη, η CEO της Oracle Safra Catz, Ισραηλινοαμερικανίδα και στενή φίλη του Ντόναλντ Τραμπ, έχει πραγματοποιήσει επανειλημμένες επισκέψεις στο Ισραήλ από τον Οκτώβριο του 2023, υποστηρίζοντας δημόσια την πολεμική του εκστρατεία. Σε ομιλία της στην Ιερουσαλήμ τον Ιούλιο του 2024 δήλωσε:

«Είμαστε στο πλευρό της ελευθερίας, στο πλευρό της δημοκρατίας. Και μερικοί από τους καλύτερους ανθρώπους στον κόσμο είναι εδώ, στο Ισραήλ.»

Στο παζλ προστίθεται και ο δισεκατομμυριούχος Jeff Yass, κορυφαίος χρηματοδότης του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και μέτοχος του TikTok, του οποίου οι φιλανθρωπικές δράσεις στηρίζουν δεκάδες φιλοϊσραηλινές οργανώσεις με δεσμούς με το AIPAC και τον IDF, αλλά και καμπάνιες κατά των μουσουλμάνων που ζητούν αμερικανική σύγκρουση με το Ιράν.

Η μεγάλη εξαγορά και τα “δεδομένα”

Όλοι αυτοί οι παράγοντες συμμετέχουν, σύμφωνα με το Forbes, σε ένα επενδυτικό σχήμα που θα αποκτήσει το 40% του TikTok. Η Oracle θα λάβει 15% και θα αναλάβει ρόλο «παρόχου ασφάλειας» της πλατφόρμας. Η Bytedance της Κίνας θα κρατήσει μόνο το 20% στις ΗΠΑ.

Η συμφωνία, αξίας 14 δισ. δολαρίων, χαρακτηρίζεται από αναλυτές ως “fire sale”, μια συμφωνία σε εξευτελιστική τιμή, αφού ο Έλον Μασκ πλήρωσε τριπλάσια για το Twitter το 2022. Όπως τονίζουν οικονομικοί και πολιτικοί αναλυτές, η κίνηση αυτή μοιάζει λιγότερο με επένδυση και περισσότερο με γεωπολιτική αναδιάρθρωση.

Το TikTok δεν είναι απλώς μια εφαρμογή ψυχαγωγίας. Είναι η πηγή ειδήσεων για το 30% των Αμερικανών χρηστών, μια πλατφόρμα που διαμορφώνει αντιλήψεις και πολιτικές στάσεις. Με την Oracle, εταιρεία που έχει συμβόλαια με το Πεντάγωνο, τις υπηρεσίες πληροφοριών και την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, να αποκτά πρόσβαση στα δεδομένα και στους αλγορίθμους, το ερώτημα δεν είναι πια ποιος παρακολουθεί ποιον, αλλά ποιος κατευθύνει την πληροφόρηση.

Από κοινωνικό δίκτυο σε πολιτικό όπλο

«Δεν πρόκειται για μια συναλλαγή ελεύθερης αγοράς», τόνισε στο Newsweek ο καθηγητής Milton Mueller του Georgia Tech. «Είναι μια πολιτικά καθορισμένη αναδόμηση».

Πολλοί αναλυτές βλέπουν σε αυτή τη νέα σύνθεση επενδυτών ένα φιλοτραμπικό μέσο επιρροής με απήχηση εκατοντάδων εκατομμυρίων χρηστών. Όμως, όπως υπογράμμισε η Safra Catz, «οι μεγάλοι νικητές θα είναι στο Ισραήλ».

Και πράγματι, πίσω από τα δισεκατομμύρια, τα δεδομένα και την τεχνολογία, το TikTok μετατρέπεται πλέον σε κάτι πολύ ευρύτερο: ένα νέο εργαλείο πολιτισμικής και γεωπολιτικής ισχύος, σχεδιασμένο όχι απλώς για να ψυχαγωγεί, αλλά για να κατευθύνει.