Σήμερα έμαθα: Το πρώτο ραδιοφωνικό μήνυμα στην ιστορία

Τα Χριστούγεννα του 1906, μια μικρή ομάδα ασυρματιστών στα πλοία του Ατλαντικού έγινε μάρτυρας ενός γεγονότος που άλλαξε για πάντα την ιστορία της επικοινωνίας.

Αντί για τα συνηθισμένα σήματα Μορς, ξαφνικά άκουσαν κάτι που δεν πίστευαν ότι ήταν δυνατόν: μουσική, και τη φωνή ενός ανθρώπου.

Ήταν ο Καναδός εφευρέτης Reginald Fessenden, ο οποίος εκείνη τη νύχτα έπαιξε βιολί, τραγούδησε έναν χριστουγεννιάτικο ύμνο και διάβασε αποσπάσματα από το Ευαγγέλιο. Ήταν η πρώτη ραδιοφωνική μετάδοση φωνής και ήχου στην ιστορία, μια στιγμή που έμελλε να ανοίξει τον δρόμο για το ραδιόφωνο, την τηλεόραση και, τελικά, τον ψηφιακό κόσμο που γνωρίζουμε σήμερα.

Ο άνθρωπος που «έδωσε φωνή» στα ερτζιανά

Ο Reginald Aubrey Fessenden, γεννημένος στον Καναδά το 1866, υπήρξε ένας από τους πιο καινοτόμους επιστήμονες της εποχής του. Εργάστηκε αρχικά με τον Τόμας Έντισον και σύντομα στράφηκε σε ένα φαινομενικά ακατόρθωτο όραμα: τη μετάδοση ανθρώπινης φωνής μέσω ραδιοκυμάτων.

Εκείνη την εποχή, ο ασύρματος περιοριζόταν στα σύντομα σήματα Μορς που χρησιμοποιούσε ο Γουλιέλμος Μαρκόνι. Ο Fessenden όμως πίστευε ότι τα ραδιοκύματα μπορούσαν να μεταφέρουν ήχο, μουσική και λόγο, όχι μόνο τελείες και παύλες. Με επιμονή και πειραματισμούς στο εργαστήριό του στη Μασαχουσέτη, κατόρθωσε το αδύνατο: δημιούργησε τον πρώτο ραδιοπομπό συνεχούς κύματος.

Η νύχτα που γεννήθηκε το ραδιόφωνο

Στις 24 Δεκεμβρίου 1906, ο Fessenden κάλεσε μερικούς συναδέλφους του και δοκίμασε το νέο του σύστημα. Έπαιξε στο βιολί το O Holy Night, διάβασε το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο και τελείωσε τη σύντομη εκπομπή του ευχόμενος «Καλά Χριστούγεννα» σε όλους όσοι μπορούσαν να τον ακούσουν.

Οι ασυρματιστές στα πλοία που περιπολούσαν στον Ατλαντικό κατέγραψαν στα ημερολόγιά τους την απίστευτη εμπειρία: «Ακούσαμε καθαρά φωνή και μουσική μέσα από τον ασύρματο». Ήταν η πρώτη ζωντανή ραδιοφωνική εκπομπή, ένα θαύμα της τεχνολογίας, γεννημένο μέσα στη σιωπή της νύχτας των Χριστουγέννων.

Από το βιολί του Fessenden στο ραδιόφωνο του σήμερα

Η καινοτομία του Fessenden άλλαξε ριζικά την πορεία της επικοινωνίας.
Μέσα σε δύο δεκαετίες, η τεχνολογία του εξελίχθηκε σε μαζικό μέσο, το ραδιόφωνο. Από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι τη χρυσή εποχή των ραδιοφωνικών εκπομπών, ο κόσμος άρχισε να συνδέεται με έναν αόρατο ιστό φωνών, ειδήσεων και μουσικής.

Σήμερα, περισσότερο από έναν αιώνα μετά, κάθε podcast, κάθε μετάδοση, κάθε live stream οφείλει κάτι σε εκείνη τη μαγική νύχτα του 1906. Μια στιγμή που απέδειξε ότι η τεχνολογία μπορεί, κυριολεκτικά, να γεφυρώσει τη σιωπή.